2008 takvim yılında elde edilen kira gelirlerinin beyanı hk.

1. Gayrimenkul Sermaye İradının Tanımı

Gelir Vergisi Kanunu’nun 70’inci maddesinde sayılan mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirler gayrimenkul sermaye iradı sayılmaktadır.

Bu maddede sayılan mal ve haklardan bazıları şunlardır:

§ Arazi ve bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir.)

§ Gayrimenkullerin, ayrı olarak kiraya verilen bütünleyici parçaları ve eklentileri ile bütün tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri

§ Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar

§ Marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan, sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar

§ Telif hakları (bu hakların, müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır)

§ Motorlu taşıtlar

2. Gayrimenkul Sermaye İradının Elde Etme Zamanı

Mal ve haklarını kiraya verenler tarafından, içinde bulunulan yıla veya geçmiş yıllara ilişkin olarak tahsil edilen kira bedelleri, ilgili yıl itibariyle elde edilmiş kira geliri sayılır.

Buna göre 2008 yılına ilişkin olarak verilecek beyannameye konu kira gelirleri, 2008 ve önceki yıllarda tahsil edilen kira gelirlerinden oluşmaktadır.

Gelecek yıllara ilişkin olarak tahsil edilen kiralar, kiranın ilgili olduğu yıllarda beyan konusu olur. Bu çerçevede 2008 yılında tahsil edilen 2009 ve sonrası yıllara ilişkin kira bedelleri 2008 yılı beyannamesine dahil edilmeyecektir.

3. Kiranın Döviz veya Ayni Olarak Alınması Halinde Gelir Tutarının Hesaplanması

Mal ve hakların kira bedelinin yabancı bir para birimiyle belirlenmiş olması halinde kira geliri, tahsilât tarihindeki Merkez Bankası döviz alış kuru kullanılarak hesaplanır.

Kira bedelinin para dışındaki bir değerle tahsili halinde, tahsil edilen kira emsal bedelle değerlenerek kira bedeli bulunur.

4. Kira Gelirlerini Beyan Etmek Zorunda Olanlar

2008 takvim yılında beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan gerçek kişilerden;

§ Bir takvim yılı içinde elde ettikleri konut kira geliri 2.400,00 TL’lik istisna tutarını aşanlar,

§ Bir takvim yılı içinde elde ettikleri üzerinden stopaj yapılmış işyeri kira geliri brüt tutarı 19.800,00 TL’lik beyanname verme sınırını aşanlar,

§ Bir takvim yılı içinde elde ettiği, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları toplamı 960,00 TL’lik beyanname verme sınırını aşanlar,

§ Kanunda sayılı diğer mal ve haklardan kira geliri elde edenlerden, stopaja tabi tutulmamış kira geliri 960,00 TL’yi geçenler ile stopaja tabi tutulmuş kira geliri 19.800,00 TL’yi geçenler,

2008 yılı kira gelirleri için beyanname vereceklerdir.

5. Kira Gelirlerinin Beyan Şekli

Beyana tabi geliri sadece kira gelirlerinden oluşanlar için ayrı bir yıllık beyanname hazırlanmış olup, bunlar kendileri için hazırlanmış olan “Beyana tabi Geliri Sadece Gayrimenkul Sermaye İradından İbaret Olanlar İçin” hazırlanmış olan beyannameyi vereceklerdir.

Beyana tabi başka geliri de olanların kira gelirlerini yukarıda belirtilen beyannameyle bildirmeleri mümkün olmayıp, bunlar beyana tabi gelirlerinin tamamını, bütün gelirlerin beyanı için kullanılan yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil ederek beyan edeceklerdir.

6. Beyannamenin Verilme Zamanı ve Yeri

Gerçek kişilerce 2008 yılında elde edilen beyana tabi gayrimenkul sermaye iratlarının, 2009 yılı Mart ayının 25’inci günü akşamına kadar beyan edilmesi gerekmektedir.

Beyanname kişinin bağlı olduğu vergi dairesine verilir. Bağlı olunan vergi dairesi esas olarak ikametgâhın bulunduğu yer vergi dairesidir.

7. Hesaplanan Verginin Ödeme Zamanı

Tahakkuk eden gelir vergisi, 2009 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenecektir.

Hesaplanan vergi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine ödenebileceği gibi, vergi tahsiline yetkili banka şubelerine de ödenebilecektir.

