Skip to content

Narrow screen resolution Wide screen resolution Auto adjust screen size Increase font size Decrease font size Default font size default color brick color green color
Bir yandan vergi teşvikleri öte yandan yeni vergiler (12.09.09) PDF Yazdır e-Posta
12 Eylül 2009

             Geçtiğimiz hafta beş önemli veri açıklandı. Temmuz ayı sanayi üretimi, ikinci çeyrek gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) rakamları, ağustos ayı imalat sanayii kapasite kullanım oranları, temmuz ayı ödemeler dengesi ve CNBC-e tüketim endeksi. Bu verilere bakarak nerede olduğumuz hakkında bir değerlendirme yapmak mümkün.

            * Sanayi Üretimi: Nisan ayında başlayan canlanma birkaç ay sürdükten sonra hız kesmiş. Yaz ayları boyunca yatay bir seyir var. Veriler, "Evet dibi gördük ama toparlanma için daha desteğe ihtiyaç var" diyor.

            * GSYH: Bu yılın ikinci üç aylık döneminde geçen yılın aynı çeyreğine göre koktuğumuzdan daha düşük bir oranda daralmış ekonomimiz. Bir önceki üç aylık döneme göre ise üretimde artış var. Bu yönüyle bakıldığında resesyonun ikinci çeyrekte sona erdiği çıkarımını yapmak mümkün. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ilk pozitif rakamı ise 2010 yılının mart ayında açıklanacak olan 2009 son çeyrek rakamlarında görebiliriz.
        
            Kapasite kullanımı düştü

            * İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı: Mart ayından itibaren dört ay arka arkaya artışın ardından temmuz ve ağustos aylarında geriliyor. Düşük kapasite kullanımının en büyük nedeni de talep yetersizliği.

            * Ödemeler Dengesi: Son beş yılın ilk cari işlemler fazlasını temmuz ayında verdik, hem de herkesin 150 milyon dolar dolayında bir açık beklediği sırada. Dış ticaret açığındaki keskin daralma ve turizm gelirlerinin yüksek seyretmesi bu tarihi gelişmeyi yarattı. Muhtemelen ağustos ve belki eylül rakamlarında da cari işlemler fazlası görebiliriz. Ama bu iyileşme tamamen bir sonuç. Neyin sonucu? Elbetteki krizin sonucu. Biz ödemeler dengesindeki bu iyileşmenin olması için özel hiçbirşey yapmadık.

            * CNBC-e Tüketim Endeksi: Ağustosta temmuz ayına göre yüzde 4,45'lik bir yükseliş var. Önemlidir çünkü temmuzdaki gerileme ürkütmüştü. Ama yüzde 4,45'lik artışa rağmen hala mart-Haziran döneminin altındayız.
        
        Vergi indirimleri sürmeli

        Sonuç: Mart ayında birçok sektörde yapılan vergi indirimleri doğru ve kritik bir adımdı. Etkisini de sanayi üretiminden milli gelire, kapasite kullanım oranından tüketim endekslerine kadar bütün göstergelerde çok açık bir şekilde görebiliyoruz. Merkez Bankası'nın 2008 sonlarında başlayan faiz indirimlerinden bile çok daha etkili oldu bu vergi indirimleri. Nitekim haziran ayında bazı sektörlerde indirimlerin sona ermesi ya da indirim oranlarının düşürülmesi temmuz ve ağustos rakamlarına hemen olumsuz yansımış görülüyor. Tüketim ve iç talepte vergi indirimlerinin etkisiyle görülen canlanma şu an için güçlü ve hatta kalıcı görülmüyor. Ortada krizden çıkışın yolunu gösterecek bir orta vadeli programın bulunmadığı bir ortamda kimse ne yatırım yapabilir ne de tüketim. Yatırım ve tüketim iştahını canlandırmak için vergi indirimlerinin bir süre daha devam etmesi gerekiyor. Bu indirimlerin yarattığı gelir kaybını telafi edecek vergi artışları olabilir mi? Neden olmasın. Bundan sonrası sadece tahmin. Geçmişe şöyle bir baktığımızda ek motorlu taşıt vergisinden finans sektöründeki yüksek kârlardan pay almaya kadar pek çok yol denenmiş. Maliyecilerin ve Ankara'nın kısa, orta ve uzun dönemli planlarında yine benzeri adımlar yer alıyor olabilir.

        Geçtiğimiz hafta beş önemli veri açıklandı. Temmuz ayı sanayi üretimi, ikinci çeyrek gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) rakamları, ağustos ayı imalat san...

    
http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=129288&KTG_KOD=480