Enflasyon Düzeltme İşlemine Tabi Tutulmuş Olan 2023 Hesap Dönemi Sonuna Ait Bilançoda Yer Alan Parasal Olmayan Kıymetlerden Amortismana Tabi Olmayan Kıymetlerin, 2024 Yılında Düzeltilmiş Değerlerinin Altında Bir Bedelle Satılması Halinde, Düzeltme Sonrası Değerle, Düzeltme Öncesi Değer Arasındaki Farka İsabet Eden Zarar, Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınmayacaktır. Ancak 2024 Yılı Enflasyon Düzeltmesinde Bu Hüküm Yoktur. Yani 2025 Yılında Yapılacak Amortismana Tabi Olmayan Emtia, Arsa ve Arazi Satışında Satış Bedeli 2023 Yılı Düzeltilmiş Değerinin Üstünde Olması Halinde 2024 Düzeltilmiş Değerinin Altında Olsa Bile Satış Zararı Kabul Edilir.

Bunun Haricinde 2024 Yılında Oluşacak Yenilikler aşağıdaYer Almaktadır.

2024 Enflasyon Düzeltmesinde Yenilikler

• Taşıma Katsayısı= 2023 Yılından Devreden Parasal Olmayan İktisadi Kıymetler İçin Taşıma Katsayısı Kullanılır. 2023 Aralık Ayına İlişkin Y.İ. ÜFE 2024 Yılında İlk Defa Geçici Vergi Döneminde Yapılacak Enflasyon Düzeltmesinde Kullanılır.
• Düzeltme Katsayısı= 2024 Yılında İlk Defa İşletme Kayıtlarına Alınan Parasal Olmayan İktisadi Kıymetler İçin Düzeltme Katsayısı Kullanılır.
• Hareketli Ağırlıklı Düzeltme Katsayısı = İlk Defa Kullanılacak Stok Toplulaştırılmış Yöntem Olarak Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntemi Kullanılacak Olup, Stok Devir Hızı Yöntemi Uygulanmayacaktır. Bu Yöntemi Seçenlerden Alt Ayrım Yerine Defteri Kebir Hesabı Bazında Düzeltme Yapmayı Tercih Edenler, Seçtikleri Bu Yöntemden 3 Yıl Boyunca Dönemezler.
• Toplulaştırmış Yöntem Seçimi= Stok Toplulaştırılmış Yöntemlerden Seçimi Yaptıkları Geçici Vergi Döneminden 3. Hesap Döneminin Sonuna Kadar Dönemez.
• R.O.F.M. Yöntem Seçimi= Reel Olmayan Finansman Maliyetlerine İlişkin “Toplam Finansman Maliyetinin Esas Alınması” Yöntemini Seçen Mükellefler Seçtikleri Bu Yöntemden, Seçimi Yaptıkları Hesap Dönemi Dâhil 3. Hesap Döneminin Sonuna Kadar Dönemeyeceklerdir.

>>>> 2023 Hesap Dönemi Sonuna Ait Bilançoya Ait Düzeltme İle Sınırlı Olmak Üzere, Amortisman Süresi Bitmemiş Olan Kıymetlere İlişkin Maliyet Veya Alış Bedelinden Düşülen Reel Olmayan Finansman Maliyetinden Amortisman Ayrılmamış Tutar, 2024 Ve Sonraki Hesap Dönemlerinde 5 Yılda Ve Eşit Taksitler Halinde Dönem Kazancının Tespitinde Gider Olarak Dikkate Alınabilecektir.

• Düzeltme Sonrası Kar= 2023 Yılında Geçmiş Yıllar Kârı Hesabında Gösterilir. Vergiye Tabi Tutulmaz. 2024 Yılında İse Dönem Kazancının Tespitinde Dikkate Alınır.
• Düzeltme Sonrası Zarar= 2023 Yılında Geçmiş Yıllar Zararı Hesabında Gösterilir. Zarar Kabul Edilmez. Düzeltmeye İlişkin Öz Sermaye Farklarına Mahsup Edilebilir. 2024 Yılında İse Dönem Kazancının Tespitinde Dikkate Alınır.
• Vergi Matrahı= Vergi Matrahı Düzeltme Öncesi Rakamlar Dikkate Alınarak Hesaplanır. 2024 Yılında Vergi Matrahı Enflasyon Düzeltme Sonrası Rakamlar Dikkate Alınarak Hesaplanır.
• Enflasyon Düzeltme İşlemine Tabi Tutulmuş Olan 2023 Hesap Dönemi Sonuna Ait Bilançoda Yer Alan Parasal Olmayan Kıymetlerden Amortismana Tabi Olmayan

Kıymetlerin, Düzeltilmiş Değerlerinin Altında Bir Bedelle Satılması Halinde, Düzeltme Sonrası Değerle, Düzeltme Öncesi Değer Arasındaki Farka İsabet Eden Zarar, Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınmayacaktır. Ancak 2024 Yılı Enflasyon Düzeltmesinde Bu Hüküm Yoktur. Yani 2025 Yılında Yapılacak Amortismana Tabi Olmayan Emtia Satışında Satış Bedeli 2023 Yılı Düzeltilmiş Değerinin Üstünde Olması Halinde 2024 Düzeltilmiş Değerinin Altında Olsa Bile Satış Zararı Kabul Edilir.

• Geçmiş yıl Kar Zarar= 2023 Yılında Geçmiş Yıl Karları, Geçmiş Yıl Zararları Ve Dönem Net Karı, Dönem Net Zararı 698 Enflasyon Düzeltmesi Hesabına Aktarılarak Kapatılır. 2024 Yılında İse 2023 Yılından Gelen Düzeltmesi Sonrası Oluşan Geçmiş Yıl Karları İle Geçmiş Yıl Zararları Taşıma Katsayısı İle Düzeltmeye Tabi Tutulur.

Konuya İlişkin 165 Seri Nolu Vergi Usul Kanunu Sirkülerinde Aşağıdaki Açıklamalar Yer Almaktadır.
Öte yandan, mezkûr Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin (A) fıkrasının (5) numaralı bendinde ise; “… Enflasyon düzeltmesine tâbi tutulan değerlerin elden çıkarılması halinde, bunlara ilişkin enflasyon düzeltme farkları maliyet addolunur…” hükmü yer almaktadır. Bu çerçevede, 1/1/2024 tarihinden itibaren yapılacak işlemlerde anılan maddenin uygulanması ve kazancın tespitinde en son düzeltilmiş değerlerin maliyet olarak kabul edilmesi; dolayısıyla enflasyon düzeltmesi yapılmış amortismana tabi olmayan iktisadi kıymetin elden çıkarılması halinde, bu işlem neticesinde oluşan kârın/zararın, bu işlemden önce yapılmış en son düzeltme işlemi baz alınarak belirlenmesi, amortismana tabi olmayan kıymetlerin düzeltilmiş değerinin altında bir bedelle satılması halinde, 2023 hesap dönemi sonu itibarıyla düzeltilmiş değerinin altında kalan kısmının zarar olarak kabul edilmemesi ve 2024 hesap döneminden itibaren yapılan enflasyon düzeltmesi işlemleri çerçevesinde oluşan maliyet artışı nedeniyle bir satış zararı doğması halinde ise bu zararın tamamının mali zarar olarak kabul edilmesi gerekmektedir.

ERSAN KARACA

ERSAN KARACA YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR