Skip to content

Narrow screen resolution Wide screen resolution Auto adjust screen size Increase font size Decrease font size Default font size default color brick color green color
ENFLASYON DÜZELTMESİ RİSK UNSURLARI PDF Yazdır e-Posta
22 Ekim 2024
  • 501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı Enflasyon Düzeltmesi: Ödenmeyen Sermaye Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz. Bu Hesapla Birlikte 500 Sermaye Hesabını Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutanlar İşlemleri Yeniden Değerlendirmesi Gerekir.
  • Yeniden Değerleme Fonların Sermayeye İlavesi Nedeniyle Oluşan Sermaye Artışları, Artış Olarak Dikkate Alınmaz Ve Bunlar Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz. Sermayenin, Düzeltmeye Esas Tutarına Ulaşılırken (Sermayeye İlave Edilmiş Olan) Bu Nevi Fonlar Düzeltmeye Tabi Tutulmadan Sermayeden Düşülür. Bu Durumda Nakdi / Ayni Sermaye Artışlarının Enflasyon Düzeltmesi Yapılması Sonrasında Sermayede Olumsuz Fark Oluşabilir. Bu Durumda Olumsuz Fark 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabına Kaydedilir.
  • 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabı: Ödenmiş Sermaye Tutarının İlk Kez Enflasyon Düzeltilmesine Tabi Tutulması Sonucu Ödenmiş Sermaye Tutarında Azalış Meydana Gelmesi Durumunda 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabının Borcuna, 698 Enflasyon Düzeltme Hesabının Alacağına Kaydedilir. İzleyen Dönemlerde Düzeltme Sonucunda Ortaya Çıkan Olumlu Farklar Önce 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabındaki Tutardan Mahsup Edilir, Varsa Kalanı 502 Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farklar Hesabına Alacak Yazılır.
  • 500 Sermaye Hesabı Enflasyon Düzeltmesi: Nakit Olarak Ödenmiş Sermaye, Hisse Senetleri İhraç Primleri, Hisse Senedi İptal Kârları İçin Tahsil Tarihi İtibariyle Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulur. Kâr Yedekleri, Geçmiş Yıl Kârları Ve Net Dönem Kârının Sermayeye İlave Edilmesi Dolayısıyla Artırılan Sermaye İçin; Tescil Tarihi Önemlidir. Bu Durumda Tahsil – Tescil Tarihi Olmadan Sermayenin Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulması Mümkün Değildir.
  • 296 Geçici Hesabı Enflasyon Düzeltmesine Tabi Değildir.
  • 697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı: Yıllara Sâri İnşaat İşlerine İlişkin Maliyetlerin Ve Hakediş Bedellerinin Düzeltmesinden Ortaya Çıkan Farklar Bu Hesapta İzlenir.
  • Şüpheli Alacak Karşılığı, Kıdem Tazminatı Karşılığı, Garanti Gider Karşılığı Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz.
  • 580 Geçmiş Yıllar Zararı Hesabı ile 502 Sermaye Düzeltme Olumlu Farkları Hesabı Mahsubu: Öz Sermaye Kalemlerine Ait Enflasyon Farkları ( 502, 549) Düzeltme Sonucu Oluşan Geçmiş Yıl Zararlarına Mahsup Edilebilir. Ancak Burada Düzeltme Sonucu Oluşan Geçmiş Yıl Zararına Göre Mahsup Yapılması Gerekir.
  • 180-181 Ve 280-281 Nolu Hesaplar: Peşin Ödenen Ve Cari Dönem İçinde İlgili Gider Hesaplarına Kaydedilmemesi Gereken180 Ve 280 Nolu Hesaplarda İzlenen Gelecek Aylara – Yıllara Ait Giderler Parasal Olmayan Kıymetlerden Sayıldığı İçin Defterlere Kayıt Tarihi İtibariyle Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulur. 181-281 Gelir Tahakkuk Hesapları Enflasyon Düzeltmesine Tabi Değildir.
  • Enflasyon Düzeltmesi Sonrası Stokların – Arsaların / Maddi Duran Varlıkların Zararına Satışı: Enflasyon Düzeltme İşlemine Tabi Tutulmuş Olan 2023 Hesap Dönemi Sonuna Ait Bilançoda Yer Alan Parasal Olmayan Kıymetlerden Amortismana Tabi Olmayan Kıymetlerin, Düzeltilmiş Değerlerinin Altında Bir Bedelle Satılması Halinde, Düzeltme Sonrası Değerle, Düzeltme Öncesi Değer Arasındaki Farka İsabet Eden Zarar, Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınmayacaktır. Bu Durumda 2024 Hesap Döneminde Parasal Olmayan Kıymetlerden Olan Stokların -Arsaların Amortismana Tabi Olmaması Nedeniyle Zararına Satışı Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınmayacaktır. ( BURADA İTİRAZİ KAYITLI BEYANNAME TERCİH EDİLEBİLİRDİ.) Amortismana Tabi Olan Maddi Duran Varlıkların Zararına Satışı Gelir Veya Kurumlar Vergisi Matrahının Tespitinde Dikkate Alınabilir. Ancak Burada Satışın Tescile Tabi Bir İktisadi Kıymet İse Tescil İle Belgelendirilmesi Gerekir.
  • 7440 Sayılı Kanun 525 Kayda Alınan Emtia Özel Karşılık Hesabı Defter Kayıt Tarihi İtibariyle Enflasyon Düzeltmesine Tabidir. Bu Hesaba Yönelik 2024 Sonrasında Ortaklara Dağıtımı Halinde: 7440 Sayılı Kanuna Göre Emtia İçin Ayrılan Karşılık, Ortaklara Dağıtılması Veya İşletmenin Tasfiye Edilmesi Hâlinde, Sermayenin Unsuru Sayılır Ve Vergilendirilmez. 555 Seri Nolu Vergi Usul Genel Tebliğine Göre Enflasyon Düzeltme Farkı Ortaklara Dağıtılırsa, Bu İşlemlerin Yapıldığı Dönemlerin Kazancı İle İlişkilendirilmeksizin, Bu Dönemde Vergiye Tâbi Tutulur Ve Kar Dağıtımı Tabi Tutulur.
  • Yabancı Para Cinsinden Olan 340 Alınan Sipariş Avansları Hesabı, 159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı, 259 Verilen Avanslar Hesabı, 110 Hisse Senetleri Hesabı, 240 Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı, 242 İştirakler Hesabı, 245 Bağlı Ortaklıklar Hesabı, 260 Haklar Hesabı (Finansal Kiralama İşlemleri Dahil - Reel Olmayan Finansman Maliyeti Hesaplanmaz.) Düzeltme Tarihindeki Döviz Kuru İle Düzeltilir.

