Emekli olduktan sonra çalışmak, ülkemiz gerçeklerinden birisi ve yeni sosyal güvenlik sisteminde de bu duruma uygun düzenlemeler var; ama biraz daraltılmış durumda. Sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ile çalışma olgusu yeni dönemde de yani 1.10.2008 günü ve sonrasında eskiye göre epey farklılaştı.

1986 yılından beri SSK'dan emekli olanların hem aylıklarını alıp hem de SGDP ödeyerek çalışmaya devam etme imkânı vardır. Öte yandan Bağ-Kur'dan emekli olanlara SGDP uygulaması 1999'dan beri uygulanmaktadır. Bağ-Kur dışı yerlerden emekli olup da emekli olduktan sonra işyeri açanlara da SGDP uygulaması ise 2003'ten beridir uygulanmaktadır. Son yasal düzenlemeler ile emekli olduktan sonra bazı kişilere çalışmak tamamen yasaklanmıştır.

EMEKLİ OLDUKTAN SONRA KAMUDA İŞE GİRENİN AYLIĞI KESİLİR

Nereden emekli olursa olsun, ücreti ne kadar olursa olsun kamuda memur veya işçi olarak işe başlayan emeklilere, 5335 sayılı kanun gereğince emekli aylığı ödenmez. Eski ve yeni durumda da bir değişiklik yapılmamıştır. Eskiden olduğu gibi şimdi de nereden emekli olursa olsun emekli olanlardan kamuda işe girenlerin aylık alma hakkı yoktur.

YURTDIŞINDA İŞ BULAN EMEKLİNİN AYLIĞI KESİLİR

Ne zaman emekli olursa olsun, bir kişi yurtdışında bir işe girerse SGK'dan aldığı emekli aylığı verilmeyecektir, ama SGK'nın konuya ilişkin genelgesine göre yeni kanunun yürürlük tarihi olan 1.10.2008 günü (veya öncesinde) yurtdışında çalışıyor olanların aylıkları kesilmeyecek olup, bunlardan işi bırakıp sonra yeniden yurtdışında işe girenlerin emekli aylıkları kesilecektir. Tabii 1.10.2008 gününden sonra Türkiye'de emekli olup da yurtdışında işe giren olursa, tespiti halinde emekli aylığı kesilecektir.

1.10.2008 VE SONRASINDA İLK KEZ SİGORTALI OLANLARA ÇALIŞMA YASAK

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile halen emekli olanlar ile çalışanlar için SGDP uygulaması yukarıda açıklandığı gibi bazı küçük-büyük değişikliklerle devam edecektir. Ancak, 1.10.2008 günü ve sonrasında ilk defa işe girenlerin, ilerde 65 yaşına gelip de emekli olduktan sonra işçi-memur olmaları halinde SGDP ile çalışma hakları olmayacaktır.

Yani, 5510 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık (emeklilik) aylığı bağlandıktan sonra şimdiki adıyla SSK, TC Emekli Sandığı veya özel banka-borsa sandıklarına veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların yaşlılık (emeklilik) aylığı, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilecektir.

Fakat bu kişiler, şimdiki adıyla Bağ-Kur yeni adıyla 4/B'li olarak çalışırsa, yani vergi mükellefi-şirket ortağı olanlar, emekli aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunursa, emekli aylıklarının ödenmesine devam edilecek. Ama bunlardan, almakta olduğu aylıklarının yüzde 15'i oranında SGDP kesilecektir.

YURTDIŞI BORÇLANMASI YAPAN, ÇALIŞIRSA AYLIĞINI KAYBEDER

Yurtdışı borçlanması ile ilgili 3201 sayılı kanunun 2008 yılı Mayıs ayında değiştirilen 6. maddesinin (B) bendine göre; "Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanlar ile Türkiye'de sigortalı çalışmaya başlayanların aylığı, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilir. 31.5.2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun sosyal güvenlik destek primi hakkındaki hükümleri, bu kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlar için uygulanmaz." diyerek yurtdışı borçlanması yaparak emekli olanlara SGDP ödeyerek çalışmayı yasaklamıştır.

Buna göre; yurtdışı borçlanması ile emekli olanlar, tekrar yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışırsa, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alırsa veya Türkiye'de sigortalı çalışmaya başlarsa aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilmektedir. Reformdan sonra da bu uygulama aynen devam edecektir.

Ancak, yeni bir uygulama olarak Türkiye'de de işe girerlerse, vergi mükellefi olurlarsa da aylıkları kesilecektir, ama SGK'nın konuyla ilgili genelgesine göre 8.5.2008 gününden önce yurtdışı borçlanması yapmış olup da eskiden beridir SGDP ödeyerek çalışanlar mevcut işlerine devam ettiği sürece bu uygulama kapsamı dışına çıkarılmışlardır. 8.5.2008 gününden sonra işe girenlerin ise aylığı kesilecektir.

http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=885960&title=yurtdisi-borclanmasi-ile-emekli-olanlara-is-kurmak-da-calismak-da-yasak