19 Nisan 2022 tarihinden itibaren eskiden olduğu gibi menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedeli döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırabilir, ancak bu sözleşmelerin bedelinin ödeme vadesi geldiğinde TL ödenmesi zorunlu olmuştur. Buna göre uygulama sonrası;

-Hizmet ödemeleri için döviz ödeme yapılabileceği sonucu ortaya çıkmıştır.
-19.04.2022 tarihinden önce kesilen ticari mal konulu döviz faturaların ödemelerinin döviz olarak yapılmasına engel bulunmamaktadır.
-19.04.2022 ve sonrası tarihlerde kesilen ticari mal konulu döviz faturalarının ödemelerinin anlaşılan kur üzerinden TL olarak yapılması gerekmektedir.

Yurt içinde yerleşik üretici firmalar tarafından,   ihraç kayıtlı satışlar için dövizli fatura kesilmekte ve ihraç kayıtlı mal alan yurt içi firma tarafından döviz cinsinden tahsilat/ödeme yapılmakta idi. 19.04.2022 ve sonrası tarihlerinde kesilen ticari mal konulu döviz faturalarının ödemelerinin TL olarak yapılması zorunlu hale gelmiştir.

Bu durumda ihraç kayıtlı mal alan yurt içi firmalar, ihracat bedelini döviz olarak tahsil edecek , ancak yurt içinde yerleşik üretici firmalara borcunu öderken elindeki dövizi TL’ye dönecek ve bu şekilde ödeme yapacaktır. Yurt içinde yerleşik üretici firmaların dövize ihtiyacı varsa , bu paraları dövize çevirirken kur makası hnedeni ile , daha önce karşılaşmadıkları bir maliyetle karşılaşacaklardır.  Eğer yurt içinde yerleşik üretici firmaların dövize ihtiyacı yoksa, kur makası riskinin doğmayacağı tabidir.

Bu kapsamda ihraç kayıtlı satış yönteminin değiştirilmesi tartışılmalıdır.
-Yurt içinde yerleşik üretici firmalar, doğrudan ihracat yapmaları halinde yukarıda özetlenen şekilde bir extra maliyet doğmayacaktır.
-41 nolu KDV tebliği ile imalatçı ihracatçı sıfatı ile (yurt içinde yerleşik üretici firmalar) ihracat bedelinin %10 kadar yüklenilen KDV çalışması yapmadan KDV iadesi talep edebilecektir. Eğer yurt içinde yerleşik üretici firmaların fiilen yüklenebilecekleri KDV’nin ihracat bedeline oranı %10’un altında ise, 41 nolu KDV tebliği ile getirilen yeni KDV iade alma yöntemi ciddi bir avantaj sağlayabilir.
-Yukarıda özetlenen bu hususlar analiz edilerek,  özellikle yurt içinde imalatçı  firmaların doğrudan ihracat yapmaları rasyonel bir tercih olabilir.

NOT : İhracatçılar, ihracat bedellerinin en az %40'ını bankaya satması zorunluluğu bulunmaktadır . ( 18 Nisan 2022 öncesinde bu oran %25 idi .) Yurt içinde imalatçı  firmaların doğrudan ihracat yapmaları halinde de, ihracat bedelinin %40’ını TL’ye dönme mecburiyetleri olduğu hususu unutulmamalıdır. Erkan Ateşli