1989 yılında yürürlüğe giren ve işletmelerde faaliyetlerin ve işlemlerin sağlıklı ve güvenilir bir şekilde işleyişini sağlamayı, faaliyet sonuçlarını ilgili mevzuat çerçevesinde denetlemeye ve değerlendirmeye tabi tutarak, gerçek durumu ilgililerin ve resmi makamların kullanımına tarafsız bir şekilde sunmayı ve yüksek mesleki standartları gerçekleştirmeyi amaçlayan 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile muhasebe ve müşavirlik hizmetleri belli bir disiplin altına alınmıştır.

Anılan meslek yasasıyla, meslek ve hizmetler "serbest muhasebecilik", "serbest muhasebeci mali müşavirlik" ve "yeminli mali müşavirlik" olarak tasniflenmiş ve bu tasnifleme çerçevesinde düzenlemeler yapılmıştır.

Yasanın 2/A bendinde; "muhasebecilik ve mali müşavirlik" mesleğinin konusu:

Gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;

a) Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince, defterlerini tutmak, bilanço kâr-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak,

b) Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda müşavirlik yapmak,

c) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak,

Olarak sayılmış ve yukarıda sayılan işleri, bir işyerine bağlı olmaksızın yapanlara "serbest muhasebeci mali müşavir" deneceği ifade edilmiştir.

Yasanın 2/B bendinde ise "yeminli mali müşavirlik" mesleğinin konusu:

Yukarıda (A) fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde yazılı işleri yapmanın yanında, kanunun 12'nci maddesine göre çıkartılacak yönetmelik çerçevesinde tasdik işlerini yapmak olarak belirtilmiştir.

Yasanın aynı maddesinde yeminli mali müşavirlerin muhasebe ile ilgili defter tutamayacakları, muhasebe bürosu açamayacakları ve muhasebe bürolarına ortak olamayacakları hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 227'nci maddesiyle ise, Maliye Bakanlığı;

1. Vergi beyannamelerinin 3568 sayılı kanuna göre yetki almış serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirler tarafından da imzalanması mecburiyetini getirmeye, bu mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya,

2. Vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını Maliye Bakanlığı'nca belirlenen şartlara uygun olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi şartına bağlamaya, ve bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır.

Keza, aynı maddede, yukarıdaki fıkra hükümlerine göre beyannameyi imzalayan veya tasdik raporunu düzenleyen meslek mensuplarının, imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik raporlarında yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, ceza, gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulacakları ifade edilmiştir.

Anılan yasa maddesinin 2 numaralı bent hükmüne göre ise; yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı şartına bağlanan konularda, tasdik raporunu zamanında ibraz etmeyen mükellefler tasdike konu haktan yararlanamazlar.

Maliye Bakanlığı, yukarıda belirtilen hükümler ve yetkiler uyarınca, vergi beyannamelerinin, 3568 sayılı kanuna göre yetki almış meslek mensupları tarafından da imzalanması mecburiyetini getirmiş ve bu mecburiyete ilişkin daha önce yayımlamış olduğu birden fazla tebliğdeki usul ve esaslar ile beyannameleri imzalayacak olan meslek mensuplarının sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslara ilişkin açıklamaları tek bir tebliğde toplamak üzere girişimde bulunmuş ve hazırladığı tebliğ taslağını web sitesinde yayımlamıştır. Keza, 3568 sayılı kanun uygulamaları konusunda çeşitli konularda bu güne kadar yayımlanmış olan 41 adet Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğleri'nden yürürlükte olanlarının içerdiği dağınık düzenlemelerin toparlanarak bir bütün olarak ortaya konulması ve 3568 sayılı kanun uygulamaları konusunda terettüd hasıl olan ve Gelir İdaresi Başkanlığı'na intikal eden olaylarla ilgili uygulama birliğinin sağlanması açısından bazı yeni açıklamalara ve düzenlemelere de yer verilmesi ihtiyacı nedeniyle hazırlanmış olan "3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Uygulama Genel Tebliğ Taslağı" da web sitesinde yayımlanmıştır.

Daha önceki tebliğlerde ve yukarıda bahsedilen tebliğ taslaklarında yer alan düzenlemeler uyarınca, "vergi beyannamelerinin imzalattırılması mecburiyeti" ve yeminli mali müşavirlerce yapılabilecek tasdik işlemlerinden en yaygın uygulama alanı bulan "tam tasdik" uygulamalarına ilişkin özet açıklamalarımız aşağıdadır:

Beyanname imzalatma mecburiyeti ve kapsamı

A) Beyanname imzalatma zorunluluğu kapsamındaki mükellefler:

- Kurumlar vergisi mükellefleri,

Veya,

- Ticari, zirai ve mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükelleflerinden,

2006 yılı aktif toplamı 3.551.000 YTL'yi ve net satışlar toplamı 7.102.000 YTL'yi aşmayanlar, 2007 yıla ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini 3568 sayılı kanuna göre yetki almış meslek mensuplarına imzalatmak zorundadırlar.

Bu zorunluluk, takip eden yıllarda Maliye Bakanlığı'nca belirlenecek yeni hadleri aşmayan mükellefler için de geçerli olacaktır. Anılan hadlerin Maliye Bakanlığı'nca belirlenmemesi halinde, bu hadler, her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca, tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır.

Yukarıdaki hadlerin tespitinde adi ortaklık ve kollektif şirket ortakları için bu işletmelere ait aktif ve net satışlar toplamları göz önünde bulundurulacaktır.

Aktif veya net satışlar toplamı hadlerini aşan mükellefler ise, beyannamelerini meslek mensuplarına (serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavirlere) imzalatma kapsamından çıkmakta ve "tam tasdik" kapsamına girmektedirler. Bu hadlerden birisinin aşılması "beyannamelerin imzalatılması" kapsamından çıkılması ve "tam tasdik" kapsamına girilmesi için yeterlidir. Ancak "tam tasdik" kapsamına girenlerin beyannamelerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmeleri zorunlu olmayıp, bu kapsama giren mükellefler diledikleri takdirde, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile eklerini 3568 sayılı kanun uyarınca yayımlanmış olan genel tebliğlerin "tam tasdik" düzenlemeleri çerçevesinde yeminli mali müşavirlere tasdik ettirebileceklerdir. Gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettiren mükelleflerin, beyannamelerini ayrıca serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavirlere imzalatma zorunluluğu bulunmamaktadır.

B) Beyanname imzalatma zorunluluğu kapsamı dışındaki mükellefler:

1 - İkinci sınıf tacirlerden;

a) Alım-satım veya imalat faaliyetinde bulunanlardan 2006 yılı satışlarının tutarı 119.000 YTL'yi,

b) Yukarıda yazılı olanlar dışındaki işlerle uğraşanlardan 2006 yılı gayrisafi iş hasılatlarının tutarı 59.000 YTL'yi,

2 - Zirai kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilen çiftçilerden 2006 yılı hasılatları tutarı 119.000 YTL'yi,

3 - Serbest meslek faaliyetinde bulunanlardan 2006 yılı gayrisafi, hasılatları tutarı 83.000 YTL'yi,

Aşmayanlar ile,

4 - Bu hadlere bakılmaksızın noterler ve özel kanunlarına göre kurulan kooperatifler ile bunların oluşturdukları birlikler,

beyannamelerini imzalatmak zorunda değildirler.

Söz konusu hadlerin takip eden yıllarda Maliye Bakanlığı'nca ayrıca belirlenmemesi halinde, bu hadler, her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır.

C) İmzalatma zorunluluğu kapsamındaki beyannameler:

Yukarıda B bölümünde belirtilen hadleri aşan, ancak A bölümünde belirtilen hadlerin altında kalan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine ait,

- Yıllık gelir vergisi beyannameleri,

- Kurumlar vergisi beyannameleri,

- Muhtasar beyannameler,

Ve;

- Katma değer vergisi beyannamelerinin 3568 sayılı kanuna göre yetki almış meslek mensuplarına da imzalatılması zorunludur.

Yıllık gelir vergisi beyannamesinde ticari, zirai veya mesleki kazanç yanında başka unsurlardan elde edilen gelir bulunması halinde imzalatma mecburiyeti ve buna ilişkin sorumluluk, bu gelir unsurlarıyla sınırlıdır.

D) İmzalatma zorunluluğu kapsamı dışındaki beyannameler:

Yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri ile muhtasar beyannameler ve katma değer vergisi beyannameleri dışında kalan beyannamelerin meslek mensuplarına imzalatılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Keza, gelirleri ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ile sair kazanç ve iratlardan oluşan gelir vergisi mükelleflerine ait beyannamelerin de imzalatılması zorunlu değildir.

Gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan mükelleflerin de muhtasar ve katma değer vergisi beyannamelerini meslek mensuplarına imzalatma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Zorunluluk kapsamında oldukları halde beyannamelerini imzalatmayan mükellefler hakkında yapılacak işlemler:

Anılan düzenlemeler çerçevesinde beyannamelerini meslek mensuplarına imzalatmaları gerektiği halde imzalatmayan veya bu düzenlemelerde belirtilen esaslara uyulmaksızın imzalatan mükellefler hakkında, Vergi Usul Kanunu'nun 352/II-7. maddesi uyarınca "Vergi beyannameleri, bildirimler, evrak ve vesikaların kanunen belli şekil ve muhteviyatı ve ekleri ile bunlarla ilgili olarak yapılan diğer düzenlemelere ilişkin hükümlere uyulmamış olması"ndan dolayı ikinci derecede usulsüzlük cezası kesilebilecektir. Bundan daha önemlisi; fiil aynı zamanda VUK'un 30. maddesinin 8 no'lu bendi hükmü uyarınca re'sen takdiri de gerektirdiğinden, durum vergi dairelerince takdir komisyonuna intikal ettirilecektir. Ayrıca, söz konusu mükelleflerin öncelikle incelenmesine özen gösterilecektir.

Beyannamelerin vergi dairelerine verilmesi:

Meslek mensuplarına imzalattırılan beyannameler, mükellefler veya vekili tarafından vergi dairesine bizzat verilecek veya posta ile taahhütlü olarak gönderilecektir. Beyannameler kağıt ortamında verilebileceği gibi elektronik ortamda e-beyanname olarak da gönderilebilecektir. Ancak meslek mensupları, beyannamelerini imzaladıkları mükelleflerin adı-soyadı, bağlı bulundukları vergi dairesi ve vergi numaralarını içeren bir listeyi mayıs ayının 15'inci günü mesai bitimine kadar kendilerinin bağlı bulundukları vergi dairesine vermek zorundadırlar. Bu listeler, meslek odasına kayıtlı olduğunu "oda kayıt belgesi" veya "oda faaliyet belgesi" ile belgeleyen meslek mensubu tarafından bizzat imzalanarak vergi dairesine yazı ekinde teslim edilecektir.

Beyannameleri imzalayacak meslek mensupları:

Mükelleflerin beyannameleri, kendilerine 3568 sayılı kanunun 2/A-a maddesinde belirtilen hizmetleri bir bütün olarak fiilen veren meslek mensupları tarafından imzalanacaktır.

Beyanname imzalayan meslek mensuplarının imzaladıkları beyannamelerle ilgili olarak herhangi bir rapor yazmalarına gerek bulunmamaktadır.

Tam tasdik işlemleri

Tasdik, gerçek veya tüzel kişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin yeminli mali müşavirlerce denetleme ilke ve standartlarına göre uygunluk yönünden incelenmesi, bu inceleme sonuçlarına dayanılarak tasdik kapsamına giren konuların ve belgelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığının imza ve mühür kullanmak suretiyle tespiti ve rapora bağlanmasıdır.

Tam tasdik terimi; yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile bunlara ekli mali tabloların ve bildirimlerin tasdikini ifade eder.

Öte yandan, bankalar ve sigorta şirketleri, dış ticaret sermaye şirketleri, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'na göre menkul kıymetlerini halka arz etmiş olan veya arz etmiş sayılan şirketler, aracı kurumlar, yatırım ortaklıkları ve fonları, ilgili mercilerin gerek gördüğü diğer şirketler ve kuruluşların hesap dönemlerine ilişkin mali tablolarını ve beyannamelerini, ilgili mevzuatları gereğince tasdik ettirmeleri tam tasdik yerine geçmez.

Tam tasdikin amacı;

a) Gerçek veya tüzel kişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin hesap ve kayıtlarının sonuçlarını gösteren mali tablolarının yanıltıcı olmayacak biçimde eksiksiz ve gerçeğe uygun şekilde düzenlenmesini sağlayarak kamunun istifadesine sunmak,

b) Gerçek veya tüzel kişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin ilgili mevzuat yönünden olan taleplerin karşılanmasında çabukluğu sağlayarak hak ve yararlarını korumak,

c) Vergi idaresi ve mükellef ilişkilerinde güveni hakim kılmak,

d) Ödenmesi veya iade edilmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinin ya da istisna edilmesi gereken kazancın doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır.

Bu nedenle, yeminli mali müşavir, gerçek durumu tespit etmek için her türlü belgeden yararlanmak ve her türlü inceleme tekniklerini kullanmak zorundadır.

Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi (tasfiye, birleşme ve devir beyannameleri dahil) vermek durumunda bulunan mükellefler, söz konusu beyannameleri ile bunlara ekli mali tablolarını ve bildirimlerini, diledikleri takdirde, yeminli mali müşavirlere tasdik ettirebilirler.

Maliye Bakanlığı'nın yıllık vergi inceleme plan ve programlarında, yeminli mali müşavirlerle tam tasdik sözleşmesi düzenlemeyen mükelleflerin incelenmesine öncelik verilebilmektedir.

İlgili vergilendirme döneminin ilk ayı içerisinde sözleşmeye bağlanan tam tasdik işlemi süresinde yapılmış olacak ve süresinde tam tasdik sözleşmesi düzenlemiş olan mükelleflerin yeminli mali müşavir tasdik raporlarına dayalı KDV iadesi talepleri herhangi bir limitle bağlı olmaksızın yerine getirilebilecektir.

Ancak; süresinde tam tasdik sözleşmesi düzenlenmiş olsa dahi, Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara yapılan satışlarla ilgili katma değer vergisi iade tutarının, Maliye Bakanlığı'nca belirlenen miktarı aşması halinde, bu iade talepleri teminat karşılığı ve inceleme raporuna istinaden yerine getirilebilecektir.

Ayrıca, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ile bunlara ekli mali tablolar ve bildirimlerin tasdiki için (tam tasdik) sözleşme düzenlemiş olan mükelleflerin, yararlanılması yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz zorunluluğuna bağlanmış olan tam tasdik ile ilgili konularda ayrıca tasdik raporu ibraz etmelerine de gerek bulunmamaktadır.

http://www.dunyagazetesi.com.tr/news_display.asp?upsale_id=328998&dept_id=80