ED işlemlerinde :

Sat-kirala-geri al sözleşmesi kapsamında kiralama işleminin deftere kayıt tarihi (213 sayılı Kanunun mükerrer 290 ıncı maddesi kapsamında kullanma hakkının "260- Haklar" hesabına kayıt edildiği tarih) dikkate alınacaktır.

5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (1/j) bendi uyarınca bilançonun pasifinde oluşturulan fon hesabının, 555 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 16 ıncı maddesinin (1) numaralı fıkrasında da belirtildiği üzere, enflasyon düzeltmesine tabi tutulması ve bilançoda düzeltilmiş değeriyle yer alması gerekmektedir.

FONA ALINMA DURUMU

İstisna, satış kazancının %100’üne uygulandığından, kazancın tamamı fon hesabına alınacaktır.

Fona alınmanın ertesi yıl yapılması gerektiği kanaatindeyim.
  
Örneğin net aktif değeri 12.323.873,06 TL olan taşınmaz 100.000.000,- TL ‘ye satılmış olsun ve geri alınsın.

260 Haklar” hesabında 100.000.000.- TL bedelle takip edeceği söz konusu taşınmazla ilgili sat-kirala-geri al işleminden kaynaklanan kullanım hakkına ilişkin olarak yıllık olarak hesaplayacağı amortismanın (87.676.126,92 TL / 100.000.000,00 TL=) %87,68’lık kısmı özel fon hesabından karşılanacak; en fazla (12.323.873,06 TL / 100.000.000.00 TL=) %12,32’lük kısmı ise kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilecektir.

Bu yüzden 2023 yılında (örneğimizdeki) %87,68’lik kısmı 180.Gelecek aylarda takip edip, 2024 yılında 549 hesaptan mahsup edilmesi gerekir. (2023 yılında gider yazılamayan tutarın 2024 yılında özel fonlar hesabına virmanı)

Fon hesabına alınan kazanç sadece, bu varlıklar için ayrılacak amortismanların itfasında kullanılabilecektir. 

Sat-Kirala-Geri Al işleminden kaynaklanan istisna kazanç tutarının takip eden yıl yerine aynı yıl özel fon hesabına alınması istisnadan faydalanmayı engellemez:

"Davacının sat-kirala-geri al istisnası kapsamında elde ettiği kazancını satışın yapıldığı yılı izleyen 2017 yılı içerisinde değil de, satışın yapıldığı 2016 yılı içerisinde özel fon hesabına alması işlemi, her ne kadar 1 Sıra No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği hükümleri ile 1 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nin uygulamada birlik ve muhasebe işlemlerinde standartlaşmanın sağlanması amacıyla getirilen 5.15.4.2. hükümlerine aykırılık taşısa da; anılan istisnaya ilişkin Kanunla getirilen şekil şartlarına aykırılık taşımadığı ve istisna için gerekli şartların özünü zedelemediği anlaşıldığından, davacının istisnadan faydalandırılmaması suretiyle yapılan dava konusu vergi ziyaı cezalı tarhiyatlarda hukuka uyarlık, kesilen özel usulsüzlük cezalarında ise hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır."

Danıştay 4. Daire, 2021/8058 K

Yusuf KILIÇ

SMMM/CPA -Vergi Müdürü

Linkedin paylaşımından alıntı yapılmıştır.