Sosyal Sigortalar Kanuna[1] göre;

a-) İdari para cezaları ilgiliye tebliğ edilmekle tahakkuk eder ve tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde SSK’ na ödenir veya aynı süre içinde SSK’ nun ilgili ünitesine itiraz edilebilir.

b-) İtiraz takibi durdurur.

c-) SSK tarafından itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde yetkili sulh ceza mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idari para cezası kesinleşir.

d-) Sulh ceza mahkemesinin verdiği son karara karşı, yargı çevresinde yer alan ağır ceza mahkemesine itiraz edilebilir. Bu itiraz, kararın tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yapılır.

e-) 2000 Yeni Türk Lirası dahil idari para cezalarına karşı sulh ceza mahkemesine başvuru üzerine verilen kararlar kesindir.

f-) Mahkemeye başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz.

g-) İdari para cezalarının, SSK’na itiraz ve yargı yoluna başvurulmaksızın tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir.

h-) Peşin ödeme, idari para cezasına karşı kanun yoluna başvurma hakkını etkilemez

1- İdari Para Cezalarının Ödenmesi ve Gecikme Zammı Uygulaması:

a-) Sigorta İl veya Sigorta Müdürlüklerince ilgililere tebliğ edilen idari para cezaları, tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde doğrudan SSK veznesine veya SSK’nın ilgili banka hesaplarına ödenecek ve söz konusu cezaların tamamı SSK geliri olarak değerlendirilecektir.

b-) İdari para cezalarının tebliğini müteakip 15 günlük süre  içinde ödenmemesi halinde ise, ödenmeyen kısmına on altıncı günden başlanarak tahsil tarihine kadar gecikme zammı uygulanacaktır.

c-) İdari para cezasının ilgililere tebliğ edildiği gün, on beş günlük sürenin hesabında dikkate alınmayacaktır.

2- İdari Para Cezalarına Karşı SSK’na İtiraz:

a-) İlgililer, tebligatın alındığı günü takip eden günden başlanarak 15 gün içerisinde Sigorta İl ve Sigorta Müdürlüklerine itiraz edilebilecektir.

b-) Bu itirazlar,itiraz komisyonunca ivedilikle  değerlendirilerek alınacak komisyon kararı kısa süre içinde 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre ilgililere tebliğ edilecektir.

c-) İdari para cezalarına karşı 15 günlük süre içinde SSK’na itiraz edilmemesi veya itiraz edilmekle birlikte itirazın SSK’nca reddedilmesi üzerine 15 günlük süre içinde yetkili sulh ceza mahkemesine  başvurulmaması halinde, ceza tutarı kesinleşeceğinden, bu durumda kesinleşen ceza tutarı indirim yapılmaksızın takip ve tahsil edilecektir[2]. 

d-) SSK hatasını anladığı her durumda ve zamanda (lehine kesinleşmiş nitelikte yargı kararı olmadıkça) hatalı işlemini geri alabilecektir.

3- İdari Para Cezalarına Karşı Yapılan İtirazların Kurumca Reddedilmesi Üzerine Başvurulacak Yetkili Mahkeme Ve Mahkeme Kararına Karşı İtiraz Yolu:

a-) İdari para cezalarına karşı yaptıkları itirazları SSK ünite itiraz komisyonu tarafından reddedilenler, bu kez itirazlarının reddine ilişkin komisyon kararlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihi takip eden on beş gün içinde yetkili sulh ceza mahkemesine başvurabileceklerdir.

b-) Tebliğ edilen idari para cezalarına karşı, ilgili Sigorta İl veya Sigorta Müdürlüklerine itiraz edilmeksizin, doğrudan sulh ceza mahkemesine başvurulamayacaktır.

c-) 2.000 YTL ve altında olan idari para cezaları ile ilgili olarak yetkili sulh ceza mahkemelerince verilecek kararlar üzerine ağır ceza mahkemelerine itiraz edilemeyecektir.

d-) 2.000 YTL’nin üzerinde olan idari para cezaları ile ilgili olarak sulh ceza mahkemelerinin son kararları üzerine 7 gün içinde yargı çevresinde yer alan ağır ceza mahkemelerine itiraz edilebilecektir.

e-) Sulh ceza mahkemesine veya ağır ceza mahkemesine başvurulması, cezanın takip ve tahsilini durdurmayacaktır.

4- İdari Para Cezalarının Peşin Ödenmesi Halinde İndirim:

a-) İlgililere tebliğ edilen idari para cezalarının dörtte üçlük kısmının tamamının tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde ödenmesi halinde, ceza tutarının dörtte biri tahsil edilmeyecektir..

b-) İndirimden yararlanılabilmesi için ilgililerin yazılı başvurularının olup olmadığı üzerinde durulmayacaktır.

c-) Tebliğ edilen idari para cezasının dörtte üçlük kısmının on beş günlük süre içinde peşin ödenmiş olması ilgililerin SSK’na itiraz ve yargı yoluna başvurmalarına engel teşkil etmemektedir. 

d-) İdari para cezası tutarının dörtte üçlük kısmının tamamını tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde peşin (nakit) olarak ödemeyenler, dörtte birlik indirimden yararlandırılmayacaktır.

Sonuç:

5454 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi üzerine uygulamada ortaya çıkabilecek olası tereddütlerin giderilmesi amacıyla SSK Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü Sigorta Primleri Daire Başkanlığı “İdari Para Cezaları” konu başlıklı genelge[3] ile ayrıntılı açıklama getirmiştir.

[1] 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 140.maddesi 5454 sayılı Kanun ile değiştirilmiştir. 5454 sayılı Kanun 15.02.2006 tarih, 26081 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

[2] 506 sayılı Kanunun 80 inci maddesine göre

[3] 14.03.2006 tarih,16-365 sayılı Genelge