Yasal düzenleme gereği olarak mal ve hizmet teslimleri Katma Değer Vergisi'ne tabi tutulurken bazı teslimler Katma Değer Vergisi Yasası'nda öngörülen ilkeler çerçevesinde vergiden bağışık tutulmuştur.

Uluslararası ilişkiler açısından öngörülen ilkelerle ekonomik ve sosyal amaçlar doğrultusunda bazı işlemler Katma Değer Vergisi'nden istisna edilmiştir. Bu işlemler Katma Değer Vergisi Yasası'nın ikinci kısmında "istisnalar" başlığı altında hükme bağlanmış bulunmaktadır. (Madde: ll-17)

Bu istisnalar (bağışıklıklar)

* İhracat istisnası (Md. ll)

* Araçlar, Petrol Aramaları ve Teşvik Belgeli Yatırımlarda İstisna, (Md. 13)

* Taşımacılık İstisnası, (Md. 14)

* Diplomatik İstisna (Md. 15)

* İthalat İstisnası (Md. 16)

* Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar (Md.17)

* Konut İstisnası/Geçici Md. 15)

olarak belirlenmiştir.

Katma Değer Vergisi Yasası'nın 19'uncu maddesi hükmü gereği olarak bu verginin uygulamasına yönelik istisna ve muafiyetler ancak bu yasaya hüküm eklenmek suretiyle veya bu yasada değişiklik yapılarak düzenlenebilmektedir.

Ancak uluslararası anlaşmalarda yer alan hükümler içersinde istisna ve muafiyet uygulamasına yer verilmiş bulunuyorsa bu takdirde uluslararası anlaşmalarda yer alan bu özellik geçerli olacaktır.

Katma Değer Vergisi Yasası'nın 32'nci maddesi uyarınca;

* İhracat teslimleri

* Katma Değer Vergisi Yasası'nın 13'üncü maddesi kapsamında yapılan araçlarla, petrol aramaları ve teşvik belgeli yatırımlarla ilgili teslimler

* Taşımacılıkla ilgili teslimler,

* Diplomatik nitelikteki kişilere yapılan teslimlere ait alış faturalarında ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi'nden indirim konusu yapılmaktadır. Ancak bu işlemleri yapanların vergiye tabi işlemleri mevcut değilse veya hesaplanan Katma Değer Vergisi indirim konusu yapılacak vergiden az olması halinde indirilemeyen Katma Değer Vergisi belli ilkeler çerçevesinde söz konusu işlemleri yapanlara iade edilmektedir. Bu hüküm Katma Değer Vergisi Yasası'nın 17'nci maddesine konu teşkil eden sosyal ve askeri amaçlı istisnalarla, diğer istisnaları kapsamamaktadır.

Diğer yandan Katma Değer Vergisi Yasası'nın 30/a maddesi uyarınca "Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan Katma Değer Vergisi, mükelleflerin vergiye tabi işlemlerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi'nden indirim konusu yapılamamaktadır."

Katma Değer Vergisi Yasası'nın 32'nci maddesi aynı yasanın 30/a maddesine istisna teşkil etmekte olup, 17'nci madde kapsamında olan ve aynı yasanın 30/a maddesi çerçevesinde değerlendirilen istisna mal ve hizmet edinimi sırasında yüklenilen Katma Değer Vergisi'ni kapsamamaktadır.

Bir başka anlatımla Katma Değer Vergisi Yasası'nın 32'nci maddesi kapsamına alınmayan veya istisna uygulamasında Katma Değer Vergisi Yasası'nın 30/a maddesinin uygulanamayacağına dair herhangi bir hüküm bulunmayan istisnalar "Kısmi İstisna" olarak tanımlanmaktadır. Bu tür istisna uygulamasında yapılan teslimlerde girdi vergilerinin indirim ve iadesi söz konusu olmamaktadır.

Bu bağlamda kısmı istisna kapsamında olan teslimler;

* İthalat İstisnası

* Sosyal ve Askeri amaçlı istisnalar ile diğer istisnalar

* Konut istisnasıdır.

Katma Değer Vergisi Yasası'nın "Kısmı Vergi İndirimi" başlıklı 33'üncü maddesi uyarınca "Bu kanuna göre indirim hakkı tanınan işlemlerle indirim hakkı tanınmayan işlemlerin bir arada yapılması halinde, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi'nin ancak indirim hakkı tanınan işlemlere isabet eden kısmı indirim konusu yapılabilmektedir. Söz konusu maddeye yönelik usul ve esasları belirleme yetkisi ise Maliye Bakanlığı'na ait bulunmaktadır.

Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 26 seri numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile yapılan yönlendirme uyarınca indirim konusu yapılamayan vergilerin gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması öngörülmüştür.  

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=80623&YZR_KOD=157&ForArsiv=1