|
Onlar son 10 yılda Türkiye'nin en hızlı büyüyen 100 şirketi. Geçen yıl içlerinden en küçüğü 104, en büyüğü ise 6.8 milyar dolar ciro yaptı. CNBC-e Business, 3 bin 500 şirketin son 10 yıllık performansını inceledi ve 100 milyon dolar ve üstü ciroya sahip 547 şirket arasından Türkiye'nin büyüme rekortmenlerini tespit etti.
SON 10 yılda üç ekonomik krizle yüzleştiler. İlk ekonomik kriz 1999 yılında Rusya'da baş gösterdi. Üstünden henüz iki yıl geçmişti ki bu sefer Türkiye'de bankacılık krizi patlak verdi. Ve son olarak geçen yılın son çeyreğinde patlak veren küresel kriz... Bazı krizler belki onları biraz yavaşlattı ama hiçbiri bu 100 şirketin hızlı büyümesine engel olamadı.
Evet, onlar 2008 itibariyle, Türkiye'nin 100 milyon dolar ve üstü ciroya sahip 547 şirketi arasında en hızlı büyüyen 100 kuruluşu. Türkiye'nin en istikrarlı 100'ü...
Son 10 yılın büyüme şampiyonları araştırmasını, 1998-2008 döneminde İstanbul Sanayi Odası'nın yaptığı Türkiye'nin birinci ve ikinci en büyük 500 sanayi kuruluşu araştırmasında yer alan şirketler ile İnterpromedya şirketinin her yıl yayınladığı Türkiye'nin En Büyük 500 Bilişim Şirketi araştırması ve halka açık şirketlerin verilerini kullanarak hazırladık. Araştırma sonucunda son 10 yılda söz konusu listelere giren
3 bin 500 civarında şirket tespit ettik. Sonra toplamda 100 milyon doların üzerinde ciroya ulaşmış 547 şirketi belirledik. Şirketlerin ciro verilerini ilgili yılların kur ortalamasını kullanarak dolara çevirdik. Araştırmamızdan elde ettiğimiz sonuçlar şöyle...
10 YILDA CİROLARI 7 KAT ARTTI
Söz konusu 100 şirketin en küçüğü geçen yıl 104 milyon, en büyüğü ise 6.8 milyar dolar ciro yapmış görünüyor. En istikrarlı 100'ün gerçekleştirdiği toplam ciro 2008 verileriyle 72.3 milyar dolar. Oysa bundan 10 yıl önce aynı şirketlerin toplam cirosu sadece 8.9 milyar dolar seviyesindeymiş. Bir başka deyişle Türkiye'nin en hızlı büyüyen 100 şirketinin toplam cirosu, son 10 yılda 8'e katlanmış. Bu 100 şirketin 43'ü cirosunu ortalamanın üzerinde artırmayı başarmış. 19'u ise 1 milyar dolar ciro barajını geçerek milyar dolarlıklar kulübüne adını yazdırmış.
Son 10 yılın büyüme şampiyonu, milyar dolarlır şirketler kulübüne adım atmak üzere olan Goldaş. 1998'den beri cirosunu dolar bazında tam 56 kat artırmayı başaran şirketi, 52 katlık artışla teknoloji perakendecisi Bimeks takip ediyor.
METAL VE DÖKÜM İŞLEME LİDER SEKTÖR
Araştırma sonucunda, en hızlı büyüyen sektörün metal ve döküm işleme olduğunu görüyoruz. 2003-2008 arasında yaşanan küresel ekonomideki bahar havasıyla birlikte ana sanayi kollarının en önemli hammadde tedarikçisi konumundaki metal ve döküm işleme sektörü de hızla büyüdü. Bu büyümede artan emtia fiyatları da etkili oldu. Bu durum büyüme şampiyonları listesinde de yansımasını buldu. En hızlı büyüyen 100 şirketin 31'i metal ve döküm işleme sektöründe faaliyet gösteriyor. Öyle ki listede yer alan 31 metal ve döküm işleme kuruluşunun 11'i son bir yılda cirosunu yüzde 50'nin üzerinde artırdı.
İkinci sıradaki sektör ise 15 şirketle gıda. Üçüncü sırada 11 şirketle bilgi teknolojileri sektörü yer alırken, son 10 yılın parlayan yıldızı otomotiv küresel mali krizin önemli etkisiyle ancak 8 şirketle dördüncü sırada yer alabildi. Kimya ile petrol ve petrol türevleri ise listeye beşer şirket sokarak beşinci sırayı paylaştılar.
