Vergi ayarının etkisi geçici (07.04.09) |
07 Nisan 2009 | |
Merkez Bankası mart ayı değerlendirmesinde vergi oranlarındaki indirimlerin geçici süreyle yürürlükte kalması sebebiyle enflasyon üzerindeki olumlu etkilerinin geçici olacağına dikkat çekti. Merkez Bankası, önümüzdeki dönemde enflasyon düşüşünün sürmesinin beklenmesine karşın, vergi indirimlerinin yarattığı düşüşün geçici olacağını kayıt altına aldı. Banka, "Nisan ayında, vergi oranlarındaki indirimin enflasyon üzerindeki etkisinin sürmesi bekleniyor. Otomobil ve beyaz eşya kalemlerindeki düşüşün enflasyona toplam etkisinin mart ayına kıyasla daha sınırlı olacağı tahmin edilmektedir. Mobilya ve bilişim ürünlerinin KDV oranlarındaki indirimin de nisan ayı enflasyonu üzerinde kısmen etkili olması beklenmektedir. Bununla birlikte, vergi oranlarındaki indirimlerin geçici süreyle yürürlükte kalması sebebiyle enflasyon üzerindeki olumlu etkilerinin de geçici olacağı not edilmelidir" değerlendirmesinde bulundu. Enflasyonda düşüş sürer Merkez Bankası, Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri değerlendirmesini yayımladı. Mart ayında tüketici fiyat endeksinin yüzde 1,1 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 7,89'a yükseldiği anımsatılan açıklamada, "Bu yükselişte, Para Politikası Kurulu duyurularında da belirtildiği gibi, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki sert artış etkili olmuştur. Mart ayında döviz kurundaki hareketlerin kısa dönemli etkilerinin sınırlı kalmaya devam ettiği görülürken hizmet fiyatlarındaki yavaşlama genele yayılarak belirginleşmiştir. Temel enflasyon göstergelerinin yıllık artış hızındaki düşüş kısmen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarındaki indirimleri yansıtırken bu etki arındırıldığında da enflasyonun ana eğiliminin aşağı yönlü olduğu gözlenmektedir. Bu çerçevede, önümüzdeki dönemde enflasyondaki düşüşün sürmesi beklenmektedir" denildi. Mart ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,10 oranında yükseldiği ve yıllık enflasyonun 0.16 puan artarak yüzde 7,89 olduğuna işaret edilen açıklamada, şu değerlendirmede bulunuldu: "Enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı 2 puan düşerek yüzde 6,18'e gerilemiştir. Bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı da bir önceki aya kıyasla 1,65 puan gerileyerek yüzde 5,55 seviyesinde gerçekleşmiştir. Özel kapsamlı enflasyon göstergelerindeki bu düşüş enflasyonun temel eğilimindeki yavaşlamanın yanı sıra ay içinde gerçekleştirilen Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarındaki indirimleri de yansıtmaktadır." İktisadi daralmanın etkisi var Hizmet fiyatlarında, iktisadi faaliyetteki daralmanın ve maliyetlerdeki düşüşün etkisiyle 2008 yılı son çeyreğinden itibaren gözlenen yavaşlama eğiliminin mart ayında belirginleşerek sürdüğüne dikkat çeken Merkez Bankası "Grup yıllık enflasyonu yaklaşık 1 puan gerilemiştir. Başta ulaştırma ile lokanta-oteller olmak üzere yavaşlamanın tüm hizmet alt gruplarına yayıldığı gözlenmiştir. Kira yıllık enflasyonu istikrarlı düşüş eğilimini sürdürmüş ve mart ayında 0.4 puan azalarak yüzde 10,45 seviyesine gerilemiştir. Enerji grubu fiyatları mart ayında yüzde 0,04 oranında düşmüş ve böylece grup yıllık enflasyonu yüzde 12,59'a gerilemiştir" ifadelerini kullandı. Mart ayında, enerji ve gıda dışı mal grubu fiyatlarının yatay bir seyir izlediği ve grup yıllık enflasyonunun yaklaşık 1 puan azalarak yüzde 4,23'e gerilediği belirtilen açıklamada, "Bu gelişmede, ÖTV indirimleri sonucunda dayanıklı mal grubunda gözlenen fiyat azalışları ile giyim grubu yıllık enflasyonunun gerilemesi etkili olurken tütün ürünlerinde gözlenen yüzde 7,34'lük artış bu düşüşü sınırlamıştır. Altın fiyatları ise yüzde 3,13 oranında artmıştır" denildi. Mart ayında altın hariç dayanıklı mal grubu fiyatları yüzde 3,95 oranında düşerken grup yıllık enflasyonunun yüzde 0,95'e gerilediği ifade edilen açıklamada, "ÖTV indirimine bağlı olarak otomobil ve beyaz eşya fiyatlarında sırasıyla yüzde 6,37 ve yüzde 6,85 düşüş gözlenmiştir. Beyaz eşya haricinde kalan elektrikli ve elektriksiz aletlerin fiyatlarında ise belirgin bir değişim olmamıştır. Mobilya fiyatları aylık bazda yüzde 1,60 azalırken grup yıllık enflasyonu yüzde 1,51'e gerilemiştir" denildi. NİSANDA MOBİLYA VE BİLİŞİM VERGİ İNDİRİMİ ETKİLEYECEK Nisan ayında, vergi oranlarındaki indirimin enflasyon üzerindeki etkisinin sürmesinin beklendiği kaydedilen açıklamada, "Otomobil ve beyaz eşya kalemlerindeki düşüşün enflasyona toplam etkisinin mart ayına kıyasla daha sınırlı olacağı tahmin edilmektedir. Diğer taraftan, mobilya ve bilişim ürünlerinin KDV oranlarındaki indirimin de nisan ayı enflasyonu üzerinde kısmen etkili olması beklenmektedir. Bununla birlikte, vergi oranlarındaki indirimlerin geçici süreyle yürürlükte kalması sebebiyle enflasyon üzerindeki olumlu etkilerinin de geçici olacağı not edilmelidir" denildi. MERKEZ BANKASI'NIN TESPİT VE ÖNGÖRÜLERİ - Önümüzdeki dönemde vergi indirimleriyle enflasyonda düşüş sürer. - Mobilya ve bilişimdeki vergi indirimi enflasyonu nisanda düşürür. - TÜFE artışında işlenmemiş gıda fiyatlarındaki sert artış etkili oldu. - Hizmet fiyatlarındaki yavaşlama genele yayılarak belirginleşti. - Vergi etkisi arındırıldığında enflasyonun ana eğilimi aşağı yönlü. - Tarım ürünlerinde fiyatlar mart ayında yüzde 0,29 yükseldi. |