Ülkemizde olağanüstü hallerde alınan vergilerin en önemlisi ve üzerinde en çok tartışılanı “Varlık Vergisi”dir. Bu verginin uygulanması bir görüşe göre faciadır.

Daha çok azınlıklar üzerinde yoğunlaşan söz konusu vergi birçok kişiyi zor durumda bırakmıştır. Bu nedenle gerçek anlamda Türk dostu olan bazı azınlık mensupları ülkemizi terk etmek zorunda kalmıştır.

1942 yılında azınlıkların korkulu rüyası haline gelen ve aradan 45 yıl geçmesine rağmen uygulanmasındaki adaletsizlikten dolayı halen unutulamayan “Varlık Vergisi” zaman zaman bu olayı yaşayanlarca çeşitli söyleşilerde konu edilmiş, hakkında çeşitli yorum ve araştırmaların yapılmasına neden olmuştur.

Kısa ve öz olarak Varlık Vergisi'nin alınmasını gerektiren hukuki gerekçe “Harp içinde fevkalade vaziyetlerden istifade edilerek fevkalade kazançların temin edilmiş olmasıdır. Kitlelerin aleyhine temin edilen bu kazançların muhim kısmını zaruret içersinde bulunan ve mevcut harp hali nedeniyle olması gerekenden farklı harcama yapan kesimden alınması” bir anlamda toplum içersinde kin ve nefret duygularının oluşmasına sebep olmuştur.

Varlık Vergisi devletin bütün gelir toplamının ortalama üçte birine denk olan bir gelir sağlamıştır. Bu miktar çok önemlidir. Ancak elde edilen gelirin yüksekliği, "vergilendirmenin kudret ve eşitlik ilkelerine aykırı gelinmesini meşru kılacak bir davranış değildir.”

Varlık Vergisi'ni ödemeyenlerin çalışma kamplarına gönderilmesi ve bu yetkinin mahalli memurlara bırakılması, söz konusu verginin bir zulüm aracı haline gelmesine neden olmuştur.

Varlık Vergisi'ne karşı mükelleflerin itiraz ve dava hakkının bulunmayışı, ödenmeyen verginin mükellefinden idarece belirlenen yerlerde fiziken çalıştırılmak suretiyle ödettirilmesi bu gün düşünülmesi dahi insanı ürperten bir olgudur.

Varlık Vergisi zaman içersinde maliye bilim dalına emek verenlerce incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Ancak bugün dahi söz konusu verginin henüz gün ışığına çıkmamış ve fakat mükelleflerince büyük fedakârlıklarla ve hatta yok olma pahasına ödenmesini sağlayan bir zor kullanım tarafı vardır.

Verginin tanıtımında yer alan görüşlere göre “zenginleşmekteki zengin ile fakirleşmekteki fakir arasında derinleşen varlık eşitsizliğini gidermek; gerektiğinden çok zenginleşen kişilere ağır vergiler yükleterek devletin yükünü hafifletmek için eşitçi ve yurtseverce duygularla olağanüstü bir vergi uygulanmıştır."

Oysa uygulama bu görüşle örtüşmemektedir.

Bugünkü kuşaklar ülkemiz maliye tarihi açısından önemli olan ve halen izleri silinmeyen ve fakat aynı zamanda yeteri kadar bilinmeyen Varlık Vergisi olgusunu en azından ülkemizin yaşamak zorunda kaldığı ekonomik darboğazları iyi irdeleyebilmek için bilmek zorundadırlar.

Değerli araştırmacı Sayın Hüseyin Perviz Pur uzun ve özverili bir çalışma sürecinde tüm boyutları ile Varlık Vergisi uygulamasını incelemiş ve konuyu geçen günlerde kitaplaştırmış bulunmaktadır.

Sunum dışında on iki bölümden ve 495 sayfadan oluşan bu çalışmada bölüm başlıkları;

* Osmanlılıktan ulusallığa dönüş

* Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü

* Ulusal devlet arayışları

* Varlık Vergisi'ni hazırlayan olgular I

* Lozan ve ulusal devlet

* 1923-1939 Türkiye ekonomisi

* Varlık Vergisi'ni hazırlayan olgular II

* Yeniden kurulan Avrupa ve dünya ekonomisi

* Dünyada ve Türkiye’de Varlık Vergisi

* Varlık Vergisi kanunu'nun çıkarılması

* Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu

* Ülke ve ulusumuzun iç ve dış düşmanları

Çalışma; her bölümde ayrıntılı ve kaynakçası gösterilmiş bulunan bilgi sunumunu müteakip yine yazarın kişisel değerlendirmesi ile sona ermektedir.

Sayın Pur, çalışması içersinde dönemin yönetici ve bilim adamlarının Varlık Vergisi’nin uygulanmasına yönelik görüşlerini de sunmak suretiyle çalışmaya zenginlik sağlamıştır.

Söz konusu çalışma Eren Yayınları arasında kitaplaşmış bulunmaktadır. Günümüz Türkiye ekonomisi üzerinde çalışanların ve özellikle ekonomi, muhasebe, hukuk ve tarih üzerinde bilgi edinenlerin ve ülke sorunlarına ilgi gösteren her kesimin yanında bulundurması gereken “Varlık Vergisi ve Azınlıklar” kitabını okurlarımızın dikkatine sunarız.

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=79424&YZR_KOD=157&ForArsiv=1