Döviz ne zaman hareketlense kaybeden Türkler bu kez doları adeta sörf tahtası yapıp dalgada boğulmaktan kurtuldu. Dolar 1.20 YTL'ye inerken döviz mevduatı kriz öncesi düzeyi olan 64 milyar dolara çıktı..

Türk vatandaşları krizlerde kaybede kaybede sonunda dövizde para kazanmayı öğrendi. Küresel dalgalanmanın dünyayı sarstığı dönemde 64.2 milyar dolar olan gerçek kişilerin döviz hesabı dolar kuru yükselip 1.42 YTL'ye çıkana kadar 58.9 milyar dolara kadar geriledi. Yani vatandaş dolar yükselince 5.3 milyar dolarlık döviz satıp aynı zamanda kurun da yükselişini frenleyen vatandaş şimdi de düşük kurdan dolar topluyor. Krizin tepe noktaya ulaştığı 20 Ağustos'ta 58.9 milyar dolara düşen gerçek kişilerin döviz mevduatı kriz öncesine dönerek 25 Eylül'de 64.5 milyar dolara çıktı. Vatandaş doların çıkmaya başladığı günlerde ucuza aldığı dövizi sattığı gibi şimdi de doları ucuz bularak krizin tepe noktasını bulduğu günden bu yana 5.6 milyar dolar aldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun verilerinin üç gün gecikmeli verileri nedeniyle dünkü durum tam olarak bilinmezken son üç günde vatandaşın dolar taplamaya devam ettiği belirtiliyor. BDDK rakamlarına göre krizden sonra şirketlerin tuttuğu döviz hesapları da 1.6 milyar dolar azalarak 32.7 milyar dolardan 31.1 milyar dolara inmişti. Ancak krizin tepe noktasında dolar 1.42 YTL'yi gördükten sonra döviz kurundaki düşüşle birlikte şirketlerin dolar hesabı 33.3 milyar doları buldu.

ŞİRKETLER DE TOPLUYOR
Yani şirketler de krizin ardından 2.1 milyar dolarlık alım yaparak düşük kurdan döviz topladı. Toplamda ise Türkiye'de döviz mevduatı dalgalanmanın başladığı günden bu yana 97 milyar dolardan 92.1 milyar dolara kadar düştükten sonra yeniden 97.8 milyar dolara tırmanarak krizden önceki düzeyini aştı. Şirketlerle birlikte döviz mevduatı 5.7 milyar dolar atrmış oldu.

Durgunluk ihtimali artık %50-50'

ESKİ ABD Merkez Bankası Alan Greenspan BBC radyosuna verdiği demeçte düşmekte olan ev fiyatlarının tüketici harcamalarını kötü yönde etkilediğini söyleyerek, "ABD'nin durgunluğa girme ihtimali önceki aylara kıyasla önemli ölçüde yükseldi" dedi. Greenspan şunları söyledi: "Dünya ekonomisi ile ilgili iyimserliğim giderek azalıyor. ABD veya İngiltere'nin durgunluğa ne zaman gireceğini söylemem mümkün değil. Bu konuda söyleyebileceğim yalnızca durgunluk ihtimalinin artıp artmadığıdır. ABD'de durgunluk ihtimali hâlâ yüzde 50-50'nin altında" dedi. ABD'nin enflasyon kaygılarına da değinen Greenspan, "Mortgage kredilerinin hisse paketleri halinde yüksek faizle satılmasını yakından izledik. Ancak bu yüksek riskli alana yalnızca çok yüksek gelirli insanların yatırım yaptığını görünce müdahale etme gereği duymadık. Son 20 yıldır yaşadığımız düşük enflasyon sürecinin de sonuna geldik. Son dönemlerde yaşadığımız düşük enflasyon oranlarını gelecekte de beklemek hayal olur" dedi.

Dövizle tüketici kredisi alan 285 milyon dolar kâra geçti

2001 krizi sonrası döviz toplayan ancak dövizle borçlanmayan vatandaşlardan bu alışkanlığını bırakıp döviz kredisi alan az sayıdaki vatandaş da döviz kurunun yükselişiyle kâra geçti. Merkez Bankası rakamlarına göre dövize endeksli tüketici kredi miktarı 2.3 milyar YTL yani yaklaşık 1.9 milyar dolar civarında. Kurun küresel dalgalanmadaki tepe noktası olan 1.42 YTL'den yüzde 15 değer kaybeden dolar nedeniyle 1.9 milyar dolarlık döviz kredisi borcu olan vatandaşlar da yaklaşık 285 milyon dolar kazançlı çıktı. Dolar kurunun düşmesinden kazançlı çıkan bir başka kesim ise yaklaşık 5 yıldır dövizle borçlanan şirketler. Son olarak Türk şirketlerinin yurtdışından aldıkları döviz borcu miktarının 88 milyar dolara çıktığı biliniyor.

http://www.sabah.com.tr/haber,B3C75FD82DBD481D96231A9BD5DF093A.html