- 501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı Enflasyon Düzeltmesi: Ödenmeyen Sermaye Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz. Bu Hesapla Birlikte 500 Sermaye Hesabını Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutanlar İşlemleri Yeniden Değerlendirmesi Gerekir.
- Yeniden Değerleme Fonların Sermayeye İlavesi Nedeniyle Oluşan Sermaye Artışları, Artış Olarak Dikkate Alınmaz Ve Bunlar Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz. Sermayenin, Düzeltmeye Esas Tutarına Ulaşılırken (Sermayeye İlave Edilmiş Olan) Bu Nevi Fonlar Düzeltmeye Tabi Tutulmadan Sermayeden Düşülür. Bu Durumda Nakdi / Ayni Sermaye Artışlarının Enflasyon Düzeltmesi Yapılması Sonrasında Sermayede Olumsuz Fark Oluşabilir. Bu Durumda Olumsuz Fark 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabına Kaydedilir.
- 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabı: Ödenmiş Sermaye Tutarının İlk Kez Enflasyon Düzeltilmesine Tabi Tutulması Sonucu Ödenmiş Sermaye Tutarında Azalış Meydana Gelmesi Durumunda 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabının Borcuna, 698 Enflasyon Düzeltme Hesabının Alacağına Kaydedilir. İzleyen Dönemlerde Düzeltme Sonucunda Ortaya Çıkan Olumlu Farklar Önce 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabındaki Tutardan Mahsup Edilir, Varsa Kalanı 502 Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farklar Hesabına Alacak Yazılır.
- 500 Sermaye Hesabı Enflasyon Düzeltmesi: Nakit Olarak Ödenmiş Sermaye, Hisse Senetleri İhraç Primleri, Hisse Senedi İptal Kârları İçin Tahsil Tarihi İtibariyle Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulur. Kâr Yedekleri, Geçmiş Yıl Kârları Ve Net Dönem Kârının Sermayeye İlave Edilmesi Dolayısıyla Artırılan Sermaye İçin; Tescil Tarihi Önemlidir. Bu Durumda Tahsil – Tescil Tarihi Olmadan Sermayenin Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulması Mümkün Değildir.
- 296 Geçici Hesabı Enflasyon Düzeltmesine Tabi Değildir.
- 697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı: Yıllara Sâri İnşaat İşlerine İlişkin Maliyetlerin Ve Hakediş Bedellerinin Düzeltmesinden Ortaya Çıkan Farklar Bu Hesapta İzlenir.
- Şüpheli Alacak Karşılığı, Kıdem Tazminatı Karşılığı, Garanti Gider Karşılığı Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz.
- 580 Geçmiş Yıllar Zararı Hesabı ile 502 Sermaye Düzeltme Olumlu Farkları Hesabı Mahsubu: Öz Sermaye Kalemlerine Ait Enflasyon Farkları ( 502, 549) Düzeltme Sonucu Oluşan Geçmiş Yıl Zararlarına Mahsup Edilebilir. Ancak Burada Düzeltme Sonucu Oluşan Geçmiş Yıl Zararına Göre Mahsup Yapılması Gerekir.
- 180-181 Ve 280-281 Nolu Hesaplar: Peşin Ödenen Ve Cari Dönem İçinde İlgili Gider Hesaplarına Kaydedilmemesi Gereken180 Ve 280 Nolu Hesaplarda İzlenen Gelecek Aylara – Yıllara Ait Giderler Parasal Olmayan Kıymetlerden Sayıldığı İçin Defterlere Kayıt Tarihi İtibariyle Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulur. 181-281 Gelir Tahakkuk Hesapları Enflasyon Düzeltmesine Tabi Değildir.
