Yıllara sari inşaat yapım işinin alt yüklenicisi tarafından çelik boru, kaplama ve diğer ürünlerin üretiminin yapılarak yüklenici firmaya teslimi işinin, yüklenici firmanın üstlenmiş olduğu inşaat işinden bağımsız olarak sadece çelik boru kazıklarının üretilip üst yüklenici firmanın şantiye sahasında teslimiyle sınırlı olması halinde söz konusu işin yıllara sari inşaat ve onarım işi olarak değerlendirilemeyeceği ancak KDV Genel Uygulama Tebliği’nin (I/C-2.1.3.2.1.2) bölümüne göre KDV tevkifatına tabi tutulması gerektiği hk.

Özelge talep formunda;

- Şirketinizin “… İnşaatı yapım işi” kapsamında yüklenici … Adi Ortaklığına alt yüklenici olarak çelik kazık boru imalatı, kaplama, diğer ürünlerin üretimi, imalatı ile teslim işini üstlendiği,

- Yüklenici firmanın … Genel Müdürlüğü’ne “… İnşaatı yapım işi”ni taahhüt ederek yıllara sari inşaat onarım işi kapsamında gelir vergisi tevkifatına tabi olduğu, alt yüklenici olan firmanızın liman inşaat işinde sorumluluğunun çelik boru kazıklarının üretilip üst yüklenici firmanın şantiye sahasında tesliminden ibaret olduğu

belirtilerek, şirketinizin söz konusu faaliyetlerinin yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ile alt yüklenici şirket tarafından gerçekleştirilen işlerin KDV tevkifatına tabi olup olmayacağı hususunda bilgi talep edilmektedir.

Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden;

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesinin birinci fıkrasında; “Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kâr veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir” hükmü yer almaktadır.

Bir işin Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsamında değerlendirilebilmesi için;

- Faaliyet konusunun inşaat ve onarma işi olması

- İnşaat ve onarım işinin birden fazla yıla sirayet etmesi

- İnşaat ve onarım işinin resmi veya özel taahhütlere bağlı olarak yapılması

şartlarının bir arada aranılması gerekmektedir.

Aynı Kanun’un “İnşaat ve Onarma İşlerinde İşin Bitimi” başlıklı 44. maddesinde, inşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihin; diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihin bitim tarihi olarak kabul edileceği ve bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her ne nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kâr veya zararının tespitinde dikkate alınacağı belirtilmiştir.

Ayrıca, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde yapım; bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım işleri olarak tanımlanmıştır.

Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri üzerinden sorumlularca vergi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmış olup, bu oran 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %3 olarak tespit edilmiştir.

Diğer taraftan, özelge talep formunda ekli sözleşmenin incelenmesi neticesinde, şirketinizin işveren … Genel Müdürlüğü ile yüklenici … Adi Ortaklığı arasında yapılmakta olan “… İnşaatı yapım işi”ne ait … sahası içinde yüklenici tarafından kendisine verilen hammaddeyi kullanarak belirtilen kalitede ve talep edilen boylarda imal edeceği “spiral kaynaklı çelik boru, kaplama, diğer ürünlerin üretimi ve teslim işi”ni alt yüklenici olarak üstlendiği ve sözleşmenin … tarihinde imzalandığı anlaşılmıştır.

Bu hükümlere göre, alt yüklenici şirketiniz tarafından çelik boru, kaplama ve diğer ürünlerin üretiminin yapılarak yüklenici firmaya teslimi işinin, yüklenici firmanın üstlenmiş olduğu inşaat işinden bağımsız olarak sadece çelik boru kazıklarının üretilip üst yüklenici firmanın şantiye sahasında teslimiyle sınırlı olması halinde söz konusu iş yıllara sari inşaat ve onarım işi olarak değerlendirilemeyeceğinden şirketinize yapılan ödemeler üzerinden kesinti yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Ancak, şirketinizce gerçekleştirilen çelik kazık boru imalatı, kaplama, diğer ürünlerin üretimi, imalatı işlerinin yüklenici firmanın üstlenmiş olduğu inşaat işinin bir parçası olarak söz konusu ürünlerin montajını da içermesi halinde, yapılan iş Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsamına giren inşaat onarım işi olarak değerlendirileceğinden, çelik kazık boru imalat, kaplama, diğer ürünlerin üretim, imalat ve montaj işi nedeniyle şirketinize yapılan ödemeler üzerinden %3 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Katma Değer vergisi Kanunu Yönünden;

3065 sayılı KDV Kanunu’nun;

- 1/1. maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

- 9. maddesinde, gerekli görülen hallerde vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları vergi alacağının ödenmesinden sorumlu tutma konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yetkili olduğu

hüküm altına alınmıştır.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin (I/C-2.1.3.1.) bölümünde tevkifat uygulayacak alıcılar, (I/C-2.1.3.2.) bölümünde de tevkifat kapsamındaki hizmetler ile bu hizmetlere uygulanacak tevkifat oranlarına ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

“Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri”nde kapsamın belirlendiği KDV Genel Uygulama Tebliği’nin (I/C-2.1.3.2.1.2) numaralı bölümünde;

“Bu bölüm kapsamına aşağıdaki hizmetler girmektedir:

- Bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, dekapaj, taşkın koruma ve benzerlerine ilişkin her türlü inşaat işleri.

- Yukarıda sayılan yapılar ve inşaat işleri ile ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, ısıtma soğutma sistemleri, ses sistemi, görüntü sistemi, ışık sistemi, tamamlama, boya badana dahil her türlü bakım-onarım, dekorasyon, restorasyon, çevre düzenleme, dekapaj, sondaj, yıkma, güçlendirme, montaj, demontaj ve benzeri işler. Bu işler, yukarıda belirtilen yapılarla ilgili olmakla birlikte inşaat işinden sonra veya inşaat işinden bağımsız olarak yapılmaları halinde de bu kapsamda tevkifata tabi tutulur.

 ...

Yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere (taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilen yapım işlerinde, işi devreden her yüklenici tarafından, kendisine ifa edilen hizmete ait KDV üzerinden tevkifat yapılır.”

ifadeleri yer almaktadır.

Yapım işi olarak kapsama alınan işlemlerin tamamı “hizmet” veya “malzemeli hizmet” niteliğindedir. Belirlenmiş alıcıların veya bu alıcılara karşı taahhütte bulunan alıcıların yapım işi dolayısıyla piyasadan yapacakları her türlü mal alımında tevkifat uygulanmaz.

Öte yandan, yüklenici Adi Ortaklık ile Şirketiniz arasında düzenlenen … Sözleşmesinin incelenmesinden;

- Söz konusu işin, vasıfları sözleşmede belirtilen çelik kazık borularının imalatı ve izolasyonu ile diğer imalat işlerine ilişkin taahhüt işi olduğu,

- İşe ilişkin hammaddenin yüklenici tarafından temin edilerek iş yerinde (liman sahasında) bedelsiz olarak Şirketinize teslim edileceği,

- İşin bedelinin imalatın yapılmasına göre hakediş hesaplaması ile tespit edileceği,

- Şirketinizin taahhüdünü yüklenicinin onayı olmadan başkasına devredemeyeceği

anlaşılmaktadır.

Buna göre, … inşaatı işi kapsamında yüklenici firmaya alt yüklenici olarak verdiğiniz çelik kazık boru imal edilmesi ve kaplanması ile diğer imalat hizmetlerinin KDV Genel Uygulama Tebliği’nin (I/C-2.1.3.2.1.2) bölümüne göre KDV tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.