Küresel krizin etkisiyle üretime ara veren firmaların ve çalışan işçilerin emniyet sübabı kısa çalışma ödeneğinde hükümet beklentilerin aksine işleri kolaylaştırmadı.

Çalışma Bakanı Faruk Çelik kısa çalışma ödeneğinin süresinin uzatılacağı, miktarının artırılacağı ve yararlanma koşullarının kolaylaştırılacağını söylerken dün yayımlanan yönetmelik tüm bu planlarla çelişti. Eski İşkur Genel Müdürü Necdet Kenar, kapsamının genişletilmesi beklenirken böyle bir yönetmelik yayınlanmasının hükümetin bu projelerini ertelediği anlamına gelebileceğini söyledi.

Kenar yeni yönetmeliğin mayıs ayında yapılan yasa değişikliği nedeniyle yayımlandığını söyledi. Kenar'a göre deniz ve basın işkolunun iş kanunu kapsamına girmesinin ardından böyle bir düzenleme gerekliydi. Kenar, yönetmeliğin kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşullarını zorlaştırmaktan ziyade daha önceki uygulamalardan kaynaklanan tecrübeler nedeniyle yeni düzenlemelerin eklenmiş olabileceğini belirtti. "Kısa çalışma ödeneği ilk çıktığında hiç tecrübe yoktu. İlk defa kuş gribi sırasında uygulandı ve bugüne kadar büyük bir ekonomik kriz yaşanmadı. Yönetmelikte yapılan değişikliklerin geçmişte mücbir sebepler diyebileceğimiz, kötü niyetli kullanmaların yaşanmış olmasından ve bürokratların kendilerini emniyete almak için düzenlenmiş olabilir" diyen Kenar, kriz nedeniyle kısa çalışma ödeneğine başvuran firma sayısının 300'leri aştığını vurguladı.

Kenar bu başvuruların kapsadığı işçi sayısının 30-40 binleri bulabileceğini belirterek, kriz nedeniyle bu ödeneğe başvurularda ciddi bir artış olduğuna dikkat çekti. Kenar'a göre yönetmeliğin dün yayımlanmasında bu durum da etkili olmuş olabilir, "Ancak bildiğim kadarıyla hükümet bunun kapsamını genişletmek istiyordu ve bu konuda düşüncesi vardı. Bu yönetmelik bu planlara çok da uygun değil ya acele ettiler ya da kararı daha önceden verilmiş bir süreçti, bugün yayınladılar. Yönetmeliğin son zamanlarda gündeme geler kısa çalışma tartışmalarıyla ilgili bir bağlantısı olmadığını düşünüyorum."

Hükümetin kapsam genişletme çalışmaları kapsamında üç aylık süreyi altı aya çıkarabileceğini, ödemeleri yükseltebileceğini ve yararlanma koşullarını kolaylaştırabileceğini söyleyen Kenar şöyle konuştu: "Kriz yaşanıyor ve amaç insanların işten çıkmasını önlemek. İşçileri işten çıkmadan işletmede ne kadar tutabilirsek krizin etkileri hafifletmek için o derece başarılı oluruz. Kısa çalışma ödeneği çok önemli ve etkin kullanılmalı. İşçilerin işten çıktıktan sonra işe alınması zor. Diş macununu sıkılması gibi, tüpü sıkarsınız macun çıkar ve geri alamazsınız. 2001 krizi öncesinde işsizlik oranı yüzde 6'lardaydı ve yüzde 10'lara çıktı. 5 yıl yüksek büyümeye rağmen oran düşmedi. Yeni krizin bu yapılanları sıfırlamaması ve işsizliğe neden olmadan atlatılması için kısa çalışma ödeneği en iyi silahlardan biri."

Kenar bu yönetmelikten ya hükümetin yeni düzenleme yapmayacağı ya da hazır olan yönetmeliğin kriz tartışmaları dışında yayımlanması sonucu çıkarılabileceğini söyleyerek "Ancak hükümeti zor duruma düşürecek bir şey yapmaları anlamak da mümkün değil" dedi.

BAKAN ÇELİK'İN PLANIYLA ÇELİŞİYOR

Çalışma Bakanı Faruk Çelik yönetmeliğin yayımlanmasından bir hafta önce 6 Ocak'ta Bakanlar Kurulu'na kısa çalışma ödeneğinin koşullarının değiştirilmesi için rapor sundu. Ancak sunulan raporla yayımlanan yönetmelik arasında hiçbir ilişki yok. Rapora göre kısa çalışma ödeneğinin süresi 3 aydan 6 aya, tavan ücret de 533 TL'den 800 TL'ye çıkarılması hedefleniyor. Ödeneğin kapsamı genişletilecek ve 265 TL-533 TL olan taban ve tavan ücretler de 400 TL-800 TL'ye çıkarılacak. Bakan Çelik de "Diyoruz ki; işçiyi çıkarma, iş akdini feshetme, işyerini kapatma. Bunları önlemek için kısa çalışma ödeneğinin bedeli arttırılıyor" diye konuşmuştu. Çelik ödenek miktarının artırılması için Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Nazım Ekren ile de görüşme yapmıştı.

