Türkiye'nin küresel malî krizi nasıl atlatacağı tartışılırken, bazı firmalar işçi çıkarmaya başladı. Şirketlerin krizde ilk kurtuluş yolu olarak eleman çıkarmaya yönelmesi hükümetin tepkisini çekti.

Çalışma Bakanı Faruk Çelik, İşsizlik Fonu'ndan işletmelere kaynak aktarılmasının gündemde olduğunu belirterek, "Ancak işten çıkarmalar devam ederse reel sektöre destek vermeyiz." dedi. Bakan Çelik'in çıkışının altında ise firmaların işçi çıkarmalarının önüne geçmek yatıyor. Hükümetten gelen uyarıların dikkate alınmaması durumunda ise reel sektörün İşsizlik Fonu'ndan desteklenmesine dönük proje askıya alınacak. Proje, zora giren firmaların kriz atlatılıncaya kadar 36 milyar YTL biriken fon kaynaklarından desteklenmesini öngörüyor.

Özel sektöre aktarılacak kaynağın ise 2,5 milyar YTL olacağı tahmin ediliyor. Ayrıca KOSGEB ve kamu bankaları aracılığıyla kullandırılacak kredilerden işçi çıkaran firmalar yararlandırılmayacak. Çalışma Bakanı Çelik, işverenin nefes almasını sağlayacak Kısa Çalışma Ödeneği'nden yararlanma süresinin 3 ay olduğunu hatırlatarak bunun artırılabileceğini de söyledi. Ancak işçi çıkarmaların devam etmesi durumunda bu seçeneğin de yeniden gözden geçirileceği belirtiliyor.

1 Ocak 2009'dan geçerli olacak asgari ücreti belirlemek için dün başlayan Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısı sonrasında açıklama yapan Bakan Çelik, kriz nedeniyle kimi işletmelerin işçi çıkarmaya başladığını söyledi. İşten çıkarılan sendika temsilcileriyle bir görüşme yaptığını anlatan Çelik, krizi bahane ederek işçi çıkarmaların yaşandığını, bunun doğru bir davranış olmadığını belirtti. İşçi çıkaran kuruluşları sert sözlerle eleştiren Bakan, "Öncelikle işçi çıkarılmasının düşünülmesini doğrusu çok yadırgadım. Tüm işverenlerimizi kastetmiyorum. Ama böyle bir uygulama içerisinde olan işverenlerimizin bir işçi kıyımına, bir emek kıyımına dönük anlayış sergiledikleri ortaya çıkıyor ki bunun yanlış olduğunu bir kez daha ifade ediyorum." şeklinde tepki gösterdi. İşçi çıkarmanın krize çare olarak görülmesini eleştiren Bakan, "Bu yaklaşım krizi hiç anlamamak, krizi aşma iradesini ortaya koymamak olur." ifadelerini kullandı. İşverenin öncelikle mevcut hakları kullanmasını istedi. Kısa Çalışma Ödeneği'nin hazır şekilde beklediğini ve işçinin maaşının 3 ay boyunca buradan ödenebildiğini aktaran Bakan, gerekirse bu sürenin de yukarı çekilebileceğini duyurdu. Faruk Çelik, kamuoyu tarafından pek bilinmeyen Kısa Çalışma Ödeneği'nden nasıl yararlanılacağına ilişkin de bilgi verdi. Zora giren firmaların işçi çıkarmak yerine İş-Kur'a müracaat etmesini isteyen Çelik, bu başvuruların aynı gün içinde kendilerine ulaştığını ve gerekli tespiti yaptıklarını anlattı. Böylece krizden etkilenen işyerinin örneğin işçiyi bir hafta çalıştırıyorsa kalan üç haftanın maaşının fon tarafından ödeneceğini hatırlattı. Kısa Çalışma Ödeneği kapsamında 255 ile 510 YTL arasında maaş verildiğini hatırlattı.

Reel sektörün istihdamı korumak amacıyla geçici süreyle İşsizlik Fonu'ndan desteklenebileceğini de dile getiren Bakan Çelik, ancak işçi çıkarmaların devam etmesi halinde bunun mümkün olmayacağını söyledi. İstihdamın korunmasının herkesin hedefi olması gerektiğini belirtti. İhtiyaç duyulması halinde İşsizlik Fonu'ndan reel sektörün yararlandırılmasının işçi ve işverenlerle mutabık kalınarak yapılabileceğini ifade etti. Hükümetin fon varlığına göz dikmiş durumda olmadığını belirten Çalışma Bakanı, "Fonda 36,7 milyar para var. Sosyal taraflarla birlikte istihdamı korumak amacıyla ve süreli olarak bir düzenleme yapılabilir. Reel sektöre bu anlamda fonlama olabilir. Ancak işçi çıkarmalar devam ederse fondan reel sektöre destek zor." şeklinde konuştu. Fondan reel sektörün desteklenmesi durumunun iki şarta bağlı olacağının altını çizen Bakan Çelik, bunların birincisinin işçi çıkarmama olacağını, bu şartı taşıyanların desteklenebileceğini belirtti. İkinci şartın ise fondan desteğin 8 veya 10 ay şeklinde süreli olacağını söyledi.

Şirketler kısa çalışma ödeneğinden nasıl yararlanabilir?

Çalışma hayatına 2003 yılında kazandırılan 'kısa çalışma ödeneği' ekonomik krize karşı sigorta görevi yapacak. Kısa çalışma ödeneği, ekonomik kriz ve benzeri zorlayıcı sebeplerden dolayı işverenin çalışma sürelerini azaltması halinde devreye giriyor. Bu durumda işçiye, çalışamadığı sürenin ücreti devlet tarafından ödeniyor. Örneğin işveren, ayda 30 gün çalıştırdığı işçisini, işlerin azalması nedeniyle 10 gün çalıştırmak isterse, kalan 20 günün ücreti İşsizlik Fonu'ndan ödeniyor. İşverenin işi tamamen durdurması durumunda da üç ay süreyle çalışanın maaşı İşsizlik Fonu'ndan veriliyor. Kriz nedeniyle işçinin üretim dışında tutulmasını veya ücretsiz izne çıkarılmasını engellemek için geliştirilen kısa çalışma ödeneği mekanizması, istihdam yükünü hafifletmesi yönüyle de işvereni koruyor.

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=764626&title=isci-cikaran-patrona-destek-yok