EN HIZLI BÜYÜYEN İLK 10 FİRMANIN BAŞARI SIRLARI
Araştırmada en hızlı büyüyen ilk 10 firmanın başarı sırları şöyle sıralandı:
'GOLDAŞ: Özellikle 2000 yılından itibaren markalaşmaya ağırlık verdi. Gold Chip Gold markasıyla altını, D'sign markasıyla ise gümüşü, marketlerde hatta akaryakıt istasyonlarında bile satılır hale getirdi.
BİMEKS: Diğer firmalar, daha çok talep gören masaüstü bilgisayarlarla uğraşırken dizüstü bilgisayarlara ağırlık vererek geleceğe yatırım yaptı. İki büyük zincirin piyasadan çekilmesini, hızla yayılarak fırsata çevirdi.
PENTA BİLGİSAYAR: Pratik mühendislik çözümleriyle fark yarattı. 1997 yılında sektörde fiyat ve ürün listeleri faks kağıtlarında basılıyken Bayinet adıyla Türkiye'nin ilk B2B sitesini kurdular.
AUTOLIV CANKOR: Romanya'daki yıllık 500 bin adetlik direksiyon simidi üretimi Türkiye'ye kaydırılınca Autoliv Cankor 2001 krizinin etkilerini rahatlıkla silerek ciro hedefini yakalamakta zorlanmadı.
DATAGATE BİLGİSAYAR: En büyük rakibi Karma pazardan çekildiği sıralarda Index'e satılan Datagate önce dış kaynak kullanımıyla maliyetleri üçte birine düşürdü. Önemli markalarla art arda yaptığı anlaşmalarla ürün gamını, yeni satış noktalarıyla dağıtım ağını genişletti. Sonuç hızlı büyüme oldu.
TEZCAN GALVANİZLİ YAPI ELEMANLARI: Yassı çeliği sıcak şekilde daldırıp galvanizle kaplamaya başladı ve korozyon sorununu ortadan kaldırdı. Galvanizli sacın otomobillerde kullanılmaya başlaması da buna eklenince Tezcan Galvaniz işlerini hızla büyüttü. Kocaeli'ne kurduğu yeni tesisle lojistik avantajı sağladı.
ENERJİSA: Avrupalı enerji devi Verbund'la ortaklığa gittikten sonra mevcut kurulu gücü en az 5 bin megawatta çıkarma stratejisi doğrultusunda yatırımları hızlandırdı. Başkent Elektrik Dağıtımı satın alması ciro artışı sürecine ivme kattı. İnşa halindeki projeler devreye girdikçe cirosunun çok daha hızlı şekilde artması bekleniyor.
DATATEKNİK: Zaman zaman adı Exper markasıyla özdeşleşmiş görünse de şirketin asıl başarı sırrı, sistem entegrasyonundaki başarısı. Güçlü bir sistem entegratörü haline gelmesini aldığı kamu ihalelerine borçlu. Türk Telekomu en büyük müşterisi haline getirmesi de büyümeyi iyice hızlandırdı.
TURKCELL: İletişim sektörü son 10 yılda büyük yol kat etti. Her türlü krize rağmen teknoloji dünyasındaki yeniliklerin ardı arkası kesilmedi. Sektörü domine eden oyuncu unvanına da sahip olan Turkcell, bunun ödülünü abone ve ciro artışındaki süreklilikle almayı başardı.
AKDENİZ KİMYA: PVC katkı malzemeleri ve metal sabunları gibi endüstriyel kimyasallar üreten Akdeniz Kimya, PVC'nin kullanım alanında son 10 yılda yaşanan genişleme sayesinde hızlı bir ciro artışı sağladı. Kurduğu Ar-Ge departmanının getirdiği 'müşteriye özel' üretim imkanları da bu artışa önemli role sahip oldu.''