ENFLASYON DÜZELTME 2024 TOPLU ŞEKİLDE

Enflasyon Düzeltmesi Öncesi Normal Koşullarda Bilanço Tanzimi Sonrası Aşağıdaki Sıraya Uygun Şekilde Enflasyon Düzeltmesi Yapılır Ve Düzeltilmiş Bilanço Tanzim Edilir.

A. PARASAL OLMAYAN KIYMET TESPİTİ

Hesap No

Hesap Adı

Enf. Düz.

Reel Olm. Fin. Mal.

Düzeltme Tarihi

Toplulaştırmış Yöntem

110

Hisse Senetleri Hesabı

Tabi

 

Satın Alma Tarihi

 

126

Verilen Depozito ve Teminatlar

Tabi

 

Ödeme Tarihi

 

150

İlk Madde ve Malzeme Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

Kullanılabilir

151

Yarı Mamuller - Üretim Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

Kullanılabilir

152

Mamuller Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

Kullanılabilir

153

Ticari Mallar Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

Kullanılabilir

157

Diğer Stoklar Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

Kullanılabilir

159

Verilen Sipariş Avansları Hesabı

Tabi

 

Ödeme Tarihi

 

170

Yıllara Yay.İnş.ve On.Maliyetleri Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

178

Yıllara Yay.İnş.Enf.Düzeltme Hes.