- Enflasyon Düzeltmesi Sonrası Stokların – Arsaların / Maddi Duran Varlıkların Zararına Satışı: Enflasyon Düzeltme İşlemine Tabi Tutulmuş Olan 2023 Hesap Dönemi Sonuna Ait Bilançoda Yer Alan Parasal Olmayan Kıymetlerden Amortismana Tabi Olmayan Kıymetlerin, Düzeltilmiş Değerlerinin Altında Bir Bedelle Satılması Halinde, Düzeltme Sonrası Değerle, Düzeltme Öncesi Değer Arasındaki Farka İsabet Eden Zarar, Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınmayacaktır. Bu Durumda 2024 Hesap Döneminde Parasal Olmayan Kıymetlerden Olan Stokların -Arsaların Amortismana Tabi Olmaması Nedeniyle Zararına Satışı Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınmayacaktır. ( BURADA İTİRAZİ KAYITLI BEYANNAME TERCİH EDİLEBİLİRDİ.) Amortismana Tabi Olan Maddi Duran Varlıkların Zararına Satışı Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınabilir. Ancak Burada Satışın Tescile Tabi Bir İktisadi Kıymet İse Tescil İle Belgelendirilmesi Gerekir.
- 7440 Sayılı Kanun 525 Kayda Alınan Emtia Özel Karşılık Hesabı Defter Kayıt Tarihi İtibariyle Enflasyon Düzeltmesine Tabidir. Bu Hesaba Yönelik 2024 Sonrasında Ortaklara Dağıtımı Halinde: 7440 Sayılı Kanuna Göre Emtia İçin Ayrılan Karşılık, Ortaklara Dağıtılması Veya İşletmenin Tasfiye Edilmesi Hâlinde, Sermayenin Unsuru Sayılır Ve Vergilendirilmez. 555 Seri Nolu Vergi Usul Genel Tebliğine Göre Enflasyon Düzeltme Farkı Ortaklara Dağıtılırsa, Bu İşlemlerin Yapıldığı Dönemlerin Kazancı İle İlişkilendirilmeksizin, Bu Dönemde Vergiye Tâbi Tutulur Ve Kar Dağıtımı Tabi Tutulur.
- Yabancı Para Cinsinden Olan 340 Alınan Sipariş Avansları Hesabı, 159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı, 259 Verilen Avanslar Hesabı, 110 Hisse Senetleri Hesabı, 240 Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı, 242 İştirakler Hesabı, 245 Bağlı Ortaklıklar Hesabı, 260 Haklar Hesabı (Finansal Kiralama İşlemleri Dahil - Reel Olmayan Finansman Maliyeti Hesaplanmaz.) Düzeltme Tarihindeki Döviz Kuru İle Düzeltilir.
ENFLASYON DÜZELTME 2024 TOPLU ŞEKİLDE
Enflasyon Düzeltmesi Öncesi Normal Koşullarda Bilanço Tanzimi Sonrası Aşağıdaki Sıraya Uygun Şekilde Enflasyon Düzeltmesi Yapılır Ve Düzeltilmiş Bilanço Tanzim Edilir.
A. PARASAL OLMAYAN KIYMET TESPİTİ
|
Hesap No
|
Hesap Adı
|
Enf. Düz.
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Düzeltme Tarihi
|
Toplulaştırmış Yöntem
|
|
110
|
Hisse Senetleri Hesabı
|
Tabi
|
|
Satın Alma Tarihi
|
|
|
126
|
Verilen Depozito ve Teminatlar
|
Tabi
|
|
Ödeme Tarihi
|
|
|
150
|
İlk Madde ve Malzeme Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
Kullanılabilir
|
|
151
|
Yarı Mamuller - Üretim Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
Kullanılabilir
|
|
152
|
Mamuller Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
Kullanılabilir
|
|
153
|
Ticari Mallar Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
Kullanılabilir
|
|
157
|
Diğer Stoklar Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
Kullanılabilir
|
|
159
|
Verilen Sipariş Avansları Hesabı
|
Tabi
|
|
Ödeme Tarihi
|
|
|
170
|
Yıllara Yay.İnş.ve On.Maliyetleri Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
178
|
Yıllara Yay.İnş.Enf.Düzeltme Hes.
|
Tabi
|
|
Yıllara Sari İnş. Enflasyon Neti. Buraya Kaydedilir.
