5838 sayılı Kanun’la Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenlemelerle; teşvik belgeli yatırımlar ile üretim tesislerini Bakanlar Kurulunca belirlenecek illere taşıyan ve asgari 50 kişilik istihdam sağlayan, tekstil, konfeksiyon ve hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde faaliyette bulunanlar için indirimli kurumlar vergisi oranı uygulama olanağı getirilmiştir.

Yapılan düzenlemeyle teşvik belgeli yatırımlarla ilgili olarak Bakanlar Kuruluna;

§ İlleri gruplandırma,

§ İl grupları itibarıyla teşvik edilecek sektörleri ve bunlara ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini belirleme,

§ Her bir il grubu için yatırıma katkı oranını % 25’i, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasının üstünde olan büyük ölçekli yatırımlarda ise % 45’i geçmemek üzere belirleme,

§ Kurumlar vergisi oranını % 90’a kadar indirimli uygulatma,

konusunda yetki verilmiştir.

İndirimli kurumlar vergisi oranına ilişkin düzenlemeler 28.02.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak uygulamanın başlayabilmesi konuyla ilgili ikincil düzenlemelerin yapılması ile mümkündür.

28.02.2009 tarihli Resmi gazetede yayımlanan 18.02.2009 tarih ve 5838 sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile Kurumlar Vergisi Kanunu’na ikisi geçici madde olmak üzere üç yeni madde eklenmiştir.

Bu düzenlemeler aşağıda açıklanmıştır.

1. İndirimli Kurumlar Vergisi - 1

5838 sayılı Kanun’la Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen 32/A maddesiyle, teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar için indirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması getirilmiştir.

Madde bir çerçeve düzenleme getirmekte olup ayrıntıları ancak yapılacak ikincil düzenlemeler sonucunda belirlenmiş olacaktır.

Madde metninden hareketle yapılabilecek açıklamalar aşağıda özetlenmiştir.

a) Teşvik Belgesi Alma Zorunluluğu

Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen 32/A maddesi hükmüne göre indirimli kurumlar vergisi oranı, sadece teşvik belgesine bağlanmış yatırımlardan elde edilen kazançlara uygulanacaktır.

b) Kapsam ve Kapsam Dışı Sektörler

Yapılan düzenlemeyle aşağıda sayılan kurumlar/yatırımlar indirimli kurumlar vergisi uygulamasının kapsamı dışında bırakılmıştır:

§ Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyette bulunan kurumlar

§ İş ortaklıkları

§ Taahhüt işleri

§ 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanunun Kanun kapsamında yapılan yatırımlar

§ 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında yapılan yatırımlar

§ Rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar.

Kapsam dışı sektörler Kanun’da belirlenmiş olmakla birlikte, kapsam dışı olmayan bütün sektörlerin kapsamda olduğu söylenemez. Bakanlar Kurulunun, illeri gruplandırma ve gruplar itibariyle teşvik edilecek sektörleri ve bunlara ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini belirleme yetkisi bulunmakta olup, bu yetkinin kullanılmasına bağlı olarak, bazı sektörler bazı bölgelerde kapsam dışında kalabilecektir.

c) İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı Yoluyla Yararlanılacak Teşvik Tutarı

İndirimli kurumlar vergisi oranı yoluyla yararlanılacak teşvik tutarı, belirlenen yatırıma katkı tutarı ve yatırıma katkı oranı ile indirimli kurumlar vergisi oranına bağlı bulunmaktadır.

Her bir il grubu için yatırıma katkı oranı ve yatırıma katkı tutarı Bakanlar Kurulunca belirlenecek, yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.

d) Yatırıma Katkı Tutarı ve Yatırıma Katkı Oranı

Kanun’da yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarı, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranı olarak tanımlanmıştır.

e) İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı Uygulaması Başlangıcı ve Uygulama Süresi

Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen 32/A maddesi hükmüne göre, indirimli kurumlar vergisi oranı uygulamasına, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren başlanacak, indirimli kurumlar vergisi uygulaması yoluyla vazgeçilen vergi tutarı yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar uygulamaya devam edilecektir.

f) İndirimli Kurumlar Vergisi Oranının Uygulanacağı Kazanç

İndirimli kurumlar vergisi oranı sadece yapılan yatırımdan elde edilen kazançlara uygulanacaktır. Bu çerçevede yeni yapılan yatırım dışındaki faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli oran değil standart oran uygulanacaktır.

İndirimli oranın sadece yeni yatırımdan elde edilecek kazanca uygulanması, yeni yatırımdan elde edilen kazancın diğer kazançlardan ayrı olarak hesaplanmasını gerektirmektedir. Bu durum yeni teşvikin uygulamadaki en zorlu yönü olacaktır.

