Özdoğrular - Kriz sanayinin ikinci ligini daha çok vurdu

Kriz sanayinin ikinci ligini daha çok vurdu

27 Ağustos 2009

Kriz sanayinin ikinci ligini <br> daha çok vurdu

2007'de faaliyet dışı kârlar sayesinde büyüyen Türkiye'nin ikinci 500 büyük firması, krizde ilk 500 firmadan daha ağır bir darbe aldı. Kârlılık oranı yüzde 26,5 düştü, dönem zararı yüzde 320'ye dayandı.

Küresel ekonomik kriz, 2007'de faaliyet dışı karlar sayesinde büyüyen Türkiye'nin ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunu, en büyük 500 firmadan daha çok vurdu. 2007'de büyük çoğunluğu kur farkına dayanan yüzde 61'lik rekor kar artışı yapan ve karlılıkta ilk 500 firmayı yakalayan ikinci 500 firmanın dönem zararı 2008'de yüzde 320 arttı. Firmaların sanal kârları krizle adeta uçtu gitti. İlk 500 listesindeki firmalar ile ikinci 500 listesindeki firmalar arasındaki satış karlılığı farkı da yüzde 140'a yükseldi. 2007'de yüzde 30 düzeyinde olan bu oran, küçüklerin krizden aldıkları ağır darbenin de bir göstergesi oldu.

İstanbul Sanayi Odası (İSO), geçen ay açıkladığı "Türkiye'nen En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu" raporunun ardından "İkinci En Büyük 500 Firma" raporunu da dün açıkladı. Raporun sonuçlarını değerlendiren İSO Başkanı Tanıl Küçük, ikinci 500 sonuçlarının, İlk 500'e oranla daha olumsuz bir tablo çizdiğine dikkat çekti. 2008'in üretimden satışlar, karlılık ve mali yapıda 2001'den sonraki en kötü yıl olduğunu vurgulayan Küçük, 2009'un ilk yarısının ise son 10 yılın en olumsuz dönemi olduğunu kaydetti.

Krizin üç ayı bile yetti

İkinci 500 raporunun sonuçları ise tıpkı ilk 500 raporundaki gibi krizin sadece ilk üç ayının bile Türk sanayisine vurduğu darbenin ne kadar şiddetli olduğunu gösterdi. Ancak sonuçlar, ikinci 500 listesindeki firmaların krizden ilk 500 listesindekilerden daha fazla etkilendiğini de ortaya koydu. 2007'de sırtını yüzde 61 artış gösteren kambiyo karlarına dayayan ve bu sayede karlılıkta neredeyse en büyük 500 firmayı yakalayan küçüklerin dönem zararı 2008'de yüzde 319,2 gibi rekor bir artış gösterdi. 2008'de ilk 500 listesindeki firmalar ile ikinci 500 listesindeki firmalar arasındaki satış karlılığı farkı da yüzde 140'a çıktı. Bu oran 2007'de sadece yüzde 30'du.

İkinci 500'ün 2007'de sabit fiyatlarla yüzde 7,6 oranında artan üretimden satışlar, 2008'de yüzde 2,2 küçüldü. Satış hasılatı ise cari fiyatlarla 2007'de yüzde 10,3 artmıştı ancak bu gösterge 2008'de yüzde 7,5 ile daha küçük düzeyde artış gösterdi.

2001'den sonra en kötü yıl

İkinci 500 büyük sanayi kuruluşunun Türkiye GSYİH'sı içindeki payı 2007'de yüzde 0,8 iken, bu oran 2008 yılında küçük bir artışla yüzde 0,9'a yükseldi. Böylelikle 2008'de bin büyük sanayi kuruluşunun yarattığı üretici fiyatlarıyla brüt katma değerin Türkiye GSYİH'sı içindeki payı yüzde 9,3 oldu. Bu oran, 2007 yılında yüzde 10,1 ile karşılaştırıldığında bin büyük sanayi kuruluşunun ülke ekonomisindeki ağırlığının 0,8 puan azaldığı dikkat çekti. 2007'de yüzde 4,9 oranında artış gösteren toplam borçlar ise 2008'de yüzde 14,3 oranında arttı.

Raporun sonuçlarını değerlendiren İSO Başkanı Tanıl Küçük, ikinci 500 sonuçlarının, İlk 500'e oranla daha olumsuz bir tablo çizdiğine dikkat çekti. 2008'in üretimden satışlar, karlılık ve mali yapıda 2001'den sonraki en kötü yıl olduğunu vurgulayan Küçük, 2009'un ilk yarısının ise son 10 yılın en olumsuz dönemi olduğunu kaydetti. 2009 yılının ikinci çeyreği ile beraber ekonomide bazı olumlu işaretler alınmaya başlandığını ifade eden Küçük, şunları söyledi: "2009 yılını da kayıp hanesine yazmamak için son zamanlarda oluşan olumlu havayı destekleyecek tedbirler alınması gerekiyor. ÖTV ve KDV indirimleri tüm sektörlere yayılmalı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) ortaya koyduğu kampanya gibi, iç tüketimi artıracak adımlara destek verilmeli."