|
|
|
179
|
Taşeronlara Verilen Avanslar
|
Tabi
|
|
Ödeme Tarihi
|
|
|
180
|
Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
226
|
Verilen Depozito ve Teminatlar
|
Tabi
|
|
Ödeme Tarihi
|
|
|
240
|
Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
242
|
İştirakler Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
245
|
Bağlı Ortaklıklar Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
250
|
Arazi ve Arsalar Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
251
|
Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
252
|
Binalar Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
253
|
Tesis,Makina ve Cihazlar Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
254
|
Taşıtlar Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
255
|
Demirbaşlar Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
257
|
Birikmiş Amortismanlar(-) Hesabı
|
Tabi
|
|
İlgili Hesapla Birlikte
|
|
|
258
|
Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Kesinleşmiş Harcama Tutarı
|
|
|
259
|
Verilen Avanslar Hesabı
|
Tabi
|
|
Ödeme Tarihi
|
|
|
260
|
Haklar Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
261
|
Şerefiye Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
262
|
Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
263
|
Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
264
|
Özel Maliyetler Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
268
|
Birikmiş Amortismanlar(-) Hesabı
|
Tabi
|
|
İlgili Hesapla Birlikte
|
|
|
269
|
Verilen Avanslar
|
Tabi
|
|
Ödeme Tarihi
|
|
|
271
|
Arama Giderleri Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
272
|
Hazırlık ve Geliştirme Giderleri Hesabı
|
Tabi
|
Reel Olm. Fin. Mal.
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
278
|
Birikmiş Tükenme Payları(-) Hesabı
|
Tabi
|
|
İlgili Hesapla Birlikte
|
|
|
279
|
Verilen Avanslar
|
Tabi
|
|
Ödeme Tarihi
|
|
|
280
|
Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
293
|
Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
294
|
Elden Çık.Stok. Ve Maddi Dur.Var. Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
326
|
Alınan Depozito ve Teminatlar
|
Tabi
|
|
Tahsil Tarihi
|
|
|
340
|
Alınan Sipariş Avansları Hesabı
|
Tabi
|
|
Tahsil Tarihi
|
|
|
349
|
Alınan Diğer Avanslar
|
Tabi
|
|
Tahsil Tarihi
|
|
|
350
|
Yıl.Yay.İnş.ve Onr.Hakediş Bed. Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
358
|
Yıl.Yay.İnş.Enflasyon Düzeltme Hes.
|
Tabi
|
|
Yıllara Sari İnş. Enflasyon Neti. Buraya Kaydedilir.
|
|
|
380
|
Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
426
|
Alınan Depozito ve Teminatlar
|
Tabi
|
|
Tahsil Tarihi
|
|
|
440
|
Alınan Sipariş Avansları Hesabı
|
Tabi
|
|
Tahsil Tarihi
|
|
|
449
|
Alınan Diğer Avanslar
|
Tabi
|
|
Tahsil Tarihi
|
|
|
480
|
Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
500
|
Sermaye
|
Tabi
|
|
Nakdi Tahsil Tarihi, Ayni Mülkiyet Tarihi
|
|
|
502
|
Sermaye Düz.Olumlu Farkları
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
503
|
Sermaye Düz.Olumsuz Farkları (-)
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
520
|
Hisse Senedi İhraç Primleri
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
521
|
Hisse Senedi İptal Karları
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
522
|
M.D.V.Yeniden Değerleme Artışları
|
Tabi
|
|
Düzeltme Yok, Sıfırlanır.
|
|
|
523
|
İştirakler Yeniden Değerleme Artışları
|
Tabi
|
|
Düzeltme Yok, Sıfırlanır.
