Sadece çalışanlarının tavsiyesiyle eleman alan şirketler, maliyet düşürdükleri ve hızlı adaptasyon elde ettikleri için memnun ama

İşverenler, açık pozisyonlar için uygun eleman bulmakta, işsizler ise yetkinlikleri doğrultusunda iş bulmakta zorlanıyor. Hesapta olmayan ekonomik kriz de bu durumu iyice içinden çıkılmaz hale getirdi. Çünkü patronların önceliği, mevcut elemanlarını korumak. İhtiyaç olan birimlere personel alınacağı zamansa herkes, maliyetleri artırmamak adına ince eleyip sık dokuyor. Bu hassasiyet öyle bir noktaya geldi ki yakın zamana kadar internet siteleri, gazete ilanları ve danışman firmalar aracılığıyla eleman arayan pek çok yönetici,  “kurum içi referans sistemini” devreye soktu. Artık birçok şirket eleman alacağı zaman çalışanlarına “Bu niteliklere uyan bir tanıdığınız var mı” diye soruyor ve gelen tavsiyeler doğrultusunda işe alım yapılıyor.

Sistem, son dönemde daha bir yaygın hale gelse de bu metodu uzun zamandır kullanan şirketler de yok değil. Altı yıldır bu yöntemi uygulayan Citibank Türkiye’de bu yöntemle her yıl ortalama 30 kişiyi işe alıyor. Ocak 2008’den beri kurum içi referansı kullandıklarını söyleyen Tellcom İletişim Hizmetleri A.Ş. İK Müdürü Aslı Dizdar ise “Başlangıçtan bugüne kadar şirkete yaklaşık 100 bin YTL’lik kazanç sağladık” diyor.

Bu yöntemi kullanmanın tek kazanımı maliyet değil. Kurum kültürü ve çalışma prensiplerini iyi bilen personelin önerileri işe alım sürecini kısaltıyor ve boş pozisyonlara daha kısa sürede eleman bulunuyor. Ayrıca tanıdıkları vasıtasıyla işe başlayanların oryantasyon süresinin kısa olması başka bir kazanım olarak öne çıkıyor.

Referans, torpil değildir!

Kurum içi referans, bazıları tarafından ilk bakışta torpil gibi algılansa da özünde ciddi farklar içeriyor. Zira şirketteki personelin referansıyla iş başvurusu kabul edilen bir aday, tanıdığı olmayan kişilerle aynı koşullarda görüşmeye alınıyor ve deneme sürecine tabi tutuluyor. Bu süreyi başarıyla geçtiği taktirde de işe alınmaya hak kazanıyor. Sonuç pozitif olduğunda da işe önayak olan personel, belli miktarda parayla ödüllendiriliyor.
 
Eurobank Tefken, Wall Street Institute, Çelebi Holding A.Ş., Net Danışmanlık, Secretcv.com, Schering-Plough Tıbbi Ürünler ve Lilly İlaç gibi pek çok şirketin kullandığı bu yöntemin, çalışanların motivasyonunu artırdığı ve ekip ruhunu güçlendirdiği iddia ediliyor.

Olumsuz yönleri de var

Uzmanlar, işveren ve çalışan açısından avantajlı bir yöntem olarak görünen kurum içi referansın, içinde birtakım dezavantajlar barındırdığı iddiasında. Kurum içi gruplaşmalar, mobbing, bazı çalışanların yeni personele önyargıyla yaklaşması, referans verenle işe başlayan kişinin aynı departmanda bulunmasının ast-üst ilişkilerinde sıkıntı yaratması, insanların kendisine benzer yapı ve özelliklerdeki kişileri önerme eğiliminin farklılaşmayı yok etmesi gibi ihtimaller, önemli dezavantajlar olarak öne çıkıyor.

Kurum içi referansın doğru bir yöntem olduğunu söyleyen Human Resources Management Kurucu Ortağı Aylin Coşkunoğlu Nazlıaka da İK yöneticilerini uyarıyor: “İşleyiş kesinlikle iyi kontrol edilmeli!” Uygulamanın, çalışanların şirketlerine karşı sadakat duygusunu geliştirdiğini belirten Nazlıaka, personelin tavsiye ettiği kişilere kurum içinde her konuda yardımcı olduğunu söylüyor. Nazlıaka, “Çalışanlar, referans oldukları personelin başarılarını ve başarısızlıklarını kendisininki gibi algılıyor ve onlara sahip çıkıyor. İşe yeni başlayanlar, yönetim ve kurallar açısından önceden bilgilendirildikleri için çalışma ortamına alışmaları da uzun sürmüyor” diyor.

Bazı İK danışmanları ise çalışanların, sosyal ortamdaki halleriyle tanıdıkları yakınlarına, iş yaşamına dair paylaşımları yoksa referans olmalarını yanlış buluyor. Çünkü böyle bir durumda verdiğiniz referansla hem şirket yönetimine karşı mahcup olma hem de bir arkadaşınızı kaybetme riskini göze almanız gerekiyor.

Derya TEKİN YUSUF-Çelebi Holding A.Ş. İK Bölüm Başkanı, Kurumsal bağlılığı artırıyor

Dört yıldır kurum içi referans yöntemini kullanıyoruz. Eleman ihtiyacı duyduğumuz tüm pozisyonları çalışanlarımıza e-posta ile duyuruyoruz. Bu yöntemle operasyonel departmanlara ve destek birimlerine şu ana kadar toplam 240 kişi aldık. Yakınlarını kurumsal bir yapıya katmak, çalışanı mutlu ediyor. Bu da hem motivasyonu hem de kurumsal bağlılığı, olumlu etkiliyor.