SON 10 YILIN BÜYÜME REKORTMENİ ŞİRKETLER
Son 10 yılın büyüme rekortmeni 100 şirketin 10 yıllık büyüme oranları ve 2008 yılı ciroları şöyle:
ŞİRKET BÜYÜME (yüzde) 2008 CİRO
(10 yıllık) (milyon dolar)
-------------------- -------------- ----------------
GOLDAŞ KUYUMCULUK 5609 955
BİMEKS 5297 208
PENTA BİLGİSAYAR 2168 334
AUTOLIV CANKOR OTOMOTİV 2009 264
DATAGATE BİLGİSAYAR 1760 163
TEZCAN GALVANİZLİ YAPI 1747 419
ENERJİSA 1744 384
DATATEKNİK BİLGİSAYAR 1672 379
TURKCELL 1448 6862
AKDENİZ KİMYA 1439 186
GENPA 1429 1396
YEŞİLYURT DEMİR ÇEKME 1423 420
TOYOTA OTOMOTİV 1297 1939
KROMAN ÇELİK 1280 1609
FIRAT PLASTİK 1255 725
KAPTAN DEMİR ÇELİK 1155 1096
K.V.K 1154 1593
ETİ GÜMÜŞ 1138 129
KÜÇÜKBAY YAĞ 1063 323
ER-BAKIR 1008 915
VODAFONE 978 2095
ALTINMARKA 959 300
GOLD BİLGİSAYAR 947 136
İÇDAŞ 940 2949
KASTAMONU ENTEGRE AĞAÇ 940 491
DEMİRSAN HADDECİLİK 936 268
SUPERONLINE 923 125
ÖZKAN DEMİR ÇELİK 890 488
MOGAZ 887 432
ŞÖLEN ÇİKOLATA 886 181
MİLANGAZ LPG DAĞITIM 881 1248
ERMETAL 859 104
KERİM ÇELİK 849 238
HAYES LEMMERZ İNCİ JANT 833 118
ÖZER METAL 816 147
MAN TÜRKİYE 800 423
NAKSAN PLASTİK 793 292
GEMAK GEMİ İNŞAAT 779 136
YÜCEL BORU 765 626
MODERN KARTON 727 189
ERPİLİÇ 725 279
İNDEKS BİLGİSAYAR 718 720
AŞKALE ÇİMENTO 711 170
NOBEL İLAÇ 696 179
BİOFARMA İLAÇ 689 2678
HABAŞ SINAİ VE TIBBİ GAZLAR 689 132
AYGAZ 682 2527
İZDEMİR 677 1053
ERCİYAS ÇELİK BORU 675 234
DİLER DEMİR ÇELİK 668 955
FORD OTOMOTİV 662 1403
SARKUYSAN 662 4627
ŞENPİLİÇ 651 236
HES HACILAR ELEKTRİK 648 521
ORACLE 631 120
FEDERAL-MOGUL PİSTON 625 257
ABALIOĞLU YEM 623 354
NOKSEL ÇELİK BORU 603 440
BETEK BOYA 600 264
BOSCH SAN. 596 860
BALIKESİR ELEKTROMEKANİK 593 156
KESKİNKILIÇ 592 150
YÖRSAN 591 199
İPRAGAZ 558 1313
TAT KONSERVE 549 457
KUMTEL 540 114
DİMES 526 150
BİZİMGAZ 514 164
BORUSAN MANNESMANN 514 896
ARMADA BİLGİSAYAR 512 174
YAZICI DEMİR ÇELİK 511 846
BORÇELİK ÇELİK 509 922
İSDEMİR 507 2444
ÇİMKO ÇİMENTO VE BETON 500 154
ETİ 492 365
BAYER TÜRK KİMYA 491 118
PROBİL 491 300
GAP GÜNEYDOĞU TEKSTİL 489 131
SARAY DÖKÜM 483 126
TOROS GÜBRE 472 849
KALEKİM KİMYEVİ 470 124
BOYTAŞ MOBİLYA 467 317
SÜTAŞ 452 441
TİRE KUTSAN 447 202
DEMİR EXPORT 445 143
ÇİMTAŞ ÇELİK 443 153
İSTANBUL HALK EKMEK 437 105
OYAK-RENAULT 429 3629
ÇOLAKOĞLU METALURJİ 425 2061
PARK TEKNİK ELEKTRİK 423 212
BEYPİ BEYPAZARI TARIM 421 281
TAM GIDA 411 106
COŞKUNÖZ METAL 407 153
HEWLETT-PACKARD 406 683
OLTAN GIDA 406 347
HİDROMEK HİDROLİK MEKANİK 402 3224
TOFAŞ 402 134
ZORLUTEKS 401 300
DEMİRER KABLO 399 164
İSTİKBAL 397 186
http://www.cnbce.com/business/0910/konuid=1.asp |