|
|
|
525
|
Kayda Alınan Emtia Özel Karşılık Hesabı
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
529
|
Diğer Sermaye Yedekleri
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
540
|
Yasal Yedekler
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
541
|
Statü Yedekleri
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
542
|
Olağanüstü Yedekler
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
548
|
Diğer Kar Yedekleri
|
Tabi
|
|
Tescil Tarihi
|
|
|
549
|
Özel Fonlar
|
Tabi
|
|
Defter Kayıt Tarihi
|
|
|
570
|
Geçmiş Yıllar Karları
|
Tabi
|
|
2023 Enf. Düz. Neti. Buraya Kaydedilir.
2024 Yılında Düzeltmeye Tabi Tutulur.
|
|
|
580
|
Geçmiş Yıllar Zararları (-)
|
Tabi
|
|
2023 Enf. Düz. Neti. Buraya Kaydedilir.
2024 Yılında Düzeltmeye Tabi Tutulur.
|
|
|
697
|
Yıllara Sâri İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
|
Tabi
|
|
Yıllara Sâri İnş. Enflasyon Düzeltme Hesabı
|
|
|
698
|
Enflasyon Düzeltme Hesabı
|
Tabi
|
|
Enflasyon Düzeltme Hesabı
|
|
İ) ENFLASYON DÜZELTMESİ TABİİ HESAPLAR ÖRNEK
- 180 / 280 Gelecek Aylara / Yıllara Ait Giderler Hesabı: Peşin Ödenen Ve Cari Dönem İçinde İlgili Gider Hesaplarına Kaydedilmemesi Gereken180 Ve 280 Nolu Hesaplarda İzlenen Gelecek Aylara – Yıllara Ait Giderler Parasal Olmayan Kıymetlerden Sayıldığı İçin Defterlere Kayıt Tarihi İtibariyle Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulur. Bunlara Mahsuben Verilen Veya Alınan Parasal Olmayan Avanslar, Ödeme Veya Tahsil Tarihinden Mahsup Tarihine Kadar Düzeltilir. Bunlara Örnek Olarak Peşin Ödenen İşyeri Kira Gideri – İşyerine İlişkin Sigorta Gideri – Güvenlik İçin Bina Kamera Bedelleri Verilebilir. Bu Tutarlarda Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulur. 180- 280 Nolu Gider Hesapları Enflasyon Düzeltmesine Tabi İken 181-281 GELİR TAHAKKUK HESAPLARI Enflasyon Düzeltmesine Tabi Değildir.
- 380 / 480 Gelecek Aylara / Yıllara Ait Gelirler Hesabı: 380- 480 Nolu Hesaplar Enflasyon Düzeltmesine Tabi İken 381-481 Gider Tahakkuk Hesapları Enflasyon Düzeltmesine Tabi Değildir.
- Yabancı Para Cinsinden Olan Aşağıdaki Hesaplar Düzeltme Tarihindeki Döviz Kuru ile düzeltilir.
- 340 Alınan Sipariş Avansları Hesabı
- 159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı
- 259 Verilen Avanslar Hesabı
- 110 Hisse Senetleri Hesabı
- 240 Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı
- 242 İştirakler Hesabı
- 245 Bağlı Ortaklıklar Hesabı
- 260 Haklar Hesabı: Finansal kiralama işlemleri dahil. Reel Olmayan Finansman Maliyeti hesaplanmaz.
- Genel olarak Öz Kaynak hesapları enflasyon düzeltmesine tabiidir. (522 - 523- 524- 570- 580- 590- 591 Nolu Hesaplar 2023 Dönem Enflasyon Düzeltmesinde 698 Hesaba gönderilerek kapatılmış olması gerekir. 2023 Enflasyon Düzeltme sonrası kar zarar 570/580 Nolu Hesaplarda gösterilir. Bu hesaplar da 2024 Hesap Döneminde enflasyon düzeltmesine tabiidir. Vergi Matrahı tespitinde 2023 ve önceki dönem kar zarar mukayyet değer ile gösterilir.) 1.1.2024 Tarihinden Önce 213 Sayılı Kanunun Geçici 31-32. Maddesi Ve/Veya Mükerrer 298. Maddesinin (Ç) Fıkrası Kapsamında Fonda Bekletilen Ve Sermayeye İlave Edilmiş Olan Yeniden Değerleme Fonların Sermayeye İlavesi Nedeniyle Oluşan Sermaye Artışları, Artış Olarak Dikkate Alınmaz Ve Bunlar Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz. Sermayenin, Düzeltmeye Esas Tutarına Ulaşılırken (Sermayeye İlave Edilmiş Olan) Bu Nevi Fonlar Düzeltmeye Tabi Tutulmadan Sermayeden Düşülür. Bu Durumda Nakdi / Ayni Sermaye Artışlarının Enflasyon Düzeltmesi Yapılması Sonrasında Sermayede Olumsuz Fark Oluşabilir. Bu Durumda Olumsuz Fark 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabına Kaydedilir.