Tabi

 

Yıllara Sari İnş. Enflasyon Neti. Buraya Kaydedilir.

 

179

Taşeronlara Verilen Avanslar

Tabi

 

Ödeme Tarihi

 

180

Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

226

Verilen Depozito ve Teminatlar

Tabi

 

Ödeme Tarihi

 

240

Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

242

İştirakler Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

245

Bağlı Ortaklıklar Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

250

Arazi ve Arsalar Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

251

Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

252

Binalar Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

253

Tesis,Makina ve Cihazlar Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

254

Taşıtlar Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

255

Demirbaşlar Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

257

Birikmiş Amortismanlar(-) Hesabı

Tabi

 

İlgili Hesapla Birlikte

 

258

Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Kesinleşmiş Harcama Tutarı

 

 

259

Verilen Avanslar Hesabı

Tabi

 

Ödeme Tarihi

 

260

Haklar Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

261

Şerefiye Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

262

Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

263

Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

264

Özel Maliyetler Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

268

Birikmiş Amortismanlar(-) Hesabı

Tabi

 

İlgili Hesapla Birlikte

 

269

Verilen Avanslar

Tabi

 

Ödeme Tarihi

 

271

Arama Giderleri Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

272

Hazırlık ve Geliştirme Giderleri Hesabı

Tabi

Reel Olm. Fin. Mal.

Defter Kayıt Tarihi

 

278

Birikmiş Tükenme Payları(-) Hesabı

Tabi

 

İlgili Hesapla Birlikte

 

279

Verilen Avanslar

Tabi

 

Ödeme Tarihi

 

280

Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

293

Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

294

Elden Çık.Stok. Ve Maddi Dur.Var. Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

326

Alınan Depozito ve Teminatlar

Tabi

 

Tahsil Tarihi

 

340

Alınan Sipariş Avansları Hesabı

Tabi

 

Tahsil Tarihi

 

349

Alınan Diğer Avanslar

Tabi

 

Tahsil Tarihi

 

350

Yıl.Yay.İnş.ve Onr.Hakediş Bed. Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

358

Yıl.Yay.İnş.Enflasyon Düzeltme Hes.

Tabi

 

Yıllara Sari İnş. Enflasyon Neti. Buraya Kaydedilir.

 

380

Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

426

Alınan Depozito ve Teminatlar

Tabi

 

Tahsil Tarihi

 

440

Alınan Sipariş Avansları Hesabı

Tabi

 

Tahsil Tarihi

 

449

Alınan Diğer Avanslar

Tabi

 

Tahsil Tarihi

 

480

Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

500

Sermaye

Tabi

 

Nakdi Tahsil Tarihi, Ayni Mülkiyet Tarihi

 

502

Sermaye Düz.Olumlu Farkları

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

503

Sermaye Düz.Olumsuz Farkları (-)

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

520

Hisse Senedi İhraç Primleri

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

521

Hisse Senedi İptal Karları

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

522

M.D.V.Yeniden Değerleme Artışları

Tabi

 

Düzeltme Yok, Sıfırlanır.

 

 

523

İştirakler Yeniden Değerleme Artışları

Tabi

 

Düzeltme Yok, Sıfırlanır.

