Katma Değer Vergisi Kanunu’nda 5904 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikler ile katma değer vergisi uygulamalarına ilişkin bazı düzenleme ve açıklamaların yer aldığı 113 seri no.lu KDV Genel Tebliği hk.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nda 5904 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikler ile katma değer vergisi uygulamalarına ilişkin bazı düzenleme ve açıklamaların yer aldığı 113 seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği 05.12.2009 tarih ve 27423 sayılı Resmi Gazetede yayımlandı.

06.12.2009 tarih ve 73 sayılı Duyurumuzla daha önce duyurduğumuz Tebliğde yapılan açıklama ve düzenlemelerden bazıları aşağıda özetlenmiştir.

A. Katma Değer Vergisi Kanunu’nda 5904 Sayılı Kanun’la Yapılan Değişiklikler

1. Yabancı Sinema Yapımcılarına Tanınan İstisna

5904 sayılı Kanun’la Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11. maddesinde yapılan düzenlemeyle; Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan sinematografik eserlere ilişkin yabancı yapımcılar tarafından satın alınacak mal ve hizmetler nedeniyle ödenen katma değer vergisinin yapımcılara iadesi öngörülmüştür.

Maddenin (2) numaralı fıkrasının verdiği yetki çerçevesinde Maliye Bakanlığı, söz konusu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları 113 seri no.lu Genel tebliği ile belirlemiştir. Tebliğ ile yapılan düzenlemeler aşağıda özet olarak yer almaktadır.

a) İstisnanın Kapsamı

Düzenlemeye göre istisnanın kapsamına;

n Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezi bulunmayan yabancı yapımcılar,

n Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan sinematografik eserlerin yapımına ilişkin olarak verilen çekim izin süresi içinde satın alınacak veya ithal edilecek mal ve hizmetler girmektedir.

b) İstisnanın Koşulları

Düzenlemeye göre;

- İstisnadan, Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezi bulunmayan yabancı yapımcılar yararlanabilir.

- İstisna, Türkiye’de gelir, kurumlar ve KDV mükellefiyetini gerektiren herhangi bir faaliyetin olmaması koşuluna bağlıdır.

c) İstisnanın Uygulama Şekli

İstisna, mal ve hizmet alımları ile ithalat sırasında ödenen katma değer vergisinin, vergi dairesinden iade olarak talep edilmesi suretiyle uygulanacaktır.

d) Asgari Tutar

Uygulama kapsamında satın alınacak mal ve hizmet bedellerinin aynı fatura ve benzeri belgede gösterilen KDV hariç toplam tutarının, fatura düzenleme sınırının altında olması halinde istisna kapsamında işlem yapılmayacaktır. Fatura düzenleme sınırı 2009 takvim yılı için 670 lira olup, bu tutarın altındaki teslim ve hizmetler ifalarında istisna ve iade uygulaması olmayacaktır.

e) İade İçin Başvurulacak Vergi Dairesi

Türkiye’deki faaliyetin tamamlanması sonrasında istisna uygulaması kapsamında talep edilecek katma değer vergisi iadelerini yerine getirmeye yetkili vergi daireleri Bakanlıkça belirlenmiştir. Yapılan düzenlemeyle iadeye aşağıdaki vergi daireleri yetkilidir:

- Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Başkent Vergi Dairesi Müdürlüğü

- İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Beyoğlu Vergi Dairesi Müdürlüğü

- İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Konak Vergi Dairesi Müdürlüğü.

Kapsamdaki yabancı sinema yapımcılarının iade taleplerini bu dairelerden herhangi birisine yapmaları mümkündür.

f) İade Talebi

Tebliğde;

- İade talebinin, yabancı yapımcıların Kültür ve Turizm Bakanlığından aldıkları film çekim izin süresinin dolmasının sonrasında, ilgili vergi dairesine verilecek bir dilekçe ile yapılacağı,

- İade taleplerinin sadece Yeminli Mali Müşavir (YMM) raporu ile yerine getirileceği ve bu raporlarda iade için üst limit aranmayacağı,

- İade talebinin YMM raporunun eksiksiz olarak verildiği tarihi izleyen 30 gün içinde yerine getirileceği,

belirtilmiştir.

