-- Ayni Yardım Nedir?
Ayni yardım işçiye nakdi ödeme olarak değil, ürün/hizmet olarak verilen yardımı ifade eder.

Ayni yardımlar çalışana destek sağlarken aynı zamanda yasal kesintilerden istisnalar da sunması bakımından işverenin de maliyetini azaltır.

İşveren çalışanlara verdiği yardımlar;
✅ Nakdi veya ayni yardım gelir vergisine tabi tutmalı
✅ Yapılan ödemede istisna varsa istisna uygulanıp, istisna üstü için gelir vergisine tabi tutulmalıdır.
✅ Personele Net olarak yapılan ayni yardım varsa brütleştirilmelidir. Örneğin: Çalışana 10.000 TL tutarında giyim yardım kartı verilmesi gibi
✅Brütleştirme işlemi her çalışanın KGVM göre yapılmalıdır.
✅Yapılan yardım çalışanın gelir vergisi matrahına ilave edilmeli

-- Ayni veya nakdi yardımların bordrolaştırılması sonrası çalışanın KGVM artar, net ücret alan çalışan gelir vergisi kesintisi nedeniyle ücreti değişmez ancak brüt ücret alan çalışanın gelir vergisi dilimi artacağından dolayı

Bordroda Gösterilmeli mi?
✅Ayni yardım parametleri bordro programına doğru olarak ayarlanmalı. Yapılan yardımın ayni yardım olduğu işaretlenmelidir
✅Bordroda doğru alanda gösterilmesi ve doğru isimlendirme yapılması önemli, Örneğin: Yardım gibi genel ifade yerine "Gıda Kartı Yardımı" gibi isimlendirme daha doğru olacaktır.
✅Bordroda bordroya dahil edilen tutar, istisna tutarı, net tutar vb. gösterilmesi doğru olur.
✅ Bordrolaştırma nedeniyle işçinin net ücretinde artış olmasından dolayı özel kesinti ile net kısmı kesilebilir.

Kontrol:
✅Ayni yardımın bordrolaştırılması sonrası SGK priminin kesilip kesilmediği, gelir vergisi kesintisinin KGVM göre yapılıp yapılmadığı
✅Ücret hesap pusulasında doğru olarak gösterilip gösterilmediği
✅Ayni yardımın gerçekte ayni yardım olup olmadığı, işveren maliyetini azaltmak için nakdi yardımın ayni gösterilip gösterilmediği
✅İş sözleşmesi ile kararlaştırılan yan hakların ayni/nakdi olup olmadığı kararlaştırılıp kararlaştırılmadığı gibi unsurların kontrol edilmesi gerekir.

Not: İşveren ayni yardımın gelir vergisi damga vergisine tabi olup, olmadığını tespit etmelidir, bu bakımdan muhasebeleştirilmesi veya bordrolaştırılmasına karar vermelidir.

Örnek -1:
İşyeri müştemilatında yemek verilmesi durumunda bu SGK/Gelir vergisi kesintisi yapılmaz. Muhasebeleştirilmelidir. Ancak yemek kartı verilmesi durumunda ise bordrolaştırılması gerekir.

Örnek -2 Çalışana evlenme yardımı yapılması nedeniyle 1 tam altın verilmesi durumunda SGK primine tabi tutulmaz, gelir vergisi açısından ise işçinin 2 aylık ücretini aşmadığı sürece istisna uygulanır. Yani hem SGK hem de gelir vergisi kesilmeyecek ancak işçiye 5. yılını doldurduğu için tam altın hediye edilmesi durumunda hem SGK hem de gelir vergisi kesintisi yapılması istisna uygulanmaması gerekir.

Görüldüğü üzere verilen yardımın nedeni/tutarı/ayni/nakdi oluşu gibi nedenler bordrolaştırmaya etki etmektedir.

Murat Delip

İş Hukuku | Bordrolama | İK Teknolojileri | Kişisel Gelişim | İçerik Üreticisi