 

525

Kayda Alınan Emtia Özel Karşılık Hesabı

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

529

Diğer Sermaye Yedekleri

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

540

Yasal Yedekler

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

541

Statü Yedekleri

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

542

Olağanüstü Yedekler

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

548

Diğer Kar Yedekleri

Tabi

 

Tescil Tarihi

 

549

Özel Fonlar

Tabi

 

Defter Kayıt Tarihi

 

570

Geçmiş Yıllar Karları

Tabi

 

2023 Enf. Düz. Neti. Buraya Kaydedilir.

2024 Yılında Düzeltmeye Tabi Tutulur.

 

580

Geçmiş Yıllar Zararları (-)

Tabi

 

2023 Enf. Düz. Neti. Buraya Kaydedilir.

2024 Yılında Düzeltmeye Tabi Tutulur.

 

697

Yıllara Sâri İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı

Tabi

 

Yıllara Sâri İnş. Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

698

Enflasyon Düzeltme Hesabı

Tabi

 

Enflasyon Düzeltme Hesabı

 

İ) ENFLASYON DÜZELTMESİ TABİİ HESAPLAR ÖRNEK

  • 180 / 280 Gelecek Aylara / Yıllara Ait Giderler Hesabı: Peşin Ödenen Ve Cari Dönem İçinde İlgili Gider Hesaplarına Kaydedilmemesi Gereken180 Ve 280 Nolu Hesaplarda İzlenen Gelecek Aylara – Yıllara Ait Giderler Parasal Olmayan Kıymetlerden Sayıldığı İçin Defterlere Kayıt Tarihi İtibariyle Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulur. Bunlara Mahsuben Verilen Veya Alınan Parasal Olmayan Avanslar, Ödeme Veya Tahsil Tarihinden Mahsup Tarihine Kadar Düzeltilir. Bunlara Örnek Olarak Peşin Ödenen İşyeri Kira Gideri – İşyerine İlişkin Sigorta Gideri – Güvenlik İçin Bina Kamera Bedelleri Verilebilir. Bu Tutarlarda Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulur. 180- 280 Nolu Gider Hesapları Enflasyon Düzeltmesine Tabi İken 181-281 GELİR TAHAKKUK HESAPLARI Enflasyon Düzeltmesine Tabi Değildir.
  • 380 / 480 Gelecek Aylara / Yıllara Ait Gelirler Hesabı: 380- 480 Nolu Hesaplar Enflasyon Düzeltmesine Tabi İken 381-481 Gider Tahakkuk Hesapları Enflasyon Düzeltmesine Tabi Değildir.
  • Yabancı Para Cinsinden Olan Aşağıdaki Hesaplar Düzeltme Tarihindeki Döviz Kuru ile düzeltilir.
  • 340 Alınan Sipariş Avansları Hesabı
  • 159 Verilen Sipariş Avansları Hesabı
  • 259 Verilen Avanslar Hesabı
  • 110 Hisse Senetleri Hesabı
  • 240 Bağlı Menkul Kıymetler Hesabı
  • 242 İştirakler Hesabı
  • 245 Bağlı Ortaklıklar Hesabı
    • 260 Haklar Hesabı: Finansal kiralama işlemleri dahil. Reel Olmayan Finansman Maliyeti hesaplanmaz.
  • Genel olarak Öz Kaynak hesapları enflasyon düzeltmesine tabiidir. (522 - 523- 524- 570- 580- 590- 591 Nolu Hesaplar 2023 Dönem Enflasyon Düzeltmesinde 698 Hesaba gönderilerek kapatılmış olması gerekir. 2023 Enflasyon Düzeltme sonrası kar zarar 570/580 Nolu Hesaplarda gösterilir. Bu hesaplar da 2024 Hesap Döneminde enflasyon düzeltmesine tabiidir. Vergi Matrahı tespitinde 2023 ve önceki dönem kar zarar mukayyet değer ile gösterilir.) 1.1.2024 Tarihinden Önce 213 Sayılı Kanunun Geçici 31-32. Maddesi Ve/Veya Mükerrer 298. Maddesinin (Ç) Fıkrası Kapsamında Fonda Bekletilen Ve Sermayeye İlave Edilmiş Olan Yeniden Değerleme Fonların Sermayeye İlavesi Nedeniyle Oluşan Sermaye Artışları, Artış Olarak Dikkate Alınmaz Ve Bunlar Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz. Sermayenin, Düzeltmeye Esas Tutarına Ulaşılırken (Sermayeye İlave Edilmiş Olan) Bu Nevi Fonlar Düzeltmeye Tabi Tutulmadan Sermayeden Düşülür. Bu Durumda Nakdi / Ayni Sermaye Artışlarının Enflasyon Düzeltmesi Yapılması Sonrasında Sermayede Olumsuz Fark Oluşabilir. Bu Durumda Olumsuz Fark 503 Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları Hesabına Kaydedilir.
  • 525 Kayda Alınan Emtia Özel Karşılık Hesabı; Pasif kalemlere ait enflasyon farkı ortaklara dağıtılırsa, bu işlemlerin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin vergiye ve kar dağıtımına tabi tutulur. 7440 sayılı Kanun 525 KAYDA ALINAN EMTİA ÖZEL KARŞILIK HESABINA yönelik 2024 sonrasında ortaklara dağıtımı halinde:
  • 7440 sayılı Kanuna göre emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde, sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez.
  • 555 Seri No.lu Vergi Usul Genel Tebliğine göre enflasyon düzeltme farkı ortaklara dağıtılırsa, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tâbi tutulur ve kar dağıtımı tabi tutulur.
  • Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltmesi Muhasebe Kayıtları: Geçici Vergi Verilmediği İçin 2024 Hesap Döneminde Biten İşler İçin Yapılması Gereken Muhasebe Kayıtları Aşağıda Gösterilmiştir. 2024 Hesap Döneminde Biten İşler İçin 2023 Enflasyon Düzeltme Kar/ Zararı Dönem Vergi Matrahında Dikkate Alınmaz. Enflasyon Düzeltmesinde Defter Kayıt Tarihi Dikkate Alınır. Reel Olmayan Finansman Maliyeti Hesaplaması Yapılmaz. Yabancı Para Cinsinden İşlemler Düzeltme Tarihindeki Döviz Kuru İle Düzeltilir, Ayrıca Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmaz.
  1. 2023 Dönemi Enflasyon Düzeltmesi
    • Maliyetler Enflasyon Düzeltmesi