KÜÇÜK'ÜN ŞİRKETİ LİSTEYE GİRDİ

İSO Başkanı Tanıl Küçük'ün sahip olduğu Elit Çikolata, 2008'de ilk kez listede yerini aldı. İkinci 500 listesine 388. sıradan giriş yapan şirketin üretimden satışları 51.3 milyon TL olarak gerçekleşti. Geçen yıl 6.9 milyon dolarlık ihracat yapan şirketin aktif toplamı ise 40 milyon TL olarak gerçekleşti. Şirketinin listeye girmesinin kendisi açısından onur verici olduğunu dile getiren Küçük, "Gıda sektörü krizde şanslı bir sektör. Şeker ve çikolata sektörü de nispeten gıda sektörü içinde şanslı bir alan" dedi.

37 ŞİRKET BİRİNCİ LİGDEN DÜŞTÜ

İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu kapsamında 2007'de 495 olan özel kuruluş sayısı 2008'de 496'ya çıktı. Buna karşılık kamu kuruluşların sayısı 5'ten 4'e geriledi. 2007'de Birinci 500 kapsamında yer alan 37 kuruluş 2008'de ikinci 500 Kuruluş kapsamına gerilerken, 2007'de İkinci 500'de yer alan 365 kuruluş 2008'de yine İkinci 500 kapsamında yer aldı. 98 kuruluş ise 2007'deki bin kuruluşun dışından 2008'de sıralamaya girebilmeyi başardı.

İSO 500, İSO'YA DA KAZANDIRDI

İSO tarafından her yıl açıklanan İlk 500 ve İkinci 500 araştırmalarının kamuoyunda ilgiyle takip edildiğini ve firmalar için bir "övünç" kaynağı haline geldiğini dile getiren Tanıl Küçük, 5 yıldan bu yana listeye giren firmalardan "İSO 500" logosunu kullanmaları halinde para tahsil ettiklerini söyledi. Küçük, İSO İlk 500 ya da İkinci 500 logosunu ürün ambalajlarında veya antetli kağıtlarında kullanmak isteyen firmaların İlk 500 için bin TL, İkinci 500 için 500 TL ödeme yaptığını kaydetti.

İhracat odaklı büyüdü, 176 sıra atlayıp birinci oldu

İSO İkinci 500 listesinde 176 sıra birden atlayarak birinci sıraya yerleşen Samsunlu Ulusoy Un'un Genel Müdürü Günhan Ulusoy, "Başarı kolay olmuyor. Sektörde 20 yıldır faaliyet gösteren bir firmayız. Prensibimiz kaliteli ve istikrarlı üretim. Bu prensipte çalıştık. Son bir kaç yılda da ihracat odaklı satış ve üretime yöneldik. Bu sayede büymeyi gerçekleştirdik" dedi. Uzakdoğu, Afrika ve Ortadoğu'da 26 ülkeye ihracat yaptıklarını anlatan Ulusoy, 2007'ye göre geçen yıl üretimden satışlarda yüzde 55 ciro artışı sağladıklarını anlattı. 2008 yılında kriz nedeniyle son çeyrekte üretimde kayıplar yaşadıklarına dikkat çeken Ulusoy, "Kriz olmasa İlk 500 listesine girebilirdik. 2009'ın ilk çeyreği de zorlu geçti ama şu anda geçen yılın üstünde üretim yapıyoruz. 2009 sonu için de yüzde 30 üretim artış öngörüyoruz. 2009 hedefimiz ise ilk 500'e girmek" diye konuştu. Hedeflerindeki ciro artışını ihracat pazarlarından hedeflediklerini belirten Ulusoy, "Krizden çıkış stratejisi için ihracata odaklandık. Geçen yıl toplam ciromuz 170 milyon TL'ydi. Bu yıl ciroyu 200 milyon TL'nin üzerine taşımayı ve üretimden satışımızı da 140 milyon TL'ye ulaştırmayı hedefliyoruz" dedi. Çorlu ve Samsun'da üretim tesisleri olan Ulusoy'un ayrıca Trabzon ve Rize'de çay şirketleri bulunuyor. Trabzonlu Otobüs firması Ulusoy ile karıştırıldıklarının, ancak bir akrabalıkları olmadığının altını çizen Ulusoy, "Samsunluyuz ama aslen Trabzon asıllı bir aileyiz. Diğer Ulusoylarla akrabalığımız yok. Karışmasını engellemek için kendimize 'Samsunlu Ulusoylar' diyoruz" açıklamasında bulundu.

