Kendi Vergimizden Sorumluyuz. Başka? |
![]() |
![]() |
![]() |
11 Ağustos 2023 | |
Kural olarak kendi vergi borcumuzdan sorumluyuz ama bunun istisnaları da var. Yani başkasının vergisinden de sorumlu olabilirsiniz. Kanuni temsilcilerin sorumluluğuTüzel kişilerin, küçüklerin ve kısıtlıların vergi mükellefi veya sorumlusu olması durumunda, bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirilmesi gerekiyor. Bu ödevin yerine getirilmemesi nedeniyle mükellef veya vergi sorumlusunun varlığından alınamayan vergi ve bu vergiye bağlı kamu alacakları, kanuni ödevlerini yerine getirmeyenlerin malvarlığından alınabilir. Kanuni temsilciler bu şekilde ödemek zorunda kaldıkları vergi asılları için asıl mükellefe rücu edebilirler. Ancak asıl mükelleften vergi aslını tahsil de etseler sonuçta bir mali yüke katlanmak zorunda kalabilirler. Vergi aslı dışındaki borçlar için rücu olanağı da yok. Vergi kesenlerin sorumluluğuYaptıkları ödemelerden vergi kesmek zorunda olanlar, verginin tam olarak kesilip süresinde vergi dairesine ödenmesinden sorumlu. Örneğin, işletmesinde işçi istihdam edenler veya danışmanlık hizmeti alanlar, yaptıkları ücret ve serbest meslek ödemesinden vergi kesmek ve yatırmak zorunda. Vergi dairesine ödenecek olan vergi gelir sahibinin vergisidir ancak ödemeyi yapan vergi kesintisi yapıp ödemediyse, bunun için bir tarhiyatla karşılaşacaktır. Mirasçıların sorumluluğuÖlüm halinde mükellefin ödevleri, mirası reddetmemiş mirasçılara geçiyor. Mirasçılardan her biri, ölen mükellefin vergi borçlarından miras hissesi oranında sorumlu olur. Mirasçılara ödeme yapanların sorumluluğuBaşta kamu kurumları, bankalar, sigorta şirketleri, kasa kiralayanlar, mahkemeler ve icra daireleri olmak üzere, Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nda sayılan kurum ve kuruluşlar, ölen bir kişiye ait, verginin konusuna giren para ve diğer varlıkları mirasçılarına vermeden önce, veraset vergisinin ödenmiş olduğuna ilişkin vergi dairesinden alacakları bir belgeyi istemek zorunda. Bu belgenin ibraz edilmesi durumunda varislere herhangi bir kesinti yapılmaksızın miras kalan varlıklar verilir. Belge ibraz edilmezse, mirasçılara ödeme ancak %5 vergi karşılığı kesilerek yapılabilir. Kesinti yapanların, kestikleri parayı en geç bir hafta içinde ilgili mal sandığına yatırmaları ve durumu bağlı bulunulan vergi dairesine bildirmeleri gerekiyor. Ödenmesi gereken harçları tamamen almadan işlem yapan memurlar, harcın ödenmesinden mükellefle birlikte müteselsilen sorumlu. Tasfiye memurlarının sorumluluğuKurumlar Vergisi Kanunu’na göre tasfiye memurları, kurumun tahakkuk etmiş vergileri ile tasfiye beyannamelerine göre hesaplanan vergiler ve diğer itirazlı tarhiyatlar için uygun bir karşılık ayırmadan, istisnaları hariç, alacaklılara ödeme ve ortaklara paylaştırma yapamazlar. Yapmaları durumunda bu vergilerin asıl ve zamları ile vergi cezalarından şahsen ve müteselsilen sorumlu olurlar. Tasfiye memurları, bu çerçevede ödedikleri vergilerin asıllarından dolayı, kendisine ödeme yapılan veya tasfiye kalanından pay alan ortaklara rücu edebilirler. Yabancılara ödeme yapanların sorumluluğuGelir Vergisi Kanunu’na göre bu vergide tarhiyatın muhatabı, gerçek kişilerdir. Dar mükellef bir kişinin Türkiye’de vergiye tabi bir gelir elde etmesi