---------------------------------------------/--------------------------------------

170-177 Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Maliyetleri

                         697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı

--------------------------------------------/----------------------------------------

  • Hakediş Enflasyon Düzeltmesi

--------------------------------------------/-----------------------------------------

697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı

                         350-357 Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Hakediş Bedelleri Hesabı

--------------------------------------------/-----------------------------------------

- 178- 358'e Virman

--------------------------------------------/-----------------------------------------

178 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı

                          697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı( Borç Kalanı Varsa)

---------------------------------------------/-----------------------------------------

697 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı( Alacak Kalanı Varsa)

                         358 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı

----------------------------------------------/-----------------------------------------

  • 2024 Dönemi Geçici Kabul Veya İş Bitiminde Enflasyon Düzeltmesi Kar Zarar Tespiti

2023 Hesap Dönemi Sonu İtibarıyla Düzeltme Sonucu Oluşan Düzeltme Farkları 2024 Hesap Döneminde İşin Bitiminde Mali Kâr/Zarar Tutarının Tespitinde Dikkate Alınmaz.

-----------------------------------------------/----------------------------------------

358 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı

658 Enflasyon Düzeltme Zararları Hesabı

648 Enflasyon Düzeltme Karları Hesabı

                                         178 Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı

------------------------------------------------/--------------------------------------------

  • 256 Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı: Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasında Doğrudan Parasal Olmayan Kıymet Olarak Kabul Edilerek Düzeltmeye Tabi Tutulması Mümkün Bulunmamakta Olup, Öncelikle Bu Hesapta İzlenen Kıymetlerin Mahiyetinin Belirlenmesi, Diğer Bir İfade İle Parasal Ya Da Parasal Olmayan Ayrımına Tabi Tutularak Gerekli İşlemin Yapılması İcap Etmektedir. Tablo Ve Maşrapa, Çeşme Musluğu, Kazan, İbrik, Bakraç Vb. Eski Eşyaların Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasında Parasal Olmayan Kıymet Olarak Dikkate Alınabilir.