BÜYÜKLER/KÜÇÜKLER

BİRİNCİ 500

* Üretimden satışlar 2007'de yüzde 4,5 artarken, 2008 yılında artış yüzde 6,3 olarak gerçekleşti

* 2007'de toplam satış hasılatı yüzde 3,7 artarken, 2008'de yüzde 6,1 artış sağlandı.

* Vergi öncesi dönem karı yüzde 22,7 oranında artarken, 2008'de yüzde 13,3 oranında küçüldü.

* Özel kuruluşlarda 2007 dönem zararı yüzde 450 küçülürken, 2008'de yüzde 339,6 düzeyinde arttı

* Üretici fiyatlarıyla brüt katma değer 2007'de yüzde 7 artarken, 2008'de yüzde 2,6 düştü.

* Toplam borçların aktif içindeki payı 2007'de yüzde 47,9 iken, 2008'de yüzde 54,4 oldu.

Türkiyenin 500 büyük firmasının listesi için tıklayınız.

İKİNCİ 500

* Üretimden satışlar 2007'de sabit fiyatlarla yüzde 8,7 artarken, 2008'de yüzde 2 küçüldü.

* Satış hasılatı 2007'de sabit fiyatlarla yüzde 6,1 artarken, 2008'de eksi yüzde 4,4'e geriledi.

* Vergi öncesi dönem karı 2007'de yüzde 36 artarken, 2008'de yüzde 16,5 azaldı.

* Özel kuruluşlarda 2007'de dönem zararı yüzde 47,1 küçülürken, 2008'de yüzde 319,2 arttı

* Üretici fiyatlarıyla brüt katma değer 2007'de yüzde 11,1 artarken, 2008'de yüzde 6,2 azaldı.

* Toplam borçların aktif içindeki payı 2007'de yüzde 52,7 iken, 2008'de yüzde 55,8'e yükseldi.

►Hızlı Balık Kipaş'ı katma değerli mallar büyüttü

Referans Gazetesi'nin 2006'da tekstil ve konfeksiyon dalında Hızlı Balık ödülünü alan Kipaş Denim, İSO İkinci 500 listesinde 150 sıra birden atlayarak 6. sıraya yerleşti. Kipaş Denim Genel Müdürü Selahattin Türkyılmaz, başarının katma değerli ürünler satmak ve ihracatla geldiğini söyledi. Krizden etkilenmeden yollarına devam ettiklerini vurgulayan Türkyılmaz, "Katma değerli mal satarak ciromuzu artırdı. Kipaş Denim 2009'un başından bugüne kadar işsiz kalmadı. Hedefimiz kaliyeti bozmadan müşteriyi tatmin etmek ve 103 milyon TL olan ciromuzu artırmak."

►Fuarlar 213 basamak birden yükseltti

Seval Kablo, İSO İkinci 500 listesinde, 220'nci sıradan 7'nciliğe yükseldi. Şirketin ortaklarından Ersin Turgut, bu başarının ardında üretim ve kapasite artırımının yanı sıra ihracatın ve fuarların büyümede büyük etkisi olduğunu vurguladı. Turgut, "İhracata 2006'da başladık ve geçen yıl fuarların dönüşünü aldık. Çok fazla fuara katıldık. Geçen yıl ihracatta öne çıktığımız yıl oldu. İhracatımız 8 ülkeden 28 ülkeye çıktı. Bu yıl 15 ülke daha ekledik. Bundan sonra hedefimiz orta gerilimli enerji kablosunda üretim yeni bir üretim tesisi kurmak" dedi.

►Esnek üretim ve az bürokrasi başarı getirdi
İSO İkinci 500 listesinde 86'ncılıktan 5'inciliğe yükselen Setaş Kimya, kriz döneminde esnek üretim ve az bürokrasiyle başarılı oldu. Setaş Kimya Genel Müdürü Dr. Mehmet Emre Şener, "Kaynakları ne kadar akılcı, etkin, verimli kullanabileceğini analiz ederek, düşük maliyetle üretim yapmaya çalıştık" dedi. Müşteri hizmetlerini ve laboratuvarları geliştirdiklerini söyleyen Şener, "Müşteri istekleri bazında projeler oluşturduk. Tekstil sektörünün gerilemesi ile tekstil yağları, tozboya ve masterbatch alanlarında da çalışmaya başladık" diye konuştu.

2008 yılı ikinci 500 Büyük Firma listesi için tıklayınız.

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=128400

[ Geri ]

od_displayImage('sitelogo', 'https://www.ozdogrular.com/v1/templates/ja_bellatrix/images/logo', 496, 90, '', 'Özdoğrular');

SON HABERLER