Yapılan düzenlemeye göre;

§ Tevsi yatırımlarda elde edilen kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi halinde, indirimli oran bu kazanca uygulanacak,

§ Kazancın ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde ise indirimli oran uygulanacak kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına oranlanması yoluyla bulunacaktır.

g) Bakanlar Kurulunun Yetkileri

Yapılan düzenlemeyle Bakanlar Kuruluna;

§ İlleri gruplandırma,

§ İl grupları itibarıyla teşvik edilecek sektörleri ve bunlara ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini belirleme,

§ Her bir il grubu için yatırıma katkı oranını % 25’i, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasının üstünde olan büyük ölçekli yatırımlarda ise % 45’i geçmemek üzere belirleme,

§ Kurumlar vergisi oranını % 90’a kadar indirimli uygulatma,

konusunda yetki verilmiştir.

h) Yürürlük

İndirimli kurumlar vergisi oranına ilişkin düzenleme 5838 sayılı Kanun’un yayımı tarihi olan 28.02.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak uygulamanın başlayabilmesi konuyla ilgili ikincil düzenlemelerin yapılması ile mümkündür.

i) Diğer Konular

§ Teşvik belgeli yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde, devralan kurum, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla indirimli vergi oranından yararlanır.

§ Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde indirimli vergi oranından devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise devralan, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla yatırıma katkı tutarının kalan kısmı için yararlanır.

§ Teşvik gelir vergisi mükellefleri hakkında da uygulanır.

j) Beklenen Düzenlemeler

İndirimli kurumlar vergisi oranına ilişkin düzenlemenin uygulanabilmesi için Bakanlar Kurulunun kendisine verilen yetkileri kullanarak gerekli düzenlemeleri yapması ve Hazine Müsteşarlığının gerekli düzenlemeleri yaparak bu teşviki içeren yatırım teşvik belgelerini vermeye başlaması gerekmektedir.

Bu çerçevede önümüzdeki dönemde Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın, arkasından da Hazine Müsteşarlığının Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğinin yayımlanması beklenmelidir.

2. İndirimli Kurumlar Vergisi - 2

5838 sayılı Kanun’la Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 4. maddeyle, yukarıda açıklanan teşvik belgeli yatırımlar için öngörülen indirimli kurumlar vergisi dışında ikinci bir indirimli kurumlar vergisi teşviki düzenlenmiştir.

Yapılan düzenleme çerçevesinde söz konusu indirimli kurumlar vergisi uygulaması aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

§ İndirimli kurumlar vergisi teşviki;

- Tekstil, konfeksiyon ve hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde faaliyette bulunanlarla sınırlı olarak,

- Üretim tesislerinin 31.12.2010 tarihine kadar Bakanlar Kurulunca belirlenen illere nakledilmesi koşuluyla,

- Asgari 50 kişilik istihdam sağlayan mükellefler için,

uygulanacaktır.

§ İndirimli oran, Bakanlar Kurulunca belirlenen illerdeki işletmelerden sağlanan kazançlar için, nakil tarihini izleyen hesap döneminden itibaren beş yıl süreyle uygulanacaktır.

§ Bakanlar Kurulu, kurumlar vergisi oranını % 75’i geçmemek üzere indirimli olarak uygulatma konusunda yetkilidir.

Düzenleme 28.02.2009 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Ancak uygulamanın başlayabilmesi konuyla ilgili ikincil düzenlemelerin yapılması ile mümkündür.

3. Yabancı Fonların Vergilemesi

5838 sayılı Kanun’la Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 3. maddeyle, kurumlar vergisi mükellefi olma niteliklerini haiz yabancı fonların katılımcılarının ya da kurucularının tam mükellef gerçek kişi veya kurum olmaması şartıyla, bu fonların portföylerini yönetmek üzere faaliyet gösteren portföy yönetim şirketlerinin, bu fonların iş merkezi olarak değerlendirilmeyerek, daimi temsilcileri olarak kabul edilmesi öngörülmektedir. Böylelikle, katılımcıları ya da kurucuları arasında tam mükellef gerçek kişi veya kurum bulunmayan yabancı fonların, portföylerini Türkiye’de değerlendirmelerine imkan sağlanmakta ve Türkiye’de kurulu portföy yönetim şirketleri vasıtasıyla sadece Türkiye’de değerlendirilen söz konusu fonlar dolayısıyla elde ettikleri kazançların vergilendirilmesi amaçlanmaktadır.

Düzenleme Kanun’un yayımı tarihi olan 28.02.2009 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

İlgili Kanun metnine aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.

§ Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (18.02.2009 tarih ve 5838 Sayılı Kanun)

pwc