Merkez Bankası'ndan eylül fiyat gerçekleşmelerine ilişkin yapılan açıklamada, özel kapsamlı TÜFE göstergelerinin olumlu bir seyir izlediği, gıda ve enerji fiyatlarındaki risklere rağmen enflasyonun eğiliminin aşağı yönlü olmaya devam edeceğinin tahmin edildiği bildirildi. Hizmet grubu fiyatlarının yıllık artışındaki belirgin yavaşlamanın eylül ayında da sürdüğü kaydedilirken, yavaşlama eğiliminin hizmet fiyatlarının geneline yayıldığının altı çizildi. Bununla birlikte işlenmiş gıda ürünleri fiyat artışının 2003 temel yıllı endeksteki en yüksek aylık artış olduğu da belirtildi. Söz konusu artışta hava sıcaklıkları ve kuraklık etkisinin yanı sıra Ramazan ayının etkisinin de hissedildiği kaydedildi.

Hizmet grubu fiyatlarında belirgin düşüş sürüyor

Yapılan değerlendirmede enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altın hariç TÜFE göstergesinin (ÖKTG-H) yıllık artış hızındaki yavaşlama güçlenerek sürdüğü ifade edildi. Hizmet grubu fiyatlarının yıllık artışındaki belirgin yavaşlamanın eylül ayında da devam ettiği kaydedildi. Özellikle kira ve lokanta oteller alt gruplarının yıllık artışındaki gerileme öne çıkmakla birlikte yavaşlama eğiliminin hizmet fiyatlarının geneline yayıldığının dikkat çektiği vurgulandı. Ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonundaki gerilemenin yıl başından bu yana 5 puana ulaştığı kaydedilirken, eğitim ve sağlık hizmetlerinde yıllık enflasyonun 2003 bazlı endeksteki en düşük seviyelere gerilediği belirtildi.

Petrol fiyatlarındaki baz etki

Enerji grubu fiyat artışlarının, petrol fiyatlarındaki yükselişin de etkisiyle, eylülde geçen aylara kıyasla daha yüksek gerçekleşerek yüzde 0,58 oranında arttığı kaydedildi. Geçtiğimiz yılın aynı dönemindeki petrol fiyatı düşüşlerinin oluşturduğu baz etkisi nedeniyle bu grupta yıllık enflasyonun yükseldiği ifade edildi. Enerji ve işlenmemiş gıda dışı mal fiyatları yıllık artış hızında Mart ayından bu yana süregelen yavaşlama eğiliminin, işlenmiş gıda ürünleri fiyatlarındaki yüksek artışa rağmen Eylül ayında da devam ettiği bildirildi. Bu gelişmede, giyim-ayakkabı ve dayanıklı mal grubundaki fiyat gelişmelerinin olumlu etkisinin gözlendiği ifade edildi.

"Dayanıklı mal grubunda, parasal sıkıştırmanın etkisi görüldü"

Parasal sıkılaştırmanın dayanıklı mal grubu (altın hariç) fiyatları üzerindeki gecikmeli etkisinin güçlü bir şekilde kendini gösterdiği belirtildi. Söz konusu grup fiyatlarının eylül ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 1,13 oranında azalırken, son altı aylık dönemdeki toplam azalış yaklaşık 3 puana ulaştığı hatırlatıldı. Eylül ayında otomobil dışında kalan dayanıklı tüketim malları alt gruplarında fiyatlar gerilerken, özellikle mobilya fiyatlarındaki yüksek oranlı azalışa (yüzde -5,74) dikkat çekildi. Eylül ayındaki bu olumlu seyirle birlikte dayanıklı mal grubu (altın hariç) fiyatlarında yılık enflasyonun eksi yüzde 4 oranına gerilediği kaydedildi.

İşlemiş gıda fiyat artışına 'Ramazan' etkisi

Diğer yandan işlenmemiş gıda ürünleri fiyatlarındaki dalgalı seyrin devam ettiği bildirildi. Söz konusu grupta eylül ayı enflasyonunun yüzde 2,62 olarak gerçekleştiği belirtilirken, ağustos ayında taze meyve ve sebze ürünleri fiyatlarındaki yüksek artışların oluşturduğu baz etkinin eylül ayındaki fiyat artışlarını sınırladığına işaret edildi. Öte yandan, diğer işlenmemiş gıda ürünlerinde (et, süt, yumurta, bakliyat vb.) yüksek oranlı fiyat artışları görüldüğü vurgulandı.

İşlenmiş gıda ürünleri fiyatlarının ise eylül ayında yüzde 1,99 oranında arttığı kaydedildi. Bu artışın 2003 temel yıllı endeksteki en yüksek aylık artış olduğu belirtildi. Söz konusu artışta önceki raporlarda vurgulanan mevsim normalleri üzerinde seyreden hava sıcaklıkları ve kuraklık etkisinin yanı sıra Ramazan ayının etkisinin de hissedildiği belirtildi. Söz konusu grupta özellikle ekmek ve tahıl ürünleri, süt ürünleri, katı ve sıvı yağlar ile alkolsüz içecekler kalemlerindeki yüksek fiyat artışlarının dikkat çektiği ifade edildi.

Özel kapsamlı göstergelerin hızında yavaşlama

Eylül ayında özel kapsamlı göstergelerin büyük kısmında ise yıllık artış hızının yavaşladığı belirtildi. Hizmet ve dayanıklı tüketim malları fiyatlarında gözlenen olumlu seyirle birlikte ÖKTG-H'nin yıllık enflasyonundaki gerileme eğiliminin sürdüğü ve göstergenin yıllık artışının yüzde 6,14 oranına düştüğü anımsatıldı. ÖKTG-H'nin mevsimsellikten arındırılmış aylık artışların enflasyonun temel eğilimindeki düşüşün sürdüğüne işaret ettiği vurgulandı.

Üretici fiyat endeksi MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, eylül ayında sermaye malları ve enerji fiyatlarında azalış gözlenirken, diğer kalemlerde artış gözlendiği belirtildi. Dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki artışta gıda ürünleri ve içecek ile giyim eşyası imalatı fiyatlarındaki artışların belirleyici olduğu, tekstil ürünleri fiyatlarında gözlenen düşüşlerin bu artışı sınırladığı kaydedildi. Ayrıca, dayanıklı tüketim malları fiyatlarının mobilya fiyatlarındaki artışın etkisiyle yükseliş gösterdiği, beyaz ve kahverengi eşya fiyatlarında düşüşler gözlendiği belirtildi.

http://www.dunyagazetesi.com.tr/news_display.asp?upsale_id=329086