7440 Sayılı Kanuna ilişkin olarak kasa affının kayıtlarda yer alış şekli ve ödenmesi gereken vergisel yükümlülüğü aşağıdaki gibi olması gerekmektedir.

Bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve ortaklardan alacaklar tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini düzeltmek için beyanda bulunan mükellefler, beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplayacak ve hesaplanan vergiyi beyanname verme süresi içinde ödeyeceklerdir. Bu süre içerisinde ödenmeyen bu vergiler 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre gecikme zammıyla birlikte takip edilecektir.

Söz konusu tutarların beyanı üzerine, defter kayıtlarının düzeltilmesi gerekeceği tabiidir.

Örnek :(A) A.Ş.’nin 31/12/2022 tarihi itibarıyla düzenlenen bilançosunda kasa hesabında 1.200.000 TL görülmekle birlikte fiilen kasada bulunmayan tutar 1.160.000 TL’dir. Şirketin dönem içindeki faaliyetleri sonucunda, beyan tarihi olan 27/4/2023 tarihi itibarıyla kasa hesabının mevcudu 1.600.000 TL olarak görülmektedir.

Anılan mükellef, her ne kadar beyan tarihi itibarıyla kasa mevcudu 1.600.000 TL olsa da, 31/12/2022 tarihli bilançosunu baz almak suretiyle bu tarih itibarıyla var olan kasa mevcudu içinde fiilen kasada bulunmayan tutarları esas alacak, bu tutarın 1.160.000 TL olması nedeniyle, bu tutarı beyan edecek ve beyan edilen tutar üzerinden hesaplanan vergiyi beyanname verme süresi sonuna (31/5/2023 tarihine) kadar ödeyecektir.

Bu çerçevede;
Beyan tutarı : ............................................................ 1.160.000 TL Hesaplanan vergi: (1.160.000 x %3=) ......................... 34.800 TL

Beyanla ilgili muhasebe kayıtları da aşağıdaki şekilde olacaktır.

- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan kasa mevcudunun, kasa hesabından düşülmesi:

____. 27/4/2023 ___________________
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİD. VE ZAR. 1.160.000 TL
(7440 sayılı Kanun 6/3 md.) (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)
100 Kasa 1.160.000 TL
- Verginin hesaplanması:

______27/4/2023 __________________________
689 DİĞER OLAĞANDIŞI GİD. VE ZAR. 34.800 TL (7440 sayılı Kanun 6/3 md.) (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider) .

360.ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR 34.800 TL
- Bilançoda görülmekle birlikte işletmede bulunmayan kasa mevcudundan kaynaklanan giderlerin nazım hesaplara (kanunen kabul edilmeyen gider olarak) kaydı:
_______ 27/4/2023__________________________
950 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER 1.194.800 TL
951 KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER. 1.194.800 TL

--------------              ----------------------------------------------

7440 sayılı kanuna ilişkin 1 Seri Nolu Genel Tebliğinde belirtildiği üzere işletmelerde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtianın kayıtlara alınmasına ilişkin muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olması gerekmektedir.

(A) Limited Şirketi, stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan (Y) emtiasına ilişkin envanter listesini hazırlamış ve 15/5/2023 tarihi itibarıyla beyan etmiştir. Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bu emtianın, mükellef tarafından belirlenen rayiç bedeli 120.000 TL’dir. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır.
_________________15/5/2023__________ 

153. TİCARİ MALLAR 120.000 TL
191 İNDİRİLECEK KDV 10.800 TL
525 KAYDA ALINAN EMTİA ÖZEL KARŞILIK HESABI (7440 sayılı Kanunun 6/1 md.). 120.000TL
360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV. 10.800TL

Bu emtianın satılması hâlinde kayıtlara intikal ettirilecek satış bedeli 120.000 TL’nin altında olamayacaktır.Mükelleflerin bu tür bildirdikleri emtiaları nazım hesapta ayrıca izlemek suretiyle rayiç değerinin altında satış yapmamalar gerekmektedir.

7440 Sayılı Kanun kapsamında Kesinleşmemiş ve dava safhasında bulunan amme alacaklarına ilişkin ilk derece mahkemesinde görülen davalara ilişkin olarak kanunundan yararlanmak suretiyle ödenecek ve vazgeçilen amme alacağına ilişkin örnek aşğıdaki gibi olmaktadır.

Mükellefin defter ve belgelerinin Şubat/2020 vergilendirme dönemi katma değer vergisi yönünden incelenmesi sonucunda, mükellef adına 680.000,00 TL katma değer vergisi tarh edilmesi ve bir kat vergi ziyaı cezası kesilmesi gerektiği tespit edilmiştir.

Bu tarhiyata ilişkin vergi/ceza ihbarnamesi, 14/4/2021 tarihinde mükellefe tebliğ edilmiş, yapılan tarhiyata süresinde vergi mahkemesi nezdinde dava açılmış ve Kanunun yayım tarihi itibarıyla mahkemece bir karar verilmemiştir.

Kanundan yararlanmak üzere başvuruda bulunan mükellefin, vergi aslının %50’si ile bu tutara tahakkuk ve vade tarihleri esas alınarak gecikme faizi ve gecikme zammı yerine hesaplanacak Yİ-ÜFE tutarını, Kanunda öngörülen süre ve şekilde ödemesi hâlinde, verginin kalan %50’si ile gecikme faizi, gecikme zammı, vergi ziyaı cezası ile bu cezaya uygulanan gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilecektir.

Ödenecek Tutar:426.275,00 TL
Katma Değer Vergisi (%50’si):340.000,00
Yİ-ÜFE Tutarı (Gecikme Faizi Yerine) :33.150,00
Yİ-ÜFE Tutarı (Gecikme Zammı Yerine):53.125,00

Tahsilinden Vazgeçilen Alacaklar
Katma Değer Vergisi (%50’si):340.000
Gecikme Faizi:141.440,00
Vergi Ziyaı Cezası:680.000
Vergi Aslına Uygulanan Gecikme Zammı:268.498,00
Vergi Ziyaı Cezasına Uygulanan Gecikme Zammı:268.498,00

TOPLAM:1.698.436,00 TL

Mehmet Uğur Kılınç