durumunda; kendisi, varsa daimî temsilcisi, daimî temsilcisi de yoksa kazanç veya iradı yabancı kişiye sağlayanlar tarhiyata muhatap olabilirler. Benzer düzenleme Kurumlar Vergisi Kanunu’nda da vardır. Dar mükellef bir kurumun Türkiye’de vergiye tabi bir gelir elde etmesi ve yasal yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda, kuruma kazanç sağlayanların vergiye muhatap olmaları mümkündür. KDV’de işleme taraf olanların sorumluluğuKatma değer vergisi uygulamasında iki farklı sorumluluk müessesesi vardır. İkincisi Vergi Usul Kanunu’nun “Vergi kesenlerin sorumluluğu” başlıklı 11. maddesinde düzenlenen sorumluluk uygulamasıdır. Her ne kadar maddenin başlığı ve içeriği vergi kesenlerin sorumluluğunu öngörse de maddenin gerekçesinde düzenlemenin katma değer vergisinde de uygulanacağı ifadesi yer almakta, uygulaması da gerekçede olduğu gibi yapılmaktadır. Bu madde gereği, Hazineye intikal etmeyen vergiden, alım-satıma taraf olanlar veya hizmetten yararlananlar, koşulların yerine gelmesi durumunda sorumlu tutulabilmektedir. Damga vergisinde kâğıtları imzalayanların sorumluluğuDamga vergisinin mükellefi esas olarak, vergiye tabi kâğıtları imzalayanlardır. Birden fazla kişi tarafından imzalanan kâğıtlara ait vergi ve cezanın tamamından, imza edenler müteselsil olarak sorumludurlar. Bir sözleşmede, ödenmesi gereken damga vergisinden hangi tarafın sorumlu olacağı belirlenmiş olabilir. Taraflardan birinin bu çerçevede vergiyi ödemesi, diğer tarafın sorumluluğunu da sonlandırır. Ancak sözleşmeye göre vergiyi ödemesi gereken tarafın bu görevini yerine getirmemesi durumunda, diğer taraf vergi ve cezalardan müteselsilen sorumlu olmaya devam eder. Sözleşmedeki hüküm, vergi dairesini bağlamaz. Vergiyi ödeyen taraf elbette sözleşmeye dayanarak ödediği vergiyi özel hukuk hükümleri çerçevesinde karşı taraftan talep edebilir. Damga vergisinde kâğıdın hükmünden yararlananların sorumluluğu Resmi dairelerle veya vergiden muaf olanlarla sözleşme yapanların sorumluluğuResmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların damga vergisi kişiler tarafından ödenmektedir. Benzer şekilde, vergiden muaf kişiler ile imzalanan kâğıtların vergisi diğer kişiler, vergiden muaf kurumlarca düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kâğıtlara ait verginin tamamı diğer kişiler tarafından ödenir. Damga vergisinde noter ve bankaların sorumluluğuDamga Vergisi Kanunu’na göre noterler, damga vergisi ödenmemiş veya eksik ödenmiş kâğıtları vergi ve cezası ödenmedikçe tasdik edemezler veya bunların suretlerini çıkaramazlar. Aksi halde, noterlerden de tasdik ettikleri veya üzerinde işlem yaptıkları her kâğıt için kanunen alınması gereken ceza ayrıca alınır. Benzer şekilde bankalar, vergisi ödenmemiş veya eksik ödenmiş kâğıtları usulüne uygun olarak vergi ve cezası ödenmedikçe işleme koyamazlar. Vergi ve cezası ödenmeden bu kâğıtları işleme koyan bankadan, kâğıdın mükelleflerinden alınacak ceza tutarınca ayrıca ceza alınır. Serbest muhasebeci mali müşavirlerin ve yeminli mali müşavirlerin sorumluluğuVergi Usul Kanunu’nun mükerrer 227. maddesi ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 12. maddesinde yer alan düzenlemeye göre, özetle;
https://www.ekonomim.com/kose-yazisi/kendi-vergimizden-sorumluyuz-baska/704091 |