2024-2026 Orta Vadeli Ekonomik Program çerçevesinde hazırlanan yeni kanun taslağı 16 Temmuz 2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmuştur.

Kapsam:

Kanun ile ekonomik program hedeflerinin gerçekleştirilmesine katkı sağlamak amacıyla vergisel açıdan önemli düzenlemeler yapılmaktadır. Diğerlerinin yanında önemli düzenleme ve özetlerine aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Borcu Yoktur Yazısı Alma Zorunluluğu Genişletiliyor

MADDE 1:

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 22/A maddesinde yer alan, bazı ödeme ve işlemler sırasında Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge arama zorunluluğu getirilmesine ilişkin düzenleme kapsamına, mahkeme kararları ve icra dairelerinin ödeme veya icra emirleri üzerine yapılacak ödemeler dâhil edilmektedir.

Şirketlerde Çalışanlara Hisse Verilmesi

MADDE 2:

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen kriterlere göre Ar-ge ve tasarım faaliyetlerinde bulunan Start up işletmelerinde çalışan personele verilen ve ücret olarak değerlendirilen hisse senetlerinin elde tutulduğu süreye göre farklı oranlarda vergi istisnası sağlanmaktadır. İstisna kapsamında kabul edilecek hisse senedinin değeri, hisse senedinin çalışana verildiği yılda elde edilen yıllık brüt ücretini geçemeyecektir.

Hasılat Tespitlerinden Hareketle Vergi Tarhı

 MADDE 3:

Doktorlar, diş hekimleri gibi serbest meslek kazancı ve restoran, kafe gibi ticari kazanç yönünden gelir vergisi mükelleflerinin yılın belirli zamanlarında hasılatlarının tespit edilmesi, tespit edilen hasılatları ile beyanları arasında %20’yi aşan oranda uyumsuzluk olanların izaha davet edilerek izahın yeterli bulunmaması durumunda hasılat tespitlerinden hareketle vergi tarh edilmesine imkan veren düzenleme yapılmaktadır.

Kesinti Yapılacak Ödemelerin Artırılması

MADDE 4-33-34:

Kayıt dışılık ile mücadeleye destek olmak amacıyla; ticari kazanç elde eden gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerine yapılan bazı ödemelerden gelir ve kurumlar vergisi kesintisi yapılmasına imkan sağlanmaktadır.

Sahte Belge Düzenlediği Tespit Edilenlerden Alınacak Teminat 

MADDE 5:

Münhasıran sahte belge düzenleme amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği vergi inceleme raporu ile tespit edilip mükellefiyeti terkin edilenler ile bunlarla ilişkili olanlar başka bir şirkette kanuni temsilci veya %10’dan fazla oranda ortak oldukları takdirde bu şirketlerden, söz konusu kişilerin hukuki statülerine son verilmesi veya teminat gösterilmesi istenilmekte olup ilgili kişilerin şirket ile ilişkisinin kesilmemesi ve teminat gösterilmemesi durumunda teminat tutarı kadar özel usulsüzlük cezası kesilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Bilgi Toplama Kapsamının Genişletilmesine Dönük Düzenleme

MADDE 6:

Her türlü dijital ortamda alım, satım, kiralama, ilan ve reklam gibi ticari faaliyet gösteren aktörlerin bu faaliyetlerine ilişkin bilgilerin alınabilmesi amacıyla bilgi verme mecburiyet kapsamına alınanlar ve düzenli bilgi verilecek konular düzenlenmektedir.

Kıymetli Madenlerin Borsa Rayici ile Değerlemesi

MADDE 7-8:

Döviz ve döviz hesaplarında olduğu gibi şirket ve bankaların aktifinde yer alan kıymetli madenler ile kıymetli madenlere dayalı mevduat hesaplarının borsa rayici ile değerlenmesi, bu değerleme sonucu, geçici vergi dahil hesap dönemleri itibarıyla değerleme farklarının vergilendirilmesi sağlanmaktadır.

Mükellefiyet Tesis Ettirmeden Faaliyette Bulunacaklara Uygulanacak Cezaların Artırılması

MADDE 9:

Kayıt dışı faaliyette bulunan bir başka anlatımla vergi idaresinin bilgisi dışında çalışanlara kesilecek vergi ziyaı cezasının; verginin 1 katı olarak kesilecek cezalarda 1,5 kat, verginin 3 katı olarak kesilecek cezalarda 4,5 kat kesilecek şekilde artırımlı uygulanması sağlanmaktadır.

Usulsüzlük Cezaları Artırılıyor

MADDE 10:

Kayıt dışılıkla mücadele kapsamında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 352. maddesine göre kesilen usulsüzlük cezaları artırılmaktadır.

Özel Usulsüzlük Cezaları Artırılıyor

MADDE 11:

Kayıt dışılıkla mücadele kapsamında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 353. maddesine göre kesilen özel usulsüzlük cezaları artırılmaktadır.

