İşçilerin örgütlenme özgürlüğünü kısıtladığı gerekçesiyle yıllardır eleştirilen Sendikalar Yasası nihayet değiştiriliyor.

Hükümetin Avrupa Birliği ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) standartlarına göre hazırladığı yeni yasa tasarısı ile sendikal örgütlenme, grev ve lokavt hakları kolaylaştırılıyor. Yeni düzenlemenin getirdiği en önemli değişikliklerden biri de sendikaların mali denetimi ile ilgili. Tasarının yasalaşması halinde sendika ve konfederasyonlar 12 yıl sonra yeniden mali denetime tabi olacak. Tüm gelir-gider hesapları ve harcamalar yeminli mali müşavirler tarafından denetlenecek. Böylece işçi aidatlarının sendika yöneticileri tarafından farklı amaçlarla kullanılmasının ve suistimallerin önüne geçilecek. Yasa tasarısının bu hafta Meclis'te görüşülmeye başlanması bekleniyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, dün parti gruplarını ziyaret ederek tasarıya muhalefetten destek istedi.

1997 yılında yapılan bir değişiklikle sendikalar mali denetim dışında bırakılmıştı. Yeni tasarıyla denetim yetkisi yeniden yasaya giriyor. Tasarıya göre sendika ve konfederasyonların gelir ve giderleri, yıllık dönemler halinde, ruhsat almış ve denetim yetkisine sahip yeminli mali müşavirler tarafından denetlenecek. Yasa tasarısıyla sendika ve konfederasyonların ticaretle uğraşması da engellenecek. Elde ettikleri gelirleri, üyeleri ve mensupları arasında dağıtamayacaklar. Halen yürürlükte olan Sendikalar Yasası'nın 33. maddesi, sendikaların nakit varlıklarının yüzde 40'ına kadar olan kısmıyla ticari yatırım yapmalarına izin veriyor. Devlet tarafından denetlenmeyen sendikaların ticari ortaklıklara girebiliyor olması, şaibe ve yolsuzluk iddialarını da beraberinde getiriyor. Şu anda Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklu bulunan Mustafa Balbay'ın günlüklerinde yer alan bir bölüm de, bu madde ile ilgili suistimallerin itirafı niteliğinde. Günlüklerde, Türk Metal Sendikası'nın eski başkanı Mustafa Özbek'in "Bizim Türk Metal'in kullanılabilecek 8 trilyonu var. Bunun yüzde 40'ı yasaya göre şirketlere ortak olmaya, hisse almaya uygun." dediği belirtiliyor. Yeni düzenleme ile bu tür aksaklıkların önüne geçilecek. Yeni düzenleme ile sendikalara bağış ve nakdi yardımların yalnızca bankalar aracılığı ile yapılması da hükme bağlanıyor.

Yeni yasayla işçi sendikalarına üyelik ve istifada noter şartı kaldırılıyor. Mevcut düzenlemede sendikaya üyelikte ve üyelikten ayrılırken noter şartı aranıyor. Bu durum, hem getirdiği ekonomik maliyet hem de bürokratik işlemler sebebiyle işçinin sendika değiştirmesini zorlaştırıyor. Noter şartının kaldırılması, özellikle yeni sendikaların örgütlenmesini kolaylaştıracak. Sendikalar Yasası, yüzde 10'luk işkolu barajını da kaldırıyor. Halen sendikaların toplu iş sözleşmesi yapabilmeleri için yüzde 10'luk işkolu barajını aşmaları gerekiyor. Yeni düzenleme, sendikal örgütlenmeyi önemli ölçüde kolaylaştıracak. Ayrıca işkolu sayısı azaltılacak. 28 olan işkolu sayısı 18'e düşecek.

Yabancı sendikalara izin

Yeni yasa ile sendikalara üye olmada aranan yaş sınırı 16'dan 15'e çekiliyor. Sendika kuruculuğu için Türk vatandaşı olma şartı da kaldırılıyor. Ekonomik ve Sosyal Konsey'de temsil edilen konfederasyonlardan birine üye olan veya en az 80 bin üyeye sahip konfederasyon üyesi sendikalara, işyerlerinde yarıdan bir fazla çoğunluğu sağlamaları halinde toplu sözleşme imkânı getirilecek. Grev gözcüleri için kulübe, çadır, baraka kurma yasağı kaldırılacak. Grev yasağı daraltılacak. Sendikaların kapatılması zorlaştırılacak. Geçici olarak işsiz kalan işçinin sendikaya üyeliği 1 yıl devam edecek. Ayrıca işveren, işyeri sendika temsilcilerinin iş sözleşmelerini haklı bir sebep olmadıkça feshedemeyecek. Sendikalar uluslararası faaliyette ve işbirliğinde bulunabilecek. Yurtdışında temsilcilik açabilecek olan sendikalar, üst kuruluş da kurabilecek. Yurtdışında kurulu sendikalar da gerekli izinleri alarak Türkiye'de temsilcilik açabilecek. Sendika ve konfederasyonlar, yurtdışından bakanlığa önceden bildirimde bulunmak şartıyla yardım alabilecek.

Türk-İş: Destek vermeyeceğiz

Hükümetin hazırladığı yeni sendikalar yasa tasarısına en büyük işçi konfederasyonu Türk-İş'ten itiraz geldi. Konfederasyon Başkanı Mustafa Kumlu ve Genel Sekreter Mustafa Türkel imzasıyla Çalışma Bakanlığı'na gönderilen yazıda tasarının uluslararası standartları yeterince karşılamadığı öne sürüldü. 'Düzenlemenin reform sayılamayacağını ve sadece makyaj niteliğinde olduğunu' iddia eden konfederasyon, tasarıyı desteklemeyeceklerini açıkladı. Türk-İş, kendilerinin önerdiği değişikliklerin yasalaştırılmasını istedi.

SENDİKALAR YASASI İLE NELER DEĞİŞİYOR?

Sendika gelirleri, üyeleri ve mensupları arasında dağıtılamayacak.

Grev gözcüleri için kulübe, çadır, baraka kurma yasağı kaldırılacak.

Grev yasağı daraltılacak. Sendikaların kapatılması zorlaştırılıyor.

Sendika ve konfederasyonların ticaretle uğraşması yasaklanıyor.

Üyelik ve istifada noter şartı kalkıyor, işkolu sayısı 28'den 18'e inecek.

Yeni kanunda üyelik için yaş sınırı 16'dan 15'e çekilecek.

Sendika kuruculuğu için Türk vatandaşı olma şartı kaldırılıyor.

Toplu sözleşme için yüzde 10'luk işkolu barajı kalkıyor.

Sendikaların hesaplarını, yeminli mali müşavirler denetleyecek.

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=837096&title=yasa-degisikligi-bu-hafta-mecliste-sendikalara-mal%EE-denetim-geliyor