SGK İşten çıkış kodları işçinin işten çıkarılma sebeplerini açıklamaktadır. İşçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesini  sonlandırmak amacı ile yapılan anlaşmalarda SGK işten çıkış kodları yer almaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından  paylaşılan işten çıkış kodlar 47 adettir. Her işten çıkış kodunun  işten çıkış sebebinin  barındırdığı özellikler farklıdır. Bu sebeple işçinin  kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi haklarının olup olmadığı SGK İŞTEN ÇIKIŞ KODU   ile anlaşılmaktadır.

İŞ-KUR tarafından SGK İşten Çıkış Kodları dikkate alınarak yapılan işlemler :
a-  Çalışma ve İş-Kur Merkezi, işverence bildirilen  SGK işten çıkış kodunu esas alarak işçinin İŞSİZLİK ÖDENEĞİ alıp almasına karar vermektedir. SGK işten çıkış kodunun doğru veya yanlış olduğuna dair herhangi  bir inceleme ve değiştirme yetkisi bulunmamaktadır. Şayet işçiyi mağdur eden bir SGK işten çıkış kodu bildirilmiş ve işçi İŞSİZLİK ÖDENEĞİ alamaz ise bu husus da işçinin  İş Mahkemesinde dava açması ve dava sonucunu beklemekten başka çaresi yoktur. Böyle bir yanlış sonucu işçi 6 ile 10 ay arasında kıdemine göre değişen İŞSİZLİK ÖDENEĞİ almaktan mahrum kalacaktır.

b-İŞKUR , diğer taraftan işverence işyerinden (30) günlük süre içerisinde çıkartılan işçi sayıları toplamı 4857 Sayılı İş Kanunu 29.maddesinde belirtilen “Toplu İşçi Çıkartılması” hükümlerine aykırı ise İDARİ PARA CEZASI uygulayacaktır.(%10 oranını geçmiş olma gibi .)

SGK işten çıkış kodları bazı kötü niyetli işyerlerinde işçilerin aleyhinde adeta bir silah olarak kullanılmakta olduğu görülmektedir. İşçinin ihbar, kıdem, İzin vb. gibi hakları verilmeden iş sözleşmesi fesh edilmekte SGK işten çıkış kodu da kasıtlı olarak İŞSİZLİK ÖDENEĞİ alamayacak şekilde gösterilmektedir. Bu büyük  sorun ile ilgili acil bir yasal düzenleme yapılmalıdır. Çalışma Hayatını Teftiş eden  İş Müfettişlerine bu husus da  yetki verilerek yanlış ve kasıtlı gösterilen SGK İşten çıkış kodlarının düzeltilmesi sağlanmalıdır. Böylece binlerce işçinin  mağdur olmaları mutlaka önlenmelidir.

Cevat Nevruz

E. İş Başmüfettişi / Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı