Özel esaslar uygulamasına ‘ismen’ son verilerek aslında zaten Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Denetim Kurulunca fiilen yapılan uygulama, mevzuata uygun hale getirilmiş oldu.

Özellikle alt mükelleflerinde sahte belge düzenlemeden kaynaklı risk bulunan mükelleflerin KDV iade talepleri, iade yerine getirilmeden vergi incelemesine sevk edilmekte ve iade talebi, inceleme kapsamında sonuçlandırılmakta idi.

Bu durum dava konusu yapıldığında yargı mercileri tarafından, bu yönde bir usul olmadığından ve alt mükellefler tarafından düzenlenen faturaların sahte olduğu yönünde vergi tekniği raporu bulunmadığından bahisle işlemin iptaline ve bu bağlamda iade talebinin yerine getirilmesi yönünde kararlar verilmekteydi.

Bu durumun önüne geçebilmek için ilk adım 02.08.2024 tarihli, 7524 sayılı Kanunla atılmış; 3065 sayılı Kanunun 36’ncı maddesinde yapılan değişiklikle; KDV iadelerindeki esas usul, vergi incelemesi olarak belirlenmişti.

Bu kapsamda 52 Nolu Tebliğ ile; KDV iade taleplerinin vergi incelemesi sonucuna göre yerine getirilmesinin usul ve esasları açıklanmış; KDV iade talepleri vergi inceleme raporuna göre yerine getirilecek mükellefler:

- 213 sayılı Kanunun (153/A) maddesi kapsamına giren mükellefler,
- SMİYB düzenleme ya da kullanma konusunda haklarında “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunanlar,
- SMİYB düzenleme konusunda haklarında “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunan mükelleflerin raporun ait olduğu dönemdeki ortakları, kanuni temsilcileri, bunların kurdukları veya ortak oldukları mükellefler ile kanuni temsilcisi oldukları mükellefler,
- Haklarında beyanname vermeme, defter ve belge ibraz etmeme ve adresinde bulunamama konusunda tespit bulunanlar,
- Haklarında “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunan mükelleflerden doğrudan mal ve/veya hizmet alanlar.
Olarak sayılmıştır.

Peki bu düzenlemeler KDV iadelerinin yerine getirilmesini, özellikle süreler bakımından nasıl etkiler?

Tebliğde de belirtildiği üzere Bakanlık yetkisini kullanmış ve mükelleflerin KDV iade taleplerinin, Tebliğin ilgili bölümlerinde iade hakkı doğuran işlem türleri itibarıyla iade için belirlenen usul ve esaslara göre yerine getirileceği belirtilmiştir. Yani alışlarında herhangi bir olumsuzluk bulunmayan mükelleflerin KDV iade talepleri, düzenleme öncesi geçerli usullere tabi olacak ve buna göre yerine getirilecek.

Ancak özellikle alt mükellefleri hakkında devam eden SMİYB düzenleme inceleme incelemesi bulunan mükelleflerin KDV iade talepleri vergi incelemesine sevk edilecek ve iade, inceleme sonucuna göre yerine getirilecek. Bu kapsamda İdarenin eli, yargı mercileri karşısında güçlenmiş oldu.

Bu konuda yeni getirilen uygulama ise şu: Bu kapsamda incelemeye sevk edilen iade talepleri, iadesi talep edilen tutarın %150’si oranında banka teminat mektubu verilmesi halinde yerine getirilebilecek. Ancak teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülecek.

Metin Çelik

Yeminli Mali Müşavir I (E. Vergi Müfettişi)