Azalmanın nedeni; yılın başında yüzde 15 olan gelir vergisi oranının (yıl içi toplam ücret gelirinin büyüklüğüne bağlı olarak) önce yüzde 20’ye, sonra sırasıyla yüzde 27, yüzde 35 ve yüzde 40’a çıkacak olması. 2023’te hangi ücret seviyesinden sonra hangi oranda vergi hesaplanacağı aşağıdaki tablodan görülebilir.

ASGARİ ÜCRETLİLERDE KESİNTİ YOK

Asgari ücretlilerde durum farklı... Geçen yıldan itibaren ücretlerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesilmiyor. Brüt asgari ücretten (10.008 TL) yalnızca sigorta primleri (1.501,20) kesiliyor, gelir vergisi ve damga vergisi artık kesilmiyor. Asgari ücretliler ocak ayı için de, sonraki aylar için de, net maaşlarında azalma yaşamaksızın (vergi kesilmeksizin) aynı net ücreti (8.506,80) yıl boyunca elde edecekler.

Asgari ücretin üzerinde brüt ücreti olan çalışanlar için hazırladığımız tabloda, hangi çalışanın hangi ayda ne kadar net maaş alacağı şimdiden görülebilir. Bu arada; asgari ücret üstü ücretlilerin ilk hesaplanan vergisinden ‘asgari ücretlinin yararlandığı vergi istisnası’ düşülecek, dolayısıyla yüksek ücretliler de ‘asgari ücretlinin yararlandığı vergi istisnası tutarı kadar’ daha az vergi ödeyecekler.

ÖRNEK HESAPLAMA

‘Brüt 15 bin lira ücret’ örneği üzerinden bordronun ayrıntılarına göz atalım... Brüt 15 bin lira ücreti olan bir çalışan; ocak ayında banka hesabına 12.075,63 lira net maaş yattığını görecek. Brüt ücretten; 2.250 lira sigorta primleri, 636,48 lira gelir vergisi, 37,89 lira damga vergisi kesintisi sonrası 12.075,63 lira olarak net ücret bordro da yer alacak. Normalde; gelir vergisi 1.912,50 lira olarak hesaplanacakken, asgari ücretliye tanınan kadar vergi avantajı (1.276,02) daha yüksek ücretliler için de geçerli olduğundan, bordroda ödenecek gelir vergisi 636,48 lira olarak yer alacak. Asgari ücretliye tanınan damga vergisi avantajından (75,96) dolayı, damga vergisi de bordroda 113,85 lira olarak değil (daha az) 37,89 lira olarak hesaplanacak.

İLK BEŞ KESİNTİ YOK

‘Brüt 15 bin lira’ ücreti olan bir çalışanın, ocak ayı net maaşı (12.075,63 lira) beş ay boyunca değişmeyecek. Haziran ayı geldiğinde net maaşı 11.750,63 lira olarak hesabına yatacak. Temmuz ve Ağustos neti 11.438,13 lira, Eylül neti 11.766,19 lira Ekim ve Kasım Neti 11.863,47 lira olacak, yılın son ayında ise bu çalışan banka hesabına 11.653,47 lira net maaşın yattığını görecek. Brüt 15 bin lira ücreti olan bir çalışan için işverenin yükleneceği toplam maliyet ise (Yüzde 5 SGK prim teşviki dikkate alındığında) 17 bin 625 lira olarak hesaplanacak. Ve bu tutar 12 ay boyunca bir değişiklik olmadan (aynı maliyet) yıl boyunca geçerli olacak.

Brütten ücret hesaplaması yapılan işyerlerinin aksine “netten ücret hesaplaması yapılan işyerlerinde” çalışanın net ücretinde aydan aya bir değişim yaşanmazken bu kez işverenlerin maliyetleri (Net ücret+ vergiler+ sigorta primleri) aydan aya değişim gösterecek. Hangi net maaş seviyesi için işverenlerin 2023’te hangi ayda ne kadar maliyete katlanacağını da bir sonraki yazıda ele alıyoruz.