İlgide kayıtlı özelge talep formunda, ticari taksi işletmeciliği faaliyetiniz nedeniyle elde ettiğiniz kazancın basit usulde tespit edildiği ancak 28/3/2024 tarihinden itibaren … Cumhuriyet Başsavcılığı mahkum müddetname belgesine istinaden cezaevinde tutuklu olduğunuz için faaliyetinizi oğlunuz …'ı sigortalı şoför çalıştırmak suretiyle sürdürdüğünüz belirtilerek tutukluluk süresince söz konusu faaliyetinizden elde edilen kazancın basit usulde tespit edilip edilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Ticari kazancın tarifi" başlıklı 37 nci maddesinde, her türlü ticari ve sınaî faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtildikten sonra, ticari kazancın, Vergi Usul Kanunu hükümlerine ve Gelir Vergisi Kanununda yazılı gerçek (Bilanço veya işletme hesabı esası) veya basit usullere göre tespit edileceği hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, aynı Kanunun "Basit usulde ticari kazancın tespiti" başlıklı 46 ncı maddesinde, 47 ve 48 inci maddelerde yazılı şartları topluca haiz olanların ticari kazançlarının basit usulde tespit olunacağı belirtilmiş, anılan maddelerde ise basit usule tabi olmanın genel ve özel şartları açıklanmıştır.

Aynı Kanunun "Basit usule tabi olmanın genel şartları" başlıklı 47 nci maddesinin (1) numaralı bendinde ise; "Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak (işinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam olunduğu takdirde, bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz.)" hükmüne yer verilmiştir.

320 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "Birden fazla ticari araçla veya birden fazla işyerinde faaliyette bulunma" başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrasında, "193 sayılı Kanunun 47 nci maddesinde belirtilen basit usule tabi olmanın genel şartlarından birisi de kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmaktır. İşinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartın ihlali sayılmamaktadır. Ölüm halinde iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam olunduğu takdirde, bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmadıklarına bakılmamaktadır." açıklamaları yer almaktadır.

Buna göre, taksi işletmeciliği faaliyetinizi, hükümlü olmanız nedeniyle, geçici olarak bilfiil işinizin başında bulunmaksızın sigortalı işçi olarak çalıştırdığınız oğlunuz aracılığıyla gerçekleştirmeniz Gelir Vergisi Kanununun "Basit usule tabi olmanın genel şartları" başlıklı 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak şartının ihlali sayılmayacağından diğer şartları da topluca taşımanız kaydıyla kazancınızın basit usulde tespit edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.