Ayrıca, bazı fiillerin tekrarında uygulanacak ceza tutarları artırılmaktadır. Örneğin; Fatura verilmemesi ve alınmaması, ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenmemesi hallerinde uygulanan 3.400 TL ceza tutarı

1. Tespitte 10.000 TL olarak uygulanacak, daha sonraki tespitlerde ceza tutarı artırılacaktır.

Yine Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmesi gereken belgeler yerine Kanunda yer almayan belgelerin düzenlenmesi durumunda kesilecek cezalar artırımlı olarak uygulanacaktır. Ayrıca bu belgeleri almak zorunda olanlara da ceza kesilmesi yönünde düzenleme yapılmakta, ancak, 5 iş günü içinde belge düzenlenmediğini idareye bildiren alıcılara ceza kesilmeyeceği düzenlenmektedir.

Noterlere Ceza Artırılıyor

MADDE 12:

Damga vergisi ödenmemiş kağıtları işleme koyan noterler adına kesilecek asgari özel usulsüzlük cezası tutarı artırılmaktadır.

Özel Usulsüzlük Cezaları Artırılıyor

MADDE 13:

Kayıt dışılıkla mücadele kapsamında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355. maddesine göre kesilen özel usulsüzlük cezaları artırılmaktadır. Bu kapsamda; 

Bakanlıkça getirilen zorunluluklara uymamanın yaptırımı olan özel usulsüzlük cezaları artırılmakta, elektronik ticaret platformlarının bilgi verme yükümlülüğüne uymaması haline ilişkin yeni fiiller tanımlanarak cezaları düzenlenmektedir.

Banka veya ödeme kuruluşlarından ödeme yapma yükümlülüğüne uyulmamasının cezası artırılmakta, idarenin bilgisine girmeden önce ödemeyi takip eden beş iş günü içinde ödemeyi yapan mükellefin durumu idareye bildirmesi halinde ödemeyi yapan adına ceza kesilmemesi sağlanmaktadır. 

153/A maddesinde belirtilen teminat verme ve eksik teminatın tamamlanması yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi halinde uygulanacak ceza belirlenmektedir.

Başkasına ait POS cihazını kullanan ve kullandıranlara, mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin para transferlerini, başkasına ait banka hesaplarına yaptıranlara ve hesaplarını kullandıranlara artırımlı özel usulsüzlük cezası getirilmektedir.

ÖKC ve POS cihazlarına ilişkin Bakanlık düzenlemelerine uyum seviyesinin artırılması amacıyla yapılan düzenlemelere aykırı davranan banka, ödeme kuruluşu, güvenlik servis sağlayıcı, sipariş-satış vb yazılım gerçekleştirenlere, e-belge ve e-defter uygulamalarına ilişkin hizmet veren özel entegratör ve yazılım şirketlerine özel usulsüzlük cezası kesilmesine ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

Vergi Aslı Uzlaşma Kapsamından Çıkarılıyor

MADDE 14:

Vergiye gönüllü uyumun artırılmasını teminen vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılmakta ve buna ilişkin olarak Vergi Usul Kanununun ilgili maddelerinde düzenleme yapılmaktadır.

Gelir İdaresi Personeline Ödeme

MADDE 15:

Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatı kadrolarında görev yapan personelden (sözleşmeli olarak istihdam edilenler dâhil); icra, tahsilat, yoklama ile yaygın ve yoğun vergi denetimi işlemlerini yapmakla görevlendirilen ve fiilen daire dışında çalıştırılan personele ayda 50 saati geçmemek üzere fazla çalışma ücreti ödenmesine imkân veren düzenleme yapılmaktadır.

Kanun Öncesi Uzlaşma İşlemleri Eski Hükümlere Göre Sonlandırılacak

MADDE 16:

Kanunun yayımından önce yapılmış uzlaşma başvurularının değişiklik öncesi hükümlere göre sonuçlandırılmasına yönelik düzenleme yapılmaktadır.

Limanlarda Verilen Hizmetlerde KDV İstisnası Sınırlandırılıyor

MADDE 17-21:

Ticari olmayan gezi, eğlence, spor gibi faaliyetlerde kullanılan deniz taşıma araçlarına yat limanlarında verilen kiralama, bakım vb. hizmetlerde KDV istisnasının kaldırılması ve deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler nedeniyle yüklenilen KDV’nin indirim imkanının kaldırılarak doğrudan gider yazılması sağlanmaktadır.

Ulusal Güvenlik İhtiyaçlarına İlişkin İthalat ve Yurt İçi Satışta ÖTV ve KDV’nin Farklılığının Giderilmesi 

MADDE 18-26:

KDV ve ÖTV Kanunları uyarınca, ulusal güvenlik kuruluşlarına milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçları için yapılan teslim ve hizmetlere ilişkin istisna ile Gümrük Kanununda aynı konuda yer alan istisna hükmü arasındaki farkın, malların ithalatı ve yurt içi teslimindeki ithalat lehine olan uygulama farklılığı kaldırılmak suretiyle, giderilmesi sağlanmaktadır.

