Maliye Bakanlığı, nakit iadede yaşanan sıkıntılar nedeniyle Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 32'nci maddesinin verdiği yetkiyi kullanıp, ana iade yöntemi olarak "mahsuben iade" yöntemini benimsemiş ve mükellefleri bu yönteme özendirecek düzenlemeler yapmıştır.

KDV iadesine ilişkin en geniş düzenleme 84 seri no.lu KDV Genel Tebliği ile yapılmış olup, özel haller dışında mükelleflerin kendi vergi ve SSK borçlarına yönelik mahsuben iade talepleri teminat ve inceleme raporu aranmaksızın yerine getirilmektedir.

1. 12 dönem teminatsız ve raporsuz olarak nakden yahut mahsuben KDV iadesi alanların bu aylardan birine ait KDV beyannamesinin incelenmesi gereğini düzenleyen 1999/2 sayılı genelge:

Her ne kadar 84 no.lu Tebliğ'de, mahsuben iadenin ve belli bir limite kadar nakden KDV iadesinin teminatsız ve inceleme raporsuz olarak yapılacağı belirtilmiş ise de, bu şekilde 12 dönem KDV iadesinden yararlanan mükellefler, 1999/2 sıra no.lu Vergi Denetimi ve Koordinasyonu İç Genelgesi'ne dayanılarak bu dönemlerden biri için incelemeye sevk edilmekteydi.

Söz konusu 12 dönemin birbirini takip eden 12 dönem olması şart değildi. Arada iade çıkmayan dönemler olduğu takdirde bunlar dikkate alınmamakta, bu şekilde nakden veya mahsuben KDV iadesinden faydalanılan dönemler dikkate alınarak 12 dönem hesabı yapılmaktaydı.

Şayet ilgili firma incelemeye sevk olunan veya sevk edilecek olan ay için YMM tasdik raporu hazırlatırsa, bu rapor inceleme raporu yerine geçebilmekte yani devlet vergi inceleme elemanı tarafından inceleme yapılması gereği ortadan kalkmaktaydı.

2. 1999/2 sayılı genelge, 2009/2 sayılı genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır:

24.08.2009 tarih ve 2009/2 sayılı Vergi Denetimi ve Koordinasyonu İç Genelgesi'nin 5'inci maddesinde ;

"1999/2 sıra no.lu Vergi Denetimi ve Koordinasyon İç Genelgesi yürürlükten kaldırılmıştır" ifadesi yer almaktadır.

Vergi denetim birimlerinin iş yükünün azaltılması amacıyla yapılan bu değişikliğin, geçiş döneminde nasıl uygulanmasının isabetli olacağı yönündeki görüşlerimiz aşağıdaki bölümde açıklanmıştır.

3. 1999/2 sayılı genelgenin yürürlükten kalkmasının etkileri ve uygulanışı:

1999/2 sayılı Genelge yürürlükten kaldırıldığına göre, Ağustos/2009 ayı ve daha sonraki dönemlerde, 12 dönemden fazla teminatsız ve raporsuz nakden veya mahsup yoluyla KDV iadesi alan mükelleflerin, bu aylardan biri için incelemeye sevk edilmesi söz konusu olmayacaktır.

1999/2 sayılı Genelge uyarınca daha önceki dönemlerde teminatsız ve raporsuz olarak nakden yahut mahsuben alınan KDV iadeleri nedeniyle incelemeye sevki gereken, ancak sevk işlemi fiilen yapılmayan aylar için, incelemeye sevk işlemi yapılmamalıdır.

Daha önce incelemeye sevk edilmiş ancak henüz incelemesi başlamamış işler, ilgili inceleme elemanı tarafından iade edilmelidir. Hatta başlamış işlerin bile devam ettirilmeyerek işin iadesi isabetli olur.

Bu inceleme gereğini YMM raporu ile yerine getirmek amacıyla yapılan KDV iadesi tasdik sözleşmelerinin, 1999/2 sayılı Genelge'nin yürürlükten kaldırılması karşısında hangi işleme tabi tutulacağı, mükellefler ile ilgili YMM arasında kararlaştırılacak bir husustur. Ancak 24.8.2009 tarihinden itibaren bu amaçla YMM raporu ibrazı gereğinin ortadan kalktığı açıktır.

1999/2 sayılı Genelge'nin yürürlükten kaldırılmasını isabetli buluyoruz.

Çünkü, KDV iadesi veya mahsubu isteyen mükellefler vergi dairelerince zaten ağır şekilde sorgulanmakta ve en yoğun vergi denetimi KDV iadesi isteyen mükellefler üzerinde cereyan etmektedir. İade hakları, özellikle alt firmaların kod listelerinde bulunduğu durumlarda mevzuatın ötesinde kesintilere uğratılmaktadır. Faaliyetinin niteliği nedeniyle sürekli olarak KDV iadesi almak zorunda bulunan mükellefler, sırf bu nedenle 10 yıldır her yıl incelemeye maruz oluyordu veya yeminli mali müşavire rapor hazırlatmak zorunda kalıyordu. 1999/2 sayılı Genelge aynı mükellefin defalarca incelenmesine sebebiyet vermekte, belli bir mükellef grubu üzerinde yoğunlaşan, çoğu zaman gereksiz bir denetim külfeti oluşturmaktaydı.

Hangi işlemlerin KDV iade hakkı doğurduğu, bu iade ve mahsupların nasıl yapılacağı, aranan belgeler, mahsup ve iadelerde uygulanan kurallar son derece karmaşık bir yapıya sahip olup, bu konularda ve genel olarak KDV hakkında detaylı bilgi için www.bdodenet.com.tr adresli sitemizdeki herkese açık olan KDV-5 isimli e-kitabımıza bakınız.

http://www.dunyagazetesi.com.tr/haber.asp?id=61975&cDate=