8. Kira Gelirlerinde İstisna

Binaların konut olarak kiraya verilmesinden elde edilen hasılatın 2.400,00 TL’lik kısmı gelir vergisinden müstesnadır.

Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, her bir ortak için istisna ayrı ayrı uygulanır. Bir kişinin birden fazla konuttan kira elde etmesi halinde istisna, her bir konut için ayrı ayrı değil, kira gelirleri toplamına bir defa uygulanır.

9. Kira Gelirinin Vergiye Tabi Safi Tutarının Hesaplanması

Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının hesaplanmasında kira sahibinin iki farklı yöntemden birini tercih etme olanağı vardır. Bu yöntemler şunlardır:

§ Gerçek gider yöntemi

§ Götürü gider yöntemi

Hakları kiraya verenler gerçek gider yöntemini, birden fazla taşınmazından kira geliri elde edenler ise bunların tamamı için aynı yöntemi seçmek zorundadırlar.

a) Gerçek Gider Yönteminin Seçilmesi Durumunda İndirilebilecek Giderler

§ Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma, su, ısıtma ve asansör giderleri

§ Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile mütenasip olan idare giderleri

§ Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri

§ Kiraya verilen mal ve haklara istinaden yapılan harcamalar için alınan borçların faizleri

§ Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i

§ Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen emlak vergisi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları

§ Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar

§ Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için yapılan onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri

§ Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler

§ Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kirayla oturdukları konut veya lojmanların kira bedeli

§ Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar.

Bu giderlerin toplam tutarının vergiden istisna edilen tutara isabet eden kısmı indirime konu edilemez. İndirime konu edilebilecek gider tutarının tespitinde kullanılacak formül aşağıdaki gibidir:

b) Götürü Gider Yönteminin Seçilmesi Durumunda İndirilebilecek Giderler

Hakları kiraya verenler hariç olmak üzere götürü gider yöntemini seçenler, kira gelirlerinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilirler.

Bu yöntemi seçenler iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler.

Sahip olunan gayrimenkullerin bütünü için tek bir yöntem seçilebilir.

c) Diğer İndirimler

Beyan edilen gayrimenkul sermaye iradından indirilebilecek diğer bazı unsurlar aşağıda sayılmıştır.

ca) Şahıs ve Bireysel Emeklilik Sigorta Primleri

Beyan edilen gelirin % 10’unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta primleri için beyan edilen gelirin %5’ini) ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, gelir sahibinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları

cb) Eğitim ve Sağlık Harcamaları

Beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle belgelenmesi koşuluyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları

cc) Okul, Yurt ve Sağlık Tesisleri İçin Yapılan Bağış ve Yardımlar

Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı

cd) Diğer Bağış ve Yardımlar

- Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilen gelirin % 5’ini aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar.

- Yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar ile bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen kültür ve sanat faaliyetleri, kültürel varlıkların korunması, yapımı amaçlı olarak yapılan bağış ve yardımlar.

- —Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için % 50’si.

- Bakanlar Kurulu’nca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık aracılığıyla makbuz mukabili yapılan aynî veya nakdî bağışların tamamı.

10. Kira Gelirleri Üzerinden Kesilen Vergilerin Mahsubu

Gayrimenkul sermaye iratları üzerinden kesilen vergilerden beyannameye dahil edilen gelire isabet eden kısmı, beyanname üzerinden hesaplanan vergi tutarından mahsup edilecektir.

11. Yurt Dışında Yaşayan Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlarının Elde Ettikleri Gayrimenkul Sermaye İratlarının Beyanı

Çalışma veya oturma izni alarak altı aydan fazla bir süre yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşları, Türkiye’de elde ettikleri vergi kesintisine tabi işyeri kirasını tutarı ne olursa olsun beyan etmeyeceklerdir. Söz konusu şahısların Türkiye’de elde ettikleri, vergi kesintisine tabi tutulmamış mesken kiraları için ise beyanname vermeleri gerekmektedir.

12. Kira Gelirlerinin Beyan Edilmemesinin veya Eksik Beyan Edilmesinin Sonuçları

13. İlgili Genel Tebliğler

§ 266 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği

§ 270 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği

Konuyla ilgili detaylı açıklamalar içeren ve Gelir İdaresi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan rehbere aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.

§ Kira Geliri Elde Edenler İçin Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi

pwc