- 525 Kayda Alınan Emtia Özel Karşılık Hesabı; Pasif kalemlere ait enflasyon farkı ortaklara dağıtılırsa, bu işlemlerin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin vergiye ve kar dağıtımına tabi tutulur. 7440 sayılı Kanun 525 KAYDA ALINAN EMTİA ÖZEL KARŞILIK HESABINA yönelik 2024 sonrasında ortaklara dağıtımı halinde:
- 7440 sayılı Kanuna göre emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde, sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez.
- 555 Seri No.lu Vergi Usul Genel Tebliğine göre enflasyon düzeltme farkı ortaklara dağıtılırsa, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur ve kar dağıtımı tabi tutulur.
- Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltmesi Muhasebe Kayıtları: Geçici Vergi Verilmediği İçin 2024 Hesap Döneminde Biten İşler İçin Yapılması Gereken Muhasebe Kayıtları Aşağıda Gösterilmiştir. 2024 Hesap Döneminde Biten İşler İçin 2023 Enflasyon Düzeltme Kar/ Zararı Dönem Vergi Matrahında Dikkate Alınmaz. Enflasyon Düzeltmesinde Defter Kayıt Tarihi Dikkate Alınır. Reel Olmayan Finansman Maliyeti Hesaplaması Yapılmaz. Yabancı Para Cinsinden İşlemler Düzeltme Tarihindeki Döviz Kuru İle Düzeltilir, Ayrıca Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz.
- 2023 Dönemi Enflasyon Düzeltmesi
- Maliyetler Enflasyon Düzeltmesi
---------------------------------------------/--------------------------------------
170-177 Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Maliyetleri
697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
--------------------------------------------/----------------------------------------
- Hakediş Enflasyon Düzeltmesi
--------------------------------------------/-----------------------------------------
697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
350-357 Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Hakediş Bedelleri Hesabı
--------------------------------------------/-----------------------------------------
- 178- 358'e Virman
--------------------------------------------/-----------------------------------------
178 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı( Borç Kalanı Varsa)
---------------------------------------------/-----------------------------------------
697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı( Alacak Kalanı Varsa)
358 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
----------------------------------------------/-----------------------------------------
- 2024 Dönemi Geçici Kabul Veya İş Bitiminde Enflasyon Düzeltmesi Kar Zarar Tespiti
2023 Hesap Dönemi Sonu İtibarıyla Düzeltme Sonucu Oluşan Düzeltme Farkları 2024 Hesap Döneminde İşin Bitiminde Mali Kâr/Zarar Tutarının Tespitinde Dikkate Alınmaz.
-----------------------------------------------/----------------------------------------
358 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
658 Enflasyon Düzeltme Zararları Hesabı
648 Enflasyon Düzeltme Karları Hesabı
178 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı
------------------------------------------------/--------------------------------------------
- 256 Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı: Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasında Doğrudan Parasal Olmayan Kıymet Olarak Kabul Edilerek Düzeltmeye Tabi Tutulması Mümkün Bulunmamakta Olup, Öncelikle Bu Hesapta İzlenen Kıymetlerin Mahiyetinin Belirlenmesi, Diğer Bir İfade İle Parasal Ya Da Parasal Olmayan Ayrımına Tabi Tutularak Gerekli İşlemin Yapılması İcap Etmektedir. Tablo Ve Maşrapa, Çeşme Musluğu, Kazan, İbrik, Bakraç Vb. Eski Eşyaların Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasında Parasal Olmayan Kıymet Olarak Dikkate Alınabilir.