MUTABAKATA RAĞMEN HÜKÜMETİN NİYETİ YOK

Birleşik Metal İş Sendikası Uzmanı İrfan Kaygısız da hem işçi, hem işveren hem de hükümetin mutabık olduğu bir konuda tam tersi bir yönetmelik yayımlanmasının çelişkili olduğuna dikkat çekti. Kaygısız şöyle konuştu; "Yönetmelikle yararlanma koşullarının kolaylaştırılmadığı kesin. Ve hükümetin bunu yakın zamanda yapmayı planlamadığı da ortada. Niyeti olan böyle yapmaz. Teknik yanının dışında pratik olarak bakıldığında yeni döneme ilişkin yenilik yok. Böylece hükümetin ifadesinin söylemde kaldığının yönetmelik dolaylı olarak ifadesi. Kısa çalışma ödeneğinin kolaylaştırılması genel talep paline gelmişken, üç cephede yani sendikal alan istiyor, işverenler kaşı çıkmıyor ve hükümet yapacağım diyorken, tam mutabakat sağlandığı ve ihtiyacın en şiddetli olduğu dönemde bu yönetmelik yayımlanıyor. Ve ihtiyaç olan düzenleme gündeme alınmayıp erteleniyor."

BEKLENTİLERİMİZ YÜZDE 100 KARŞILANMADI

Küresel krizden en çok etkilenen sektörlerin başında gelen otomotivin merkezi Bursa'nın Sanayi Odası Genel Sekreteri Nihat Balkan yeni yönetmelikte çok değişiklik olmadığını, eski şartların devam ettiğini dile getirdi. Balkan şöyle konuştu: "Hükümetin ekonomik zorluk içinde kalan firmalarda işçi istihdamının azalmaması için çalışmaları olumlu.

Sanayicinin beklentisi kısa çalışma ödeneğinin 3 ayda kalmaması idi. Ancak yönetmelikte bu süre yine üç ay olarak korunmuş durumda. Ve bu süre uzatılabilir diye düşünüyoruz. Ama yapılanların hepsi olumlu gelişmeler. Hükümetin verdiği desteklerin daha da artırılmasını, belirginleşmesini istiyoruz. Kriz döneminde beklentiler iyi yönetilmeli. Hükümetin bu konu üzerinde biraz daha çalışabileceğini düşünüyoruz. Ve hükümetin çalışmalarının devam edeceğini düşünüyoruz, ümit ediyoruz. Çalışma Bakanımıza da bu konuda güvenimiz tam."

YÖNETMELİKLE NELER DEĞİŞTİ

Çalışma Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmelik dün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Genel ekonomik krizin veya zorlayıcı sebepler nedeniyle üretime ara vermek zorunda kalan firmalar Türkiye İş Kurumu'na (İşkur) başvurarak verilen ara boyunca işçilerinin ücretlerinin kurumca karşılanmasını isteyebiliyor. Bakanlığın yönetmelikte yaptığı değişikliklerle bu fırsattan yararlanmak isteyen firmalar genel ekonomik krizin veya zorlayıcı sebeplerin işyerine etkileri ile zorlayıcı sebebin ne olduğunu İşkur'a bildirmenin yanı sıra artık iddiasını kanıtlayacak somut belgeleri de kuruma sunmakla yükümlü. Bir önceki yönetmelikte genel ekonomik krizin varlığını işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarının iddia etmesi veya bu yönde kuvvetli emare bulunması halinde Çalışma Bakanlığı bu krizin varlığı ve niteliği hakkında ilgili kuruluşların görüşlerini alarak duruma açıklık getirmesi öngörülürken yeni yönetmelikte krizin varlığına ilişkin sadece Çalışma Bakanlığı karar verecek. Bunun yanı sıra bir önceki yönetmelikte yer almayan yeni maddeler de yönetmeliğe eklendi. Çalışma Bakanlığı'na başvuru yapan firmaların uygunluk tespiti Bakanlık iş müfettişleri tarafından yapılacak.

İşsizlik sigortası ödeneği (kişi)

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR

Genel ekonomik kriz ve zorlayıcı nedenler yüzünden İşkur'a başvuran ve bakanlıkça başvurusu kabul edilen firmalarda çalışan işçilere çalıştırılmadıkları süre için en fazla üç ay süre ile İşsizlik Sigortası Fonu'ndan kısa çalışma ödeneği ödeniyor. Bu ödenek en az 265 en fazla 533 TL olarak ödeniyor.

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=114653