İİ) ENFLASYON DÜZELTMESİ TABİİ OLMAYAN HESAPLAR ÖRNEK

  • 181 / 281 Gelir Tahakkukları Hesabı
  • 381 / 481 Gider Tahakkukları Hesabı
  • 120 / 220 Alıcılar Hesabı: Finansal Kiralama Dâhil
  • 121 / 221 Alacak Senetleri Hesabı: Finansal Kiralama Dâhil
  • 129 Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı Hesabı: Düzeltme İşlemine Tabi Olacak Karşılıklar Vergi Usul Kanun Hükümlerine Göre Ayrılması Mümkün Olan Karşılıklardır. Vergi Usul Kanununda Yer Alan Şüpheli Alacak Karşılığı Parasal Mahiyet Taşıdığından Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmayacaktır. Vergi Usul Kanununda Yer Almayan Kıdem Tazminatı Karşılığı - Garanti Gider Karşılığı Gibi Karşılıklar Enflasyon Düzeltmesinde De Dikkate Alınmaz.
  • 124 / 224 Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri Hesabı
  • 301 / 401 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar Hesabı
  • 302/ 402 Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyeti Hesabı
  • 331 / 431 Ortaklara Borçlar Hesabı
  • 501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı
  • 296 Geçici Hesap

B) DÜZELTMEYE ESAS TUTARLARI

- Stoklar Özelinde Gerçek Yöntemin Zorluğu Nedeniyle Toplulaştırmış Yöntem Tercih Edilebilir. Stokların düzeltilmesinde gerçek yöntemi kullanan mükellefler mümkün olduğunca inebildikleri kadar alt ayrıma giderek düzeltme işlemini gerçekleştireceklerdir. Toplulaştırılmış yöntemleri seçenler ise her bir mal grubu ve mümkün olduğunca inebildikleri her bir alt ayrım itibarıyla diledikleri toplulaştırılmış yöntemi kullanmakta serbesttirler. Bu durumda enflasyon düzeltmesi sırasında gerçek yöntem- toplulaştırmış yöntem uygulamasına mamul- yarı mamul- ham madde bazında alt ayrıma göre karar vermek, her bir alt ayrımlar için yöntem seçimi gerekir. 2024 hesap dönemi ilk geçici vergi dönemi itibarıyla yapılan toplulaştırılmış yöntem tercihi sonraki dönemlerde değiştirilemediği gibi, toplulaştırılmış yöntem tercihinde bulunanların her bir mal grubu ve alt ayrım itibarıyla seçtikleri toplulaştırılmış yöntemden 3 hesap dönemi boyunca vazgeçmeleri mümkün değildir. Ancak, 2024 hesap dönemi ilk geçici vergi dönemi itibarıyla yapılan gerçek yöntem tercihi sonraki hesap döneminde değiştirilebilecektir.

STOKLAR ( Bilançoda Sadece Stok Kalemleri İçin Gerçek Yöntem Haricinde Toplulaştırmış Yöntemi Seçilebilir.)

Gerçek Yöntem

Toplulaştırılmış Yöntem ( Reel Olmayan Finansman Maliyeti Düşülmesi İhtiyaridir)

2024 ( Bu Yöntem Seçilirse 3. hesap dönemi Bu Yöntemi Kullanmak Gerekir.)