İİ) ENFLASYON DÜZELTMESİ TABİİ OLMAYAN HESAPLAR ÖRNEK
- 181 / 281 Gelir Tahakkukları Hesabı
- 381 / 481 Gider Tahakkukları Hesabı
- 120 / 220 Alıcılar Hesabı: Finansal Kiralama Dâhil
- 121 / 221 Alacak Senetleri Hesabı: Finansal Kiralama Dâhil
- 129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hesabı: Düzeltme İşlemine Tabi Olacak Karşılıklar Vergi Usul Kanun Hükümlerine Göre Ayrılması Mümkün Olan Karşılıklardır. Vergi Usul Kanununda Yer Alan Şüpheli Alacak Karşılığı Parasal Mahiyet Taşıdığından Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmayacaktır. Vergi Usul Kanununda Yer Almayan Kıdem Tazminatı Karşılığı - Garanti Gider Karşılığı Gibi Karşılıklar Enflasyon Düzeltmesinde De Dikkate Alınmaz.
- 124 / 224 Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri Hesabı
- 301 / 401 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar Hesabı
- 302/ 402 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyeti Hesabı
- 331 / 431 Ortaklara Borçlar Hesabı
- 501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı
- 296 Geçici Hesap
B) DÜZELTMEYE ESAS TUTARLARI
- Stoklar Özelinde Gerçek Yöntemin Zorluğu Nedeniyle Toplulaştırmış Yöntem Tercih Edilebilir. Stokların düzeltilmesinde gerçek yöntemi kullanan mükellefler mümkün olduğunca inebildikleri kadar alt ayrıma giderek düzeltme işlemini gerçekleştireceklerdir. Toplulaştırılmış yöntemleri seçenler ise her bir mal grubu ve mümkün olduğunca inebildikleri her bir alt ayrım itibarıyla diledikleri toplulaştırılmış yöntemi kullanmakta serbesttirler. Bu durumda enflasyon düzeltmesi sırasında gerçek yöntem- toplulaştırmış yöntem uygulamasına mamul- yarı mamul- ham madde bazında alt ayrıma göre karar vermek, her bir alt ayrımlar için yöntem seçimi gerekir. 2024 hesap dönemi ilk geçici vergi dönemi itibarıyla yapılan toplulaştırılmış yöntem tercihi sonraki dönemlerde değiştirilemediği gibi, toplulaştırılmış yöntem tercihinde bulunanların her bir mal grubu ve alt ayrım itibarıyla seçtikleri toplulaştırılmış yöntemden 3 hesap dönemi boyunca vazgeçmeleri mümkün değildir. Ancak, 2024 hesap dönemi ilk geçici vergi dönemi itibarıyla yapılan gerçek yöntem tercihi sonraki hesap döneminde değiştirilebilecektir.
|
STOKLAR ( Bilançoda Sadece Stok Kalemleri İçin Gerçek Yöntem Haricinde Toplulaştırmış Yöntemi Seçilebilir.)
|
|
Gerçek Yöntem
|
Toplulaştırılmış Yöntem ( Reel Olmayan Finansman Maliyeti Düşülmesi İhtiyaridir)
|
|
2024 ( Bu Yöntem Seçilirse 3. hesap dönemi Bu Yöntemi Kullanmak Gerekir.)
|
|
Basit Ortalama Yöntem
|
Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntem
|
|
Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Yİ ÜFE /
|
|
Hareketli Ağırlıklı Düzeltme Katsayısı =
|
|
Düzeltmeye Esas Alınan Tarihi İçeren Aya Ait Yİ ÜFE=
|
Basit Ortalama Düzeltme Katsayısı = 1,03421
|
(2024 Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş
|
|
Düzeltme Katsayısı Kullanılır.
