Salı günü Meclis genel kurulunda gündeme gelen EYT düzenlemesi salıyı çarşambaya bağlayan gece kabul edildi. Şimdi sürecin sonlanması için Cumhurbaşkanı’mızın imzası ve Resmi Gazete’de yayımlanması gerekiyor. Kısa sürede bu süreç tamamlanacaktır. Resmi Gazete’de yayımlandığı gün itibarıyla EYT’liler SGK’ya emekli aylığı taleplerini iletebilecekler.

EYT’liler çok uzun süredir düzenlemenin hayata geçmesini bekliyorlar. Bu konuda sabırsızlanmaları son derece normal. Ancak şu an yalnızca Meclis genel kurulunda düzenlemenin kabul edilmesi söz konusu. Düzenleme Resmi Gazete’de yayımlanınca yürürlüğe girecek. Dolayısıyla şartları sağlamış kişilerin düzenleme Resmi Gazete’de yayımlanmadan istifa etmemeleri, SGK’ya olan taleplerini de düzenleme Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra iletmeleri gerekiyor. Aksi taktirde hak kaybına uğramaları ya da SGK’nın taleplerini reddetmeleri ile karşılaşmaları söz konusu olacaktır.

Prim şartı devam ediyor

EYT ile ilgili düzenlemede bütün sigortalılar için yaş şartı kaldırıldı. Diğer yandan ilk kez sigortalı olunan tarihe göre SSK’lılar için geçerli kademeli geçiş tablosundaki prim ödeme gün sayısı şartı devam ediyor. Dolayısıyla EYT’lilerin prim ödeme gün sayısı ve sigortalılık süresi şartlarını tamamlamaları gerekiyor. Bu şartlar tamamlanmadan aylık talebinde bulunulamayacak.

Düzenleme geçici değil

EYT ile ilgili düzenleme 8.9.1999 ve öncesinde ilk kez sigortalı olmuş kişiler için yaş şartını tamamen kaldırıyor. Düzenleme geçici değil kalıcı. Yani sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını kişi ne zaman tamamlarsa o zaman aylık talebinde bulunabilecek. 2023 ya da 2024 yılları ile sınırlı bir düzenleme söz konusu değil. Bu konuda yanlış bir algı söz konusu. Düzenleme yürürlüğe girdikten sonra kişi ilk kez sigortalı olduğu tarihe göre belirlenmiş prim ödeme gün sayısını 2026 yılında tamamlayacaksa bu tarihte aylık bağlama talebinde bulunabilecek. Aynı şekilde sigortalılık süresi ne zaman dolarsa aylık talebi o tarihte yapılabilecek.

Aylıklarda farklılık yok

EYT’liler bu süreçte pek çok noktada taleplerini ilettiler ve sivil toplum mücadelesi göstererek haklarına kavuştular. EYT’lilerin akıllarına ise EYT’li olarak bağlanacak aylıkların düşük olup olmayacağı gibi sorular takılıyor. Şunu ifade etmek gerekir ki, EYT’li bir kişiyle EYT düzenlemesinden yararlanmadan aylık bağlatacak bir kişinin emekli aylığı hesaplamasında hiçbir farklılık yok. EYT’liye daha düşük aylık bağlanması gibi bir durum söz konusu değil. EYT düzenlemesi ile yalnızca yaş şartı kaldırılıyor. Bunun dışında hiçbir değişiklik söz konusu değil.

Ne zaman bağlanacak?

EYT’lilere bağlanacak aylıkların ortalama 7.500 TL civarında olması bekleniyor. Aylık miktarı kişinin 1999 öncesi çalışmasının fazla, sigorta primine esas kazancının yüksek olmasına göre değişecektir. Diğer yandan 5.500 TL’nin altında aylık bağlanması söz konusu değil. En düşük aylık miktarı 5.500 TL olduğu için bu tutarın altında aylık bağlanmayacak.

Düzenlemenin yasalaşması öncesi SGK kendi personeline yönelik olarak eğitim ve bilgilendirme çalışmaları ve il müdürlükleri ve hizmet merkezlerinde başvuruyu kolaylaştıracak önlemleri aldı. Düzenlemenin yasalaşması sonrası SSK’lılarda süreç şu şekilde işleyecek: SSK’lılar hali hazırda bir işyerinde çalışıyorlarsa istifa edip sonra aylık talebinde bulunabilecekler. Hali hazırda bir işyerinde çalışmayanlar ise düzenleme yasalaşır yasalaşmaz talepte bulunabilecekler.

SSK’lılar için talepte bulunduktan sonra aylıklar takip eden ayın başından itibaren bağlanıyor. Dolayısıyla mart ayı içerisinde talepte bulunan SSK’lıların aylıkları 1 Nisan tarihinden itibaren hesaplanacak. Aylıkların bağlanmasının ise nisan ayı başında tamamlanması hedefleniyor. Bu çerçevede aylıkların nisan itibarıyla ödenmesi için gerekli çalışmalar yürütülmüş durumda. Aynı anda aylık talebinde bulunacak kişi sayısının fazla olması nedeniyle aylıkların bağlanmasında gecikmeler olabilir ancak kişilerin herhangi bir kayıpları söz konusu olmayacak. Aylıkların ödeneceği tarihte hak edilmiş ve birikmiş tüm tutarlar EYT’lilere ödenecek.

Cem Kılıç

https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/cem-kilic/eytde-sira-ayliklarda-6911161?sessionid=3