Basit Ortalama Yöntem

Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntem

Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Yİ ÜFE /

 

Hareketli Ağırlıklı Düzeltme Katsayısı =

Düzeltmeye Esas Alınan Tarihi İçeren Aya Ait Yİ ÜFE=

Basit Ortalama Düzeltme Katsayısı = 1,03421

(2024 Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş

Düzeltme Katsayısı Kullanılır.

FORMÜL: Eylül 2024 Yİ ÜFE / ((Eylül 2024 Yİ

Dönem Başı Stoğunun İlgili Dönem Sonuna

(Stokların Alımı Sırasında Alınan Finansman Gideri İçeren

ÜFE+ Haziran 2024 Yİ ÜFE) / 2)

Taşınmış Değeri + 2024 Dönem İçi Alış ve

Borcun Kullanıldığı Döneme Ait TEFE Artış Oranının

HAZİRAN 2024 Yİ ÜFE= 3.483,25

Giderlerin Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş

Uygulanması Suretiyle Hesaplanan Reel Olmayan Finansman

Eylül 2024 Yİ ÜFE 3.659,84

Değeri) / (2024 Dönem Başı Stok + 2024 Dönem

Maliyeti Düşülür.)

 

İçi Alış ve Giderleri)

- Reel Olmayan Finansman Maliyet Hesabı

Enflasyon Düzeltmesinde Reel Olmayan Finansman Maliyetinin Varlık Maliyetlerinden İndirilmesi Uygulaması

Zorunlu Uygulama

İhtiyari Uygulama

Uygulanmayacak Durumlar

2024 Uygulaması

Stoklara İlişkin Gerçek

Yöntem Kullanılması

Stoklara İlişkin Toplulaştırılmış Yöntem

Kullanılması Halinde

Yıllara Sâri İnşaat ve Onarma

Maliyetlerinin Enflasyon

2023 Hesap Dönemi Sonuna Ait Bilançoya Ait

Düzeltme İle Sınırlı Olmak Üzere, Amortisman

 

Halinde

 

Düzeltmesinde

Süresi Bitmemiş Olan Kıymetlere İlişkin Maliyet Veya Alış Bedelinden Düşülen Reel Olmayan Finansman Maliyetinden Amortisman Ayrılmamış Tutar, 2024 Ve Sonraki Hesap Dönemlerinde 5 Yılda Ve Eşit Taksitler Halinde Dönem Kazancının Tespitinde Gider Olarak Dikkate Alınabilecektir.

Maddi Duran Varlıkların Enflasyon Düzeltmesinde

 

Geçici 31, Geçici 32. ve/veya

mükerrer 298. Maddesine Göre Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulmuş İktisadi Kıymetlerin Değerinin Düzeltilmesinde, Düzeltmeye Esas Değer Olan Yeniden Değerleme Sonrası Değerler

İçin ROFM Hesabı Yapılmaz.

Mali Duran Varlıkların

Enflasyon Düzeltmesinde

   

Özel Tükenmeye Tabi Varlıkların Enflasyon

Düzeltmesinde

   

Yapılmakta Olan Yatırımların Enflasyon

Düzeltmesinde

   

C) DÜZELTMEYE ESAS TARİH VE DÜZELTME/ TAŞIMA KATSAYILARI

213 Sayılı Kanunun Mükerrer 298 İnci Maddesinin (A) Fıkrasındaki Taşıma Katsayısına İlişkin Tanımda Yer Alan, “Bir Önceki Dönemin Sonundaki Yİ-ÜFE” İfadesindeki “Bir Önceki Dönem” Kavramından; Enflasyon Düzeltmesi Hesap Dönemi Olarak Yapılıyorsa Enflasyon Düzeltmesi Yapılmış Bir Önceki Hesap Dönemi, Geçici Vergi Dönemlerine İlişkin Olarak Yapılıyor İse Enflasyon Düzeltmesi Yapılmış Bir Önceki Geçici Vergi Dönemi (Birinci Geçici Vergi Dönemine İlişkin Yapılıyorsa Bir Önceki Hesap Dönemi) Anlaşılmalıdır.

