Sermaye Hareketleri Genelgesinde 2022 Yılında Yapılan Önemli Değişiklikler |
![]() |
![]() |
![]() |
18 Şubat 2022 | |
Türkiye’de iş yapan şirketler için sermaye dikkate alınacak en önemli konulardan bir tanesidir. Yerli sermaye ile yapılan yatırımlar kadar yurt dışından gelen sermaye de ülke kalkınması için hayati önem taşır. İşte bu nedenle sermaye hareketleri konusu ülkemizde TCMB tarafından her zaman sıkı bir şekilde düzenlenmiştir. 2018 yılında yaşanan ekonomik çalkantı ve son dönemlerde gündemden düşmeyen döviz kuru/ faiz ve enflasyon ilişkisi içinde Genelgenin önemi giderek artmıştır. Önemi Nedir? Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve buna ilişkin mevzuat ile yerli veya yabancı sermayeli şirketlerin sermaye hareketleri, ihracat, ithalat, döviz kazandırıcı işlemler, yurt içinden ve yurt dışından temin edilen krediler, döviz ile düzenlenemeyecek sözleşmeler ve denetim konuları çok ayrıntılı ve sıkı bir şekilde belirlenmiştir. Özet Olarak Bugüne Kadar Değişenler Özet olarak bugüne kadar, döviz gelirlerinin beyanı ve yıllık güncelleme, risk merkezi bildirimleri, yurt dışından gelen paraların kredi olup olmadığının takibinde bilgi belge ibrazı, yatırım teşvik belgesine dayalı döviz kredilerinde mükerrer kullanımın önlenmesi, lisanslı ve lisansız elektrik üretimi tesislerinin devrinde döviz kredisi kullanım esasları, yabancı gemilere ve duty free mağazalara yapılan satışlarda döviz gelirlerinin beyanı, yeni veya mevcut şirket alımında istisna ve nakdi ve gayri nakdi krediler, avans sermaye, hisseye dönüştürülebilir tahviller, kredi bakiyesinin hesaplanması, PPP olarak bilinen kamu – özel işbirliği projelerine ilişkin özellikli durumlar, alınan kredinin başka hesaplara aktarılması, grup içi krediler, köprü kredi uygulamaları, rotatif krediler ve muhtemel döviz gelirleri ile ilgili açıklayıcı düzenlemeler ve değişiklikler yapılmıştır. 2021’de Yapılan Değişiklikler Genelgede Hazine ve Maliye Bakanlığının yazıları referans verilerek çok fazla değişiklik yapılmıştır. Yurt dışından gelen sermayenin daha sonra krediye dönüşmesi, işlenmemiş kıymetli madenlerin ayni sermaye olarak getirilmesi, ortaklık pay devirlerinin devralınmasında koşullu pay devri ödemelerinin şirkete yapılabilmesi, döviz gelirleri tespit rapor formatının (Ek-4) belirlenmesi, transfer sebebi belirlenemeyen ve kontrole tabi tutulan yurt dışından gelen döviz tevdiat düzenlemesinin TL olarak gelen tutarlar için de uygulanması, mükerrer kullanımın önlenmesi için beyan alınması (imza zorunluluğu kaldırılmıştır), muhtemel döviz gelirlerine dayalı döviz kredisi uygulamasında ihracat genelgesine göre mücbir sebep ve haklı durum hallerinde süre taleplerinin incelenmesi, yurda getirilmeden kullanılabilen kredilerin kapsamı, yurt dışından alınan kredinin yurt içine aktarımı, Bakanlıkça borcu veya garantör sıfatıyla sağlanan krediler gibi konularda düzenlemeler yapılmıştır. 2022 Değişiklikleri? Yurt dışı döviz geliri sayılan hizmetler güncellenmiştir. Gayrimenkul kıymetlerle ilgili kapsam ve döviz ödeme zorunluluğu Genelgenin 13’üncü maddesine göre yurt dışında yerleşik kişilerin, Türkiye’de satın aldıkları veya sahip oldukları gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların gelirleri ve satış bedellerinin vergi ve benzeri yükümlülükler düşüldükten sonra kalan net tutarının bankalar tarafından yurt dışına transfer edilmesi serbesttir.
Holding ve grup şirketleri arasında borçlandırma konusunda düzenleme Genelgenin 38/2’nci maddesi güncellenmiştir. Buna göre kambiyo mevzuatı uyarınca Türkiye’de yerleşik kişiler ancak 32 sayılı Karar’da yer alan şekliyle bankalar ve finansal kuruluşlardan döviz kredisi temin edebilecekleri için bir firmanın başka bir firmaya döviz kredisi kullandırması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, işlemin fon fazlası olan firmanın fon açığı olan aynı holding bünyesindeki firmaya veya grup firmasına ilgili tutarın döviz cinsinden karşılığını yatırabilmesi amacıyla gerçekleştirilmesi halinde, borçlandırmanın ve takibinin Türk lirası cinsinden yapılması kaydıyla, borçlandırma işlemlerine ilişkin bedellerin döviz cinsinden karşılığının firmanın yazılı beyanına istinaden yurt içindeki ilgili hesaplara transfer edilmesi mümkündür. Ancak, yeni bir döviz kredisi kullanmak suretiyle kredi kullanan firmanın aynı holding bünyesinde veya grup içinde olan başka bir firmaya söz konusu krediyi aktarması mümkün bulunmamaktadır. Bankalar veya finansal kuruluşlar köprü kredi ve benzeri uygulamalarla bu şekilde hareket ettiğini tespit ettikleri şirketleri Bakanlığa bildirir. Bu konuda TCMB tarafından yapılan karşılaştırma tablosu da linkte yer almaktadır.
Holding şirketlerin kullandıracağı kredilerde raporlama ve bilgilendirme Genelgenin geçici 1’inci maddesine göre kullanım tarihinde kredi bakiyesi 15 milyon ABD doları veya üzerinde olan şirketler için ilgili kurumlarca yapılacak düzenleme yürürlüğe girene kadar başlıca amacı başka işletmelere katılmak olan anonim şirket statüsündeki holding şirketleri ve söz konusu holding şirketi bünyesindeki şirketlerin kendi tüzel kişilikleri adına kullanacakları krediler için bu madde hükmü uygulanır. |