Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in açıkladığı 2010 yılı bütçe tasarısında Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi'ndeki (ÖTV) yüksek oranlı artış hedefleri dikkat çekiyor. Bu yıl ekonomi daraldığı için gerileyen söz konusu iki vergi türü, gelecek yıl önemli oranda artacak. Akaryakıt, sigara ve içki gibi ürünlerden alınan ÖTV gelirleri, gelecek yıl yüzde 31,6, her türlü mal üzerinden kesilen KDV ise yüzde 19 oranında artacak. Bu yıl önemli oranda gerileyen ithal ürünlerden kesilen KDV'nin de gelecek yıl yüzde 23,7 oranında artacağı tahmin ediliyor.
Bakan Şimşek cumartesi günü bir basın toplantısı düzenleyerek 2010 yılı bütçe tasarısı hedef ve tahminlerini açıkladı. Şimşek, 2010 yılında yeni bir vergi getirilmesi veya yeni bir vergi artışı düşünülmediğini ancak deflatör ve yeniden değerlerleme oranlarıyla güncellemeler olabileceğini söyledi. 2009 yılı bütçesi hazırlanırken vergi gelirlerinin normal bir seyir takip edeceği öngörülmüştü. Bu nedenle de ÖTV gelirlerinin 2009 yılında 49.3 milyar TL olacağı tahmin edildi. Ancak hükümetin yaptığı son revize çalışmalara göre bu kalemden yılın sonunda 41.5 milyar TL gelir elde edilebilecek. Bu gelir bir süre önce akaryakıt ve sigara üzerinden alınan ÖTV'nin artırılmasına rağmen elde edilebilecek. Gelecek yıl ise ÖTV gelirlerinin 54.6 milyar TL olacağı tahmin edildi. Yani artış yüzde 31,6 oranında olacak.
2009 için revizyon yapıldı
Yurt içinde satılan ürünler üzerinden alınan KDV geliri için de yıl sonu tahmini 19 milyar TL'ye düşürüldü. 2010 yılındaki hedef ise 22.6 milyar TL. Yılın başında KDV'den 19.9 milyar TL bekleniyordu. Hükümet son dönemde artışa geçen KDV'deki trendin devam edeceğini öngördü. Bu yıl önemli oranda gerileyen ithalde KDV'nin yıl sonunda 24.3 milyar TL gelir getireceği hesaplandı. Yılın başında 38.5 milyar TL gelir bekleniyordu. İthal ürünlerden alınan KDV'den gelecek yıl ise 30.1 milyar TL gelir bekleniyor. Bu yıla göre artış oranı yüzde 23,7 olacak. Hükümet özellikle KDV gelirlerinin büyümeye endeksli olarak ve indirimlerin baz etkisinden kurtulması sonucu artacağını tahmin ediyor. Ancak özellikle ÖTV için sadece büyümeye endeksli bir hedef ortaya konulmadığı tahmin ediliyor. Akaryakıt, sigara veya içkide Şimşek'in bahsettiği "vergi güncellemeleri"nin devreye girebileceği düşünülüyor.
Krizin etkilerinin birebir görülebildiği gelir ve kurumlar vergisi gelirlerinde de hükümet önemli revizyonlara gitti. 2009 yılı başında gelir vergisinden 45.2 milyar TL gelir bekleniyordu. Yapılan revizyonda gelir beklentisi 37.6 milyar TL'ye düşürüldü. Gelecek yıl ise gelir vergisinin yüzde 10.2 artarak 41.5 milyar TL olması bekleniyor. Yine yılın başında 20.9 milyar TL gelir geleceği öngörülen kurumlar vergisinden yılın sonunda 16.5 milyar TL sağlanacağı tahmin ediliyor. 2010 yılında kurumlar vergisi gelirinin yüzde 8,3 oranında artarak 17.9 milyar TL olacağı öngörüldü.
BAKAN ÖTV ARTIŞINI NASIL GEREKÇELENDİRDİ
Maliye Bakanı ÖTV gelirlerindeki artışa dikkat çeken ve "Vergi gelirleri için yeni vergi tesisi ya da mevcut vergilerde bir artış düşünülüyor mu?" diye soran bir gazeteciye de basın toplantısında; 2010 yılında bu yıla göre ithalatta önemli bir artış olacağını, bunun da vergilere yansıyacağını söyledi. Kur ve ithalattaki artışın ithalde alınan KDV'ye de etkisi olacağını belirten Şimşek, "ÖTV'deki artışlara gelince; vergi indirimleri devam etmeyecek. Bu durum ve bu yıl alınan önlemlerin etkisi artışın yarısına tekabül ediyor. Türkiye'de deflatör artışı ve ekonomik canlanma da etkili olacak" dedi. AA
|
VERGİ GELİRLERİNDE NE BEKLENİYOR (Milyon TL)
|
|
|
2009 (*)
|
2010
|
Artış (Yüzde)
|
|
Gelir Vergisi
|
37.657
|
41.516
|
10,2
|
|
Kurumlar Vergisi
|
16.581
|
17.965
|
8,3
|
|
ÖTV
|
41.513
|
54.631
|
31,6
|
|
Dahilde KDV
|
19.016
|
22.636
|
19
|
|
İthalde KDV
|
24.348
|
30.108
|
23,7
|
|
Motorlu Taşıtlar
|
3.995
|
4.328
|
8,3
|
|
Banka ve Sigorta
|
3.758
|
3.875
|
3,1
|
|
Damga Vergisi
|
4.045
|
4.399
|
8,7
|
|
Harçlar
|
12.648
|
13.868
|
9,6
|
|
TOPLAM VERGİ
|
163.561
|
193.324
|
18,2
|
* Revize edilmiş tahmin
