Fazla alınan KDV'nin hak sahibine ödenmesi

Katma Değer Vergisi Yasası'nın 8'inci maddesinin 2'nci fıkrası uyarınca "Vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı veya Katma Değer Vergisi'nin fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür vesikalarda Katma Değer Vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus yasaya göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerlidir."

Yukarıya aynen alınan yasa maddesi uyarınca vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı veya Katma Değer Vergisi'ni fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür vesikalarda Katma Değer Vergisi göstererek, bu vergiyi tahsil edenler, tahsil ettikleri vergiyi vergi dairesine ödemek zorundadırlar.

Bu uygulama tevkifata tabi tutulan Katma Değer Vergisi açısından da geçerli bulunmaktadır. Bilindiği üzere Maliye Bakanlığı Katma Değer Vergisi Yasası'nın 9'uncu maddesinde yer alan yetkiyi kullanarak bazı teslimlerle ile ilgili olarak fatura üzerinde hesaplanan Katma Değer Vergisi'nin hizmet ve mal alımından yararlanan tarafından ödeme aşamasında tevkifata tabi tutulmasını öngörmüş bulunmaktadır. Buna göre öngörülen tevkifat oranından daha fazla tevkifat uygulanmasından veya hesaplamanın yanlış yapılmasından dolayı ortaya çıkan sorunlar da yukarıdaki ilkeler çerçevesinde işleme tabi tutulmaktadır.

Bugünkü yazımızda herhangi bir katma değer mükellefinin vergiye tabi olmayan bir işlem için katma değer vergili fatura düzenlemesi halinde, söz konusu fatura bedelini ödeyen bir kişinin ödemiş bulunduğu Katma Değer Vergisi'nin kendisine iadesi için geçerli olan ilkeler yer almaktadır.

Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 23 seri numaralı genel tebliğ ile yapılan açıklamalar çerçevesinde "yersiz veya fazla hesaplanan vergilerin" öncelikle mükellefleri tarafından vergi dairesine yatırılması gerekmektedir.

Ancak böyle bir durumda fazla ödenen vergileri yüklenen kişilerin Katma Değer Vergisi mükellefi olmaları halinde bu vergileri vergiye tabi faaliyetleri üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi'nden indirebilmeleri mümkün olduğundan, vergi dairesince iade işlemi ile ilgili düzeltmenin yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Buna karşılık vergi mükellefi olmayanlardan fazla ve/veya yersiz alınan Katma Değer Vergisi'nde hak sahiplerine söz konusu fazlalığın veya fazla alınan verginin iadesi konusunda izlenecek yöntem de Maliye Bakanlığı tarafından belirlenmiş bulunmaktadır.

Buna göre "yersiz veya fazla olarak uygulanan vergilerin iadesi için bu vergilere muhatap olanlar ile bu işleri yapan mükelleflerin birlikte" vergi dairesine başvurmaları gerekmektedir. Bu bağlamda da yersiz veya fazla uygulanan vergilere muhatap olanların" indirim hakkına sahip olmadıklarını tespiti halinde bu vergiler Vergi Usul Yasası hükümleri uyarınca bunlara verilmek üzere mükellefe iade edilmektedir.

Katma Değer Vergisi Yasası'nın 8'inci maddesinin 2 fıkrasının önemli bir özelliği de yersiz veya fazla olarak uygulanan vergilerin indirim hakkına sahip olmayanlara da iadesini sağlamasıdır.

Söz konusu yasal düzenleme çerçevesinde mükellefler, vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna olduğu halde satmış bulundukları mal veya hizmetler üzerinden vergi tahsil etmiş olsalar bile, bu gibi işlemlerde alıcıların Katma Değer Vergisi beyannamesi verilmeden önce satıcıya başvurmaları halinde yersiz ödenen Katma Değer Vergisi, daha önce üzerinde Katma Değer Vergisi hesaplanmış olan satış belgesinin iptal edilerek yenisinin düzenlenmesi suretiyle iade edilebilecektir. Bir başka anlatımla fazla tahsil edilen Katma Değer Vergisi için vergili belgenin iptali ile yerine vergisiz yeni belgenin düzenlenmesi suretiyle iadesi yapılabilecektir.

Alıcının başvuru yapmaması halinde kendisinden fazla veya yersiz alınan Katma Değer Vergisi'nin beyan edilmesi gerekmektedir.

Bu bağlamda da alıcının Katma Değer Vergisi beyannamesi verildikten sonra fazla veya yersiz ödediği verginin iadesini satıcıdan talep etmesi halinde, iade işlemi artık satıcı tarafından değil vergi dairesi tarafından yapılır. Böyle bir durumda vergi dairesi, öncelikle alıcının indirim hakkına sahip olup olmadığını araştıracaktır.(Kütükçü, Abdullah "Fazla ve Hatalı Uygulanan KDV'nin İndirim Hakkına Sahip Olmayanlara İadesi" Maliye Postası Sayı: 168, Sf: 61-62, Kızılot, Şükrü "Katma Değer Vergisi Kanunu ve Uygulaması Cilt 2 Sf: 501)

Uygulamada kendilerinden fazla ve/veya yersiz Katma Değer Vergisi alındığı iddiasında bulunanlar genellikle yasal yoldan haklarını arayarak konuyu uyuşmazlık konusu haline getirmeyi tercih etmektedirler. Oysa kendilerinden haksız ve yersiz vergi alındığı iddasında bulunanların bu durumu öncelikle Maliye Bakanlığı tarafından kendilerine gösterilen yöntemle çözebilmeleri mümkün bulunmaktadır.  

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=77642&YZR_KOD=157&ForArsiv=1