|
FORMÜL: Eylül 2024 Yİ ÜFE / ((Eylül 2024 Yİ
|
Dönem Başı Stoğunun İlgili Dönem Sonuna
|
|
(Stokların Alımı Sırasında Alınan Finansman Gideri İçeren
|
ÜFE+ Haziran 2024 Yİ ÜFE) / 2)
|
Taşınmış Değeri + 2024 Dönem İçi Alış ve
|
|
Borcun Kullanıldığı Döneme Ait TEFE Artış Oranının
|
HAZİRAN 2024 Yİ ÜFE= 3.483,25
|
Giderlerin Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş
|
|
Uygulanması Suretiyle Hesaplanan Reel Olmayan Finansman
|
Eylül 2024 Yİ ÜFE 3.659,84
|
Değeri) / (2024 Dönem Başı Stok + 2024 Dönem
|
|
Maliyeti Düşülür.)
|
|
İçi Alış ve Giderleri)
|
- Reel Olmayan Finansman Maliyet Hesabı
|
Enflasyon Düzeltmesinde Reel Olmayan Finansman Maliyetinin Varlık Maliyetlerinden İndirilmesi Uygulaması
|
|
Zorunlu Uygulama
|
İhtiyari Uygulama
|
Uygulanmayacak Durumlar
|
2024 Uygulaması
|
|
Stoklara İlişkin Gerçek
Yöntem Kullanılması
|
Stoklara İlişkin Toplulaştırılmış Yöntem
Kullanılması Halinde
|
Yıllara Sâri İnşaat ve Onarma
Maliyetlerinin Enflasyon
|
2023 Hesap Dönemi Sonuna Ait Bilançoya Ait
Düzeltme İle Sınırlı Olmak Üzere, Amortisman
|
|
Halinde
|
|
Düzeltmesinde
|
Süresi Bitmemiş Olan Kıymetlere İlişkin Maliyet Veya Alış Bedelinden Düşülen Reel Olmayan Finansman Maliyetinden Amortisman Ayrılmamış Tutar, 2024 Ve Sonraki Hesap Dönemlerinde 5 Yılda Ve Eşit Taksitler Halinde Dönem Kazancının Tespitinde Gider Olarak Dikkate Alınabilecektir.
|
|
Maddi Duran Varlıkların Enflasyon Düzeltmesinde
|
|
Geçici 31, Geçici 32. ve/veya
mükerrer 298. Maddesine Göre Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulmuş İktisadi Kıymetlerin Değerinin Düzeltilmesinde, Düzeltmeye Esas Değer Olan Yeniden Değerleme Sonrası Değerler
İçin ROFM Hesabı Yapılmaz.
|
|
Mali Duran Varlıkların
Enflasyon Düzeltmesinde
|
|
|
|
Özel Tükenmeye Tabi Varlıkların Enflasyon
Düzeltmesinde
|
|
|
|
Yapılmakta Olan Yatırımların Enflasyon
Düzeltmesinde
|
|
|
C) DÜZELTMEYE ESAS TARİH VE DÜZELTME/ TAŞIMA KATSAYILARI
213 Sayılı Kanunun Mükerrer 298 İnci Maddesinin (A) Fıkrasındaki Taşıma Katsayısına İlişkin Tanımda Yer Alan, “Bir Önceki Dönemin Sonundaki Yİ-ÜFE” İfadesindeki “Bir Önceki Dönem” Kavramından; Enflasyon Düzeltmesi Hesap Dönemi Olarak Yapılıyorsa Enflasyon Düzeltmesi Yapılmış Bir Önceki Hesap Dönemi, Geçici Vergi Dönemlerine İlişkin Olarak Yapılıyor İse Enflasyon Düzeltmesi Yapılmış Bir Önceki Geçici Vergi Dönemi (Birinci Geçici Vergi Dönemine İlişkin Yapılıyorsa Bir Önceki Hesap Dönemi) Anlaşılmalıdır.