Yİ ÜFE

Aralık 2023

Oca.24

Şub.24

Mar.24

Nis.24

May.24

Haz.24

Tem.24

Ağu.24

Eyl.24

 

2.915,02

3.035,59

3.149,03

3.252,79

3.369,98

3.435,96

3.483,25

3.550,88

3.610,51

3.659,84

DÜZELTME KATSAYISI: Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE / Düzeltmeye Esas Alınan Tarihi İçeren Aya İlişkin Y.İ. ÜFE (01.07.2024 Tarihinden Sonra Bilançoya Dâhil Olan İktisadi Kıymetler İçin)

TAŞIMA KATSAYISI: Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE / Bir Önceki Döneme İlişkin Y.İ. ÜFE =

(01.07.2024 Tarihinden Önce Bilançoya Dâhil Olan İktisadi Kıymetler İçin)

   

Aralık 2023

Oca.24

Şub.24

Mar.24

Nis.24

May.24

Haz.24

Tem.24

Ağu.24

Eyl.24

 
 

2024 / 3. Dönem

 

2024/3. Dönem Taşıma Katsayısı: 1,05070

1,03069

1,01366

1,00000

 

2024 / 2. Dönem

2024/2. Dönem Taşıma Katsayısı: 1,19493

1,14747

1,10613

1,07085

1,03361

1,01376

1,00000

     

ORTALAMA DÜZELTME KATSAYISI: Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE / (Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE + Bir Önceki Döneme İlişkin Y.İ. ÜFE / 2) = 2024/2. Dönem: 1,03421 - 2024/3. Dönem: 1,02472

REEL OLMAYAN FİNANSMAN MALİYETİ:

A) Borç Tutarı Esasına Göre: Borç Tutarı X ((Borcun Kapatıldığı Aya Ait Y.İ. ÜFE) - (Borcun Alındığı Aya Ait Y.İ. ÜFE)) / Borcun Alındığı Aya Ait Y.İ. ÜFE

B)Finansman Maliyeti Esasına Göre: Toplam Finansman Maliyeti X (İlgili Hesap Dönemine Y.İ. ÜFE / İlgili Hesap Dönemine Ait Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranı)

   

Oca.24

Şub.24

Mar.24

Nis.24

May.24

Haz.24

Tem.24

Ağu.24

Eyl.24

 
 

Ortalama Ticari Kredi Faiz Oranı

% 54,82

%55,24

%60,97

%68,46

%66,68

%64,27

%64,06

%62,67

%62,02

STOK TOPLULAŞTIRILMIŞ YÖNTEM

1)Basit Ortalama Yöntemi: Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE / (Mali Tabloların Ait Olduğu Aya İlişkin Y.İ. ÜFE + Bir Önceki Döneme İlişkin Y.İ. ÜFE / 2)

2024/2. Dönem: 1,03421 - 2024/3. Dönem: 1,02472

2) Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntemi: (2024 Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş Dönem Başı Stoğunun İlgili Dönem Sonuna Taşınmış Değeri + 2024 Dönem İçi Alış ve Giderlerin Enflasyon Düzeltmesine Tabi Tutulmuş Değeri) / (2024 Dönem Başı Stok + 2024 Dönem İçi Alış ve Giderleri)

                                                         

alınır.

Ç) Düzeltmeye esas tutarlar düzeltme/taşıma katsayılarıyla çarpılarak, düzeltilmiş tutarlar hesaplanır ve enflasyon farkları kayıtlara

D) Yapılan Hesaplamalar sonucunda düzeltilmiş BİLANÇO tanzim edilir.

Makaleyi PDF olarak indirmek için Tıklayınız

 

Ersan KARACA
Yeminli Mali Müşavir
Bu e-Posta adresi istenmeyen postalardan korunmaktadır, görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.