Birleşme, Bölünme ve Devir İşlemlerinde KDV İncelemesi Zorunluluğu  

MADDE 19:

Birleşme, devir ve bölünme işlemlerinde, devreden KDV ve iade hakkının 5 takvim yılı kriterine veya zamanaşımına bağlı olmaksızın vergi incelemesi yoluyla yeni şirkete devrine izin verilmektedir.

Devir KDV de 5 Yıl Sınırı

MADDE 20-23:

Mükelleflerin KDV beyannamelerinde yer alan indirilecek KDV tutarlarının 5 takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilememesi halinde, bu süre sonunda kayıtlardan çıkarılarak yapılacak vergi incelemesi ile gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınmasına imkan sağlanmaktadır.

Vergi İadelerinde Vergi İncelemesinin Ana Usul Olarak Belirlenmesi 

MADDE 22:

Mükelleflerin KDV iadelerinin doğru bir şekilde yapılması ve haksız KDV iadesine sebebiyet verilmemesini teminen KDV iadelerindeki esas usul, vergi incelemesi olarak belirlenmektedir.

Yabancı Kurumların Deprem Yardımlarında KDV İstisnası

MADDE 24:

Yabancı devlet kurum ve kuruluşları tarafından deprem nedeniyle yapılacak yardımlara KDV istisnası sağlanmaktadır.

Serbest Bölgelerde İstisnanın İhracatla Sınırlanması

MADDE 25:

Serbest bölgelerde faaliyette bulunan işletmelere sağlanan kazanç istisnasının ihracat gelirleri ile sınırlandırılması yönünde düzenleme yapılmaktadır.

Tütün Mamullerinden Alınan Maktu Vergide Sınırlamanın Kaldırılması

MADDE 27:

Bazı tütün mamullerinden alınmakta olan maktu vergi tutarına ilişkin asgari maktu vergi tutarının %20’sine kadar olan sınırlama kaldırılmaktadır.

Sigorta Prim Oranları Düzenlemesi

MADDE 28:

Kısa vadeli sigorta kolları prim oranının yeniden belirlenmesi ve belirlenen %2,25 prim oranını; %1,5’e kadar indirmeye, %2,5’e kadar artırmaya Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.

En Düşük Emekli Aylığı Düzenlemesi

MADDE 29:

Yaşlılık, malullük, ölüm aylığı almakta olan emeklilerimize ve hak sahiplerine dosya bazında 10.000 Türk Lirası  olarak öngörülen aylık asgari ödeme 12.500 Türk Lirasına yükseltilmektedir.

Destek Primi Sonlandırması

MADDE 30:

8/9/1999 (dahil) öncesinde sigortalı sayılanlardan, ilk defa yaşlılık veya emekli aylığı bağlananların, aynı işyerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya devam etmeleri halinde işverenlere sağlanan 5 puanlık sosyal güvenlik destek priminin Hazine tarafından ödenmesine ilişkin uygulama sonlandırılmaktadır.

Asgari Emekli Aylığı İçin Bütçede Ödenek Ayrılması

MADDE 31:

Malullük ve yaşlılık sigortasından ödenen aylıklar ve aylıklar ile birlikte her ay itibarıyla yapılan ödemeler toplamının dosya bazında, 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesi uyarınca yapılacak ek ödeme dâhil asgari tutarının artırılması nedeniyle yapılacak ödemelerin Hazinece karşılanacak kısmı için Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinin ilgili tertibine ödenek eklenmesi konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmektedir.

Fon ve Ortaklık Gelirleri İstisnası

MADDE 32:

Kurumlar vergisi kanununda düzenleme yapılarak, taşınmazlara yatırım yapan fon ve ortaklıkların, ticari mal niteliğinde olanlar dahil sahip oldukları taşınmazlardan elde ettikleri kazançlara sağlanan istisna, elde edilen bu kazançların %50’sinin maddede öngörülen süre içerisinde ortaklarına kar payı olarak dağıtılması şartına bağlanmaktadır.

YİD ve KÖİ Projelerinde Vergi Artırımı

MADDE 35:

Yap İşlet ve Devret Modeli ile Kamu Özel İş birliği Projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan %30 oranında kurumlar vergisi alınması sağlanmaktadır.

Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi 

MADDE 36:

Yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulaması getirilmektedir. Kurumlar vergisi mükelleflerinin ödeyecekleri kurumlar vergisinin, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10’undan aşağı olamayacağı yönünde düzenleme yapılmaktadır.

Küresel Asgari Kurumlar Vergisi İhdası

MADDE 37’den 50’ye KADAR:

Küresel asgari kurumlar vergisi ihdas edilmektedir.

Yurt Dışı Çıkış Harcının Artırılması

MADDE 51:

Yurt dışına çıkış harcı 500 lira olarak belirlenmekte ve bu tutarın her yıl yeniden değerleme oranında artırılması sağlanmaktadır.

https://gndolegal.com/yeni-vergisel-duzenlemelere-iliskin-kanun-taslagi-meclise-sunulmustur/