2. Başbakanlık Merkez Teşkilatına Yapılacak Araç Teslimlerinde İstisna

5904 sayılı Kanun’la Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinde yapılan düzenlemeyle; Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (II) sayılı listede yer alan malların (taşıtlar) Başbakanlık merkez teşkilatına teslimi ve ithali katma değer vergisinden istisna edilmiştir.

Tebliğde yapılan düzenleme ve açıklamalar çerçevesinde, istisna uygulamasıyla ilgili önemli konular şunlardır:

- İstisna, taşıtların Başbakanlık merkez teşkilatına teslimi ile sınırlıdır. Söz konusu araçların Başbakanlığa bağlı, ilgili, ilişkili kurul, kurum veya kuruluşlara teslimini kapsamamaktadır. Bu çerçevede örneğin; Özelleştirme İdaresi Başkanlığına, Avrupa Birliği Genel Sekreterliğine, Devlet Planlama Teşkilatına, Toplu Konut İdaresi Başkanlığına, Hazine Müsteşarlığına, Dış Ticaret Müsteşarlığına vb yapılan taşıt teslimleri katma değer vergisinden istisna değildir.

- İstisna, tam istisna niteliğindedir. Bedeli, 2004/8127 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen 100 TL’lik alt limiti aşan teslimler nedeniyle yüklenilen KDV tutarları, indirim yoluyla telafi edilememeleri halinde, talebi halinde mahsuben veya nakden iade edilir.

İade talebi bir dilekçe ile yapılır. Dilekçeye;

- İstisna kapsamındaki satış faturalarının fotokopisi veya listesi,

- İstisna kapsamında teslim edilen araçlarla ilgili olarak yüklenilen vergi miktarına ilişkin hesaplamaları gösterir tablo,

- İstisnaya konu işlemlerin gerçekleştiği döneme ait indirilecek KDV listesi

eklenir.

3. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimlerinde KDV Uygulaması

5904 sayılı Kanun’la;

- KDV Kanunu’nun 17/4-k maddesinde yer alan “konut yapı kooperatiflerinin üyelerine konut teslimleri” ibaresi madde metninden çıkarılmış,

- KDV Kanunu’na eklenen geçici 28. maddede de, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bina inşaat ruhsatı almış olan konut yapı kooperatiflerince, üyelerine yapılan konut teslimleri katma değer vergisinden müstesnadır.” hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre;

- Düzenlemenin yürürlüğe girdiği 03.07.2009 tarihinden itibaren bina inşaat ruhsatını almış olan konut yapı kooperatifleri tarafından, üyelerine yapılacak konut teslimleri, söz konusu konutlar için belirlenen oranlarda (net alanı 150 m²’yi geçmeyen konutlar için % 1, net alanı 150 m²’yi geçen konutlarda ise % 18) KDV’ye tabi tutulacak,

- Bu tarihten itibaren bina inşaat ruhsatı alan konut yapı kooperatifleri adına, bina inşaat ruhsatının alındığı tarihten itibaren KDV mükellefiyeti tesis edilecektir.

03.07.2009 tarihinden önce veya sonra kurulan konut yapı kooperatifleri adına bina inşaat ruhsatı alınmadığı müddetçe KDV mükellefiyeti tesis edilmesine gerek bulunmamaktadır.

03.07/2009 tarihinden önce bina inşaat ruhsatı almış olan konut yapı kooperatiflerince üyelerine yapılan konut teslimlerinde ise istisna uygulaması devam edecek olup, bu kooperatifler bakımından uygulamada bir değişiklik yoktur.

B. Hizmet İhracı İstisnası

Mevcut yasal düzenlemelere göre, hizmet ihracı istisnası;

- Hizmetin Türkiye'de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması,

- Fatura ve benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi,

- Hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye'ye getirilmesi,

- Hizmetten yurt dışında yararlanılması,

şartlarının varlığı halinde uygulanabilmektedir. Bu koşullardan özellikle hizmetten nerede yararlanıldığı konusu oldukça belirsiz olup, uzun süredir bu konuyu açıklığa kavuşturan bir Genel Tebliğ beklentisi olmasına karşılık, bu beklenti bu Tebliğle de karşılanmamıştır.

Yayımlanan Tebliğde;

- Yurt dışındaki müşteriler için ifa edilen hizmetlerin, hizmetin ifa edildiği dönemde, bedelin döviz olarak Türkiye'ye gelmesi beklenilmeden ihracat istisnası kapsamında beyan edileceği,

- Bu şekilde beyan edilen işlemlerle ilgili yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan vergilerin, KDV Kanunu’nun 32. maddesi kapsamında iadesinin, hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye'ye gelmeden yerine getirilmeyeceği,

açıklanmıştır.

Yayımlanan Tebliğ sonucunda, KDV Kanunu'nun 32. maddesi kapsamında iade talep edecek mükellefler dışındakiler için, hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye'ye hangi tarihte getirilmesi konusunda bir belirsizlik oluşmuştur. Bu konuda ek bir açıklamaya ihtiyaç vardır.

C. Liman ve Hava Meydanlarında Verilen Hizmetlerde İstisna

Hava meydanlarında işletici kuruluşlar, yolculara verilen hizmetlere ilişkin olarak “Yolcu Servis Ücreti” adı altında ücret almakta, bu ücret havayolu şirketlerince bilet bedellerine eklenerek yolculardan tahsil edilmekte ve hava meydanı işleticilerine aktarılmaktadır.

KDV Kanunu’nun 13/b maddesine göre, deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler KDV’den istisnadır.

İstisna kapsamına, deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan seyrüsefere ilişkin, yük ve yolcuya verilen tahmil, tahliye ve benzeri hizmetler de dâhil olmak üzere, her türlü hizmet girmektedir.

Buna göre, hava meydanı işleticisi kuruluşlar tarafından, “Yolcu Servis Ücreti” kapsamında yolculara verilen hizmetler, hava taşıma araçları için seyrüsefere ilişkin olarak verilen tahmil, tahliye ve benzeri hizmetler kapsamında KDV’den müstesnadır.

“Yolcu Servis Ücreti” kapsamında verilen hizmetlere ilişkin tutarların hava yolu şirketlerince bilet bedellerine eklenmek suretiyle yolculardan tahsil edilip hava meydanı işleticisi kuruluşlara fatura karşılığında aktarılması, hizmet bedelinin tahsilini sağlamaya yönelik bir uygulama olduğundan, aktarma işlemi KDV’nin konusuna girmemektedir.

Öte yandan, bu istisnanın uygulanabilmesi için vergiye tabi hizmet bedelinin en az 100 TL olması gerekmekte olup, Tebliğde asgari tutarın, her bir araçta yolculuk eden yolcu sayısına göre hesaplanacak yolcu servis ücretleri toplamı esas alınarak uygulanması gerektiği belirtilmiştir.

Buna göre, her bir hava taşıma aracında seyahat eden yolculara ait toplam yolcu servis ücretlerinin 100 liranın altında olması halinde istisna uygulanmayacak, bu toplam tutar üzerinden hesaplanan KDV, hava yolu şirketlerince beyan edilecektir.

Toplam tutarın 100 lira ve üstünde olması halinde ise istisna kapsamında işlem yapılacaktır.

D. Diplomatik İstisna

KDV Kanununun;

- 15/1-a maddesiyle, karşılıklı olmak kaydıyla, yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına ve bunların diplomatik haklara sahip mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler,

- 15/1-b maddesiyle de uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara ve bunların mensuplarına yapılan teslim ve hizmetler,

KDV’den istisna edilmiştir.

Maliye Bakanlığı, Kanun’un verdiği yetki çerçevesinde;

- Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerine, konsoloslukları ile uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara yapılan teslim ve hizmetlerle ilgili istisna uygulamasını 60 seri no.lu,

- Bu kurumların vergi muafiyetine sahip mensuplarına yapılan teslim ve hizmetlerle ilgili istisna uygulamasını ise 103 seri no.lu KDV Genel Tebliğiyle düzenlemiştir.

113 seri no.lu KDV Genel Tebliğiyle 103 seri no.lu KDV Genel Tebliği yürürlükten kaldırılmış, yukarıda sayılan kurumları mensuplarına yapılan teslim ve hizmetlerle ilgili istisna uygulaması yeniden düzenlenmiştir.

Yapılan düzenlemeye göre özetle;

- İstisna kapsamındakilere yapılan ve bedeli KDV dahil en az 50 TL olan (elektrik, su ve telekomünikasyon harcamalarında 50 TL şartı aranmaz) teslim ve hizmetlere istisna uygulanacak,

- Türkiye’deki diplomatik misyonlar ve konsolosluklar ile uluslararası kuruluşların vergi muafiyetine sahip mensupları, KDV’ye tabi her türlü mal ve hizmeti KDV ödeyerek satın alacaklar,

- Diplomatik misyonlar ve konsolosluklar ile uluslararası kuruluşların vergi muafiyetine sahip mensuplarına satış yapan KDV mükellefleri, düzenledikleri fatura ve benzeri belgelerde yabancı misyona tabi kişinin adı-soyadını, Dışişleri Bakanlığınca düzenlenen yabancı misyon personel kimlik kartının numarasını veya yabancılara mahsus kimlik numarasını yazacaklar,

- Bu fatura ve benzeri belgelerde teslim ve hizmet bedeline ait hesaplanan KDV alıcıdan tahsil edilecek,

- Akaryakıt, doğalgaz, motorlu taşıt ve taşınmaz alımlarında eski uygulamaya devam edilecek,

- Kapsamdaki kişilerden, bedeli KDV dahil en az 50 TL olan mal ve hizmetlere ait alış sırasında ödedikleri KDV’nin iadesini talep edenler, üçer aylık dönemler itibariyle gerçekleşen harcamalarına ait fatura ve benzeri belgeleri, Dışişleri Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitelerinde örneği yer alan bildirim formuna ekleyerek takip eden ayda mensup oldukları temsilciliğin belirleyeceği süre içinde bu temsilciliğe verecekler,

- Diplomatik misyonlar ve konsolosluklar ile uluslararası kuruluşlar, mensuplarından aldıkları bu formları, Vergi Dairesi Başkanlığının yetkilendirdiği vergi dairesine intikal ettirecekler,

- Vergi dairesi, verilen fatura ve benzeri belgeleri değerlendirecek, iade işlemlerini, formların intikal ettiği tarihten itibaren en geç 30 gün içinde sonuçlandırarak, iade tutarını ilgili kişinin banka hesabına aktaracaktır.

E. Miadı Dolan veya Kullanılamayacak Hale Gelen Mallara İlişkin Yüklenilen KDV’nin Düzeltilmesi

KDV Kanununun (30/c) maddesinde; deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı hükme bağlanmıştır.

113 seri no.lu KDV Genel Tebliğinde;

- Yukarıda yer alan hüküm çerçevesinde, kullanım süresi geçen veya bir başka biçimde kullanılamayacak hale gelen ve imha edilen malların zayi olan mal niteliğinde olduğu gerekçesiyle, bu malların iktisabı dolayısıyla yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılamayacağı,

- Bu çerçevede, zayi olan mallara ait yüklenilen ve daha önce indirim konusu yapılan KDV’nin, imha tarihini kapsayan vergilendirme dönemine ait 1 no.lu KDV Beyannamesinin “İlave Edilecek KDV” satırına dahil edilmek suretiyle indirim hesaplarından çıkarılması gerektiği,

belirtilmiştir.

F. 2010 Yılında Gerçekleşen İndirimli Orana Tabi İşlemlerde İade Sınırı

İndirimli orana tabi işlemlerden doğan KDV iade taleplerinde, bu işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV tutarının iade konusu yapılamayacak kısmı ile ilgili olarak 2009 yılında geçerli olan 13.000 TL tutarındaki sınırın, 2006/10379 sayılı Bakanlar Kurulu kararı uyarınca, 2009 yılına ilişkin yeniden değerleme oranında (% 2,2) artırılarak 2010 yılı için 13.300 TL olarak uygulanacağı duyurulmuştur.

G. KDV Genel Tebliğlerinde Yapılan Değişiklikler

113 seri no.lu KDV Genel Tebliğiyle; 93, 99 ve 112 seri no.lu Genel Tebliğlerin bazı bölümleri değiştirilmiştir. Söz konusu değişikliklere burada yer verilmeyecek olup, aşağıdaki link yardımıyla ulaşılacak Tebliğ metninden görülebilir.pwc

İlgili tebliğ metnine aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.

Katma Değer Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 113)