|
Yİ ÜFE
|
Aralık 2023
|
Oca.24
|
Şub.24
|
Mar.24
|
Nis.24
|
May.24
|
Haz.24
|
Tem.24
|
Ağu.24
|
Eyl.24
|
|
|
2.915,02
|
3.035,59
|
3.149,03
|
3.252,79
|
3.369,98
|
3.435,96
|
3.483,25
|
3.550,88
|
3.610,51
|
3.659,84
|
|
* DÜZELTME KATSAYISI: Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE / Düzeltmeye Esas Alınan Tarihi İçeren Aya İlişkin Y.İ. ÜFE (01.07.2024 Tarihinden Sonra Bilançoya Dâhil Olan İktisadi Kıymetler İçin)
* TAŞIMA KATSAYISI: Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE / Bir Önceki Döneme İlişkin Y.İ. ÜFE =
(01.07.2024 Tarihinden Önce Bilançoya Dâhil Olan İktisadi Kıymetler İçin)
|
| |
|
Aralık 2023
|
Oca.24
|
Şub.24
|
Mar.24
|
Nis.24
|
May.24
|
Haz.24
|
Tem.24
|
Ağu.24
|
Eyl.24
|
|
| |
2024 / 3. Dönem
|
|
2024/3. Dönem Taşıma Katsayısı: 1,05070
|
1,03069
|
1,01366
|
1,00000
|
| |
2024 / 2. Dönem
|
2024/2. Dönem Taşıma Katsayısı: 1,19493
|
1,14747
|
1,10613
|
1,07085
|
1,03361
|
1,01376
|
1,00000
|
|
|
|
|
ORTALAMA DÜZELTME KATSAYISI: Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE / (Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE + Bir Önceki Döneme İlişkin Y.İ. ÜFE / 2) = 2024/2. Dönem: 1,03421 - 2024/3. Dönem: 1,02472
|
|
REEL OLMAYAN FİNANSMAN MALİYETİ:
A) Borç Tutarı Esasına Göre: Borç Tutarı X ((Borcun Kapatıldığı Aya Ait Y.İ. ÜFE) - (Borcun Alındığı Aya Ait Y.İ. ÜFE)) / Borcun Alındığı Aya Ait Y.İ. ÜFE
|
|
B)Finansman Maliyeti Esasına Göre: Toplam Finansman Maliyeti X (İlgili Hesap Dönemine Y.İ. ÜFE / İlgili Hesap Dönemine Ait Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranı)
|
| |
|
Oca.24
|
Şub.24
|
Mar.24
|
Nis.24
|
May.24
|
Haz.24
|
Tem.24
|
Ağu.24
|
Eyl.24
|
|
| |
Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranı
|
% 54,82
|
%55,24
|
%60,97
|
%68,46
|
%66,68
|
%64,27
|
%64,06
|
%62,67
|
%62,02
|
|
STOK TOPLULAŞTIRILMIŞ YÖNTEM
1)Basit Ortalama Yöntemi: Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE / (Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE + Bir Önceki Döneme İlişkin Y.İ. ÜFE / 2)
2024/2. Dönem: 1,03421 - 2024/3. Dönem: 1,02472
|
|
2) Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntemi: (2024 Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş Dönem Başı Stoğunun İlgili Dönem Sonuna Taşınmış Değeri + 2024 Dönem İçi Alış ve Giderlerin Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş Değeri) / (2024 Dönem Başı Stok + 2024 Dönem İçi Alış ve Giderleri)
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
alınır.
Ç) Düzeltmeye esas tutarlar düzeltme/taşıma katsayılarıyla çarpılarak, düzeltilmiş tutarlar hesaplanır ve enflasyon farkları kayıtlara
D) Yapılan Hesaplamalar sonucunda düzeltilmiş BİLANÇO tanzim edilir.
Makaleyi PDF olarak indirmek için Tıklayınız
Ersan KARACA
Yeminli Mali Müşavir
Bu e-Posta adresi istenmeyen postalardan korunmaktadır, görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.
|
