A) İŞÇİNİN HAKLARI
1) İş Görmeme Borcundan Kaçınma Hakkı:

İş Kanunu'nun 34. maddesinde;
"Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir." hükmü yer alır. Aynı maddenin devamında da;

????İş görme borcunu yerine getirmeyen işçi veya işçilerin iş akitlerinin bu nedenle sonlandırılamayacağını
????Birden fazla işçinin iş görme borcundan bu nedenle kaçınması durumunda ise grev olarak nitelendirilemeyeceğini.
????İşçi veya işçilerin iş görme borcunu yerine getirmemesi nedeniyle yerine başka işçi alınamayacağını ve bu işler başkalarına yaptırılamayacağı belirtilmiştir.

???? Kanunda 20 gün olarak belirtildiği için işçi ücret ödeme gününden itibaren bu süreyi iş günü değil, takvim günü olarak hesaplamalıdır.
???? Bu süreden önce iş görme borcundan kaçınmamalıdır
???? İş görme borcu ödeme gününden itibaren 20 gün geçtikten sonra kullanılabildiği gibi durum devam ettiği sürece herhangi bir zamanda da kullanılabilir. Örneğin ücretin ödenmemesinin üzerinden 28 gün geçtikten sonra gibi.

⚠ İşçi iş görme borcundan kaçınması ücretin ödenmeme durumu devam ettiği sürece uygulayabilir, ücretin ödenmesi durumunda işçinin işe devam etmesi ve çalışmaya başlaması gerekir.

İŞVEREN TARAFINDA İSE
✅ İş sözleşmesinde eğer ücret ödeme günü veya tarih aralığı verilmiş ise bu aralıkta ücretin ödenmesi gerekir.
✅Mücbir sebep dışında ücret ödemesi geciktirilmemeli, keyfi veya başka nedenlerle ücretin ödenmemesi gibi bir duruma neden olmamalıdır.
✅ Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanacağı unutulmamalıdır.

2) HAKLI NEDENLE FESİH

İş Kanunu'nun 32. maddesinde ücretin tanımı yapılmıştır. Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.

tanımdan da anlaşılacağı üzere işveren ücret ödemek, işçi de iş görmek zorundadır.

Gene aynı maddede;
Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir. hükmü yer alır.

İşveren gününde ödemez ise işçi yukarıda belirtiğim gibi iş görme borcundan kaçınabileceği gibi iş akdini haklı nedenle de feshedebilir. Burada karar işçinin,

İşverenler nelere dikkat etmeli
✅ Ücret en geç ayda bir ödenmesi gerekir.
✅İş sözleşmeleri ile ödeme günü kararlaştırılması durumunda ödeme tarihine dikkat edilmeli
✅Ücretin ödenememesi durumunda prime esas kazanç bildiriminin yapılmaması hatasına düşülmemelidir. Örneğin: İşçi ocak ayında çalıştı ancak işveren ekonomik sebeplerle bu ödemeyi mart ayında yaptı bu durumda mart ayında prime esas kazanç bildirimi yapılmamalı ocak ayında bildirim yapılmalıdır.
✅İş akdini bu nedenle fesheden işçiye bir yıl veya üzeri kıdemi varsa kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, prim, ikramiye, fazla mesai, hafta ve genel tatil ücretleri ödenmelidir.

Murat Delip

İş Hukuku | Bordrolama | İK Teknolojileri | Kişisel Gelişim | İçerik Geliştirici