Bu yılın ilk yarısı itibariyle 138.5 milyar dolara ulaşan özel sektör borçları Uluslararası Para Fonu'nu (IMF) da kaygılandırdı. 7. gözden geçirme kapsamında geçen hafta İstanbul'da bankacılarla birarayı gelen IMF heyetinin ana gündem maddesini özel sektör borçlarının oluşturduğu bildirildi. IMF heyetinin görüşmelerde özel sektör borçları üzerine yoğun sorular sorduğu ve bankacıların bu konuya ilişkin görüşlerini aldığı belirtildi. Bu toplantılara katılan bir bankacı, şirketlere ait dış borçların artmasının IMF'yi kaygılandırdığını belirterek, "IMF global likiditenin daralması durumunda şirketlerin bu borçları çeviremeyeceğinden kaygı duyuyor" dedi.

IMF heyeti ile yaptıkları toplantının neredeyse tamamının özel sektörün dış borçlarına ayrıldığına dikkat çeken bir başka bankacı ise "IMF heyeti toplantı boyunca özel sektör borçlarına ilişkin çok sayıda soru sordu" dedi. Aynı bankacı, heyetin özel sektör borçlanmalarında bir sorun çıkabileceği konusunda kaygılı göründüğünün altını çizdi.

Kur riski yönetilmiyor

IMF ile yapılan toplantıda bankacıların da özellikle reel sektörde kur riskinin iyi yönetilmediğine dikkat çektiği belirtildi. Bankacıların, borçlanma koşullarının daralması halinde ise reel sektör şirketlerinin sıkıntı yaşayacağı yönündeki kaygılarını dile getirdiği vurgulandı.

Özel sektörün artan dış borcu, Merkez Bankası ve Bankacılık Düzenleme Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından da her fırsatta dile getirildi. Merkez Bankası özellikle döviz kazancı olmayan şirketleri döviz borçlanmamaları konusunda sıkça uyarmıştı.

138 milyar doları aştı

Hazine Müsteşarlığı verilerine göre, 2006 sonu itibariyle 207.9 milyar dolar olan Türkiye'nin toplam dış borç stoku, bu yılın ilk yarısında 226.4 milyar dolara çıktı. Bu borcun 138.5 milyar doları özel sektöre, 15 milyar doları Merkez Bankası'na, 72 milyar doları ise kamuya ait. Dış borçların artışında şirket borçlarındaki artış etkili oldu. Geçen yıl sonu itibariyle 120.5 milyar dolar olan özel sektör borcu, bu yılın ilk yarısında 138.5 milyar dolara çıktı. 18 milyar dolar artan özel sektör borçlanmasının 15.2 milyar dolarını şirketlerin yurtdışından aldıkları borçlar oluşturdu.

2002 yılından itibaren bakıldığında özel sektör borçlarındaki artış daha net olarak görülüyor. 2002 yılı sonu itibariyle 64.5 milyar dolar olan kamunun borcu 7.8 milyon dolar artarak, 72.3 milyar dolara çıkarken, aynı dönemde özel sektörün borcu ise 95.3 milyar dolar artarak 43.2 milyar dolardan 138.5 milyar dolara ulaştı. Başka bir ifadeyle 2002 yılı sonundan bu yılın ilk yarısına kadar geçen 4.5 yılda kamunun borcu yüzde 12 civarında artarken, özel sektör borçları yüzde 220 gibi rekor bir oranda arttı.

Dörtte biri kısa vadeli

138 milyar dolarlık özel sektör borçlarının 88.6 milyar dolar reel sektör şirketlerine, 8.5 milyar dolar bankacılık dışı finansal kuruluşlara, 41.4 milyar doları ise bankalara ait. Hazine Müsteşarlığı verilerine göre, özel sektör borçlarının 36.9 milyar doları kısa vadeli, 101.6 milyar doları ise uzun vadeli borçlardan oluşuyor. Kısa vadeli borçların 22.6 milyar doları şirketlere ait. Başka bir ifadeyle reel sektör şirketlerinin borçlarının yaklaşık dörtte birini kısa vadeli borçlar oluşturuyor.

Bu arada, IMF Türkiye Masası Şefi Lorenzo Giorgianni başkanlığındaki heyet, Bakan Mehmet Şimşek’i Hazine Müsteşarlığı’ndaki makamında ziyaret etti. IMF heyetinin gözden geçirmenin ilk gününde çalışmalarını Hazine’de sürdürdüğü belirtildi.

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=80318&ForArsiv=1