Çalıştığımız işyