İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden; Şirketinizin, … ve … Bakanlığının belirlediği bölgelerde kılavuz kaptanlık faaliyeti kapsamında elde ettiği gelir üzerinden kamu katkı payı ödediği belirtilerek, söz konusu payların kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınamayacağı hususunda görüş talep ettiğiniz anlaşılmış olup, konu hakkında Başkanlığımız görüşüne aşağıda yer verilmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı, bu hüküm uyarınca tespit edilecek kurum kazancından Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde yer alan giderlerin indirileceği hükme bağlanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Bilanço Esasında Ticari Kazancın Tespiti" başlıklı 38 inci maddesinde; bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark olduğu, bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı, ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hükümlerine yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, ticari kazancın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabileceği belirtilmiştir.

Ticari kazancın tespitinde iki temel ilke geçerlidir. Bunlar "dönemsellik" ve "tahakkuk esası" ilkeleridir. Tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin miktar veya mahiyet itibariyle kesinleşmiş olması, yani geliri veya gideri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra, miktarının ve işlemden kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir. Bu esas dikkate alındığında bir gelir veya gider unsurunun, özel bir düzenleme bulunmadığı sürece, mahiyet ve tutar itibariyle kesinleştiği dönem kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Öte yandan, 8/1/2020 tarihli ve 31.002 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Kılavuzluk ve Römorkörcülük Hizmetleri Hakkında Yönetmelik"in "Tanımlar" başlıklı 4 üncü maddesinde, "Kılavuz kaptan: 10/2/2018 tarihli ve 30328 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gemi adamları ve Kılavuz Kaptanlar Yönetmeliğinde belirtilen kılavuz kaptan yeterlik belgesine sahip olarak, gemi kaptanına, yetkili kılavuz kaptan belgesi ile yetkilendirildiği alan dâhilinde geminin seyir ve manevrasına yönelik konularda danışmanlık yapan ve gemi kaptanının sorumluluğu esas olmak üzere hizmetleri seyir ve manevra ile sınırlı olarak gemiye kılavuzluk eden kişiyi ifade eder." açıklamasına yer verilmiştir.

28/6/2022 tarih 31880 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5755 karar sayılı "Kılavuzluk ve Römorkörcülük Hizmeti Vermekte Olan Kamu Kurumu ve Özel Kuruluşlar Tarafından Elde Edilen Hasılattan Alınacak Kamu Payına İlişkin Karar"ın "Kamu Payı" başlıklı 1 inci maddesinde, "1)Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti vermekte olan kamu kurumu ve özel kuruluşlar tarafından elde edilen aylık gayrisafi hasılattan alınacak kamu payı oranı;

a) Aliağa, Ambarlı, Gemlik, İskenderun, Kocaeli ve Mersin Bölge Liman Başkanlıkları merkez idari sahasındakiler için %30,

b) Bandırma, Ceyhan, İzmir, Samsun, Tekirdağ, Tuzla ve Yalova Bölge Liman Başkanlıkları merkez idari sahasındakiler için %25,

c)Antalya, Çanakkale, İstanbul, Karadeniz Ereğli ve Zonguldak Bölge Liman Başkanlıkları merkez idari sahasındakiler ile Karabiga ve Taşucu Liman Başkanlıkları idari sahasındakiler için %20,

ç) Diğer bölge liman başkanlıkları veya liman başkanlıkları idari sahasındakiler için %10,

olarak belirlenmiştir.

2) Türk Boğazlarından geçiş yapan gemilere verilen kılavuzluk ve römorkörcülük hizmetlerinden elde edilen aylık gayrisafi hasılattan alınacak kamu payı %20 olarak belirlenmiştir." açıklamasına yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, Şirketiniz tarafından … ve … Bakanlığının belirlediği bölgelerde kılavuz kaptanlık faaliyeti kapsamında elde ettiği gelir üzerinden ödenen kamu katkı payları, ticari kazancınızın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel gider kapsamında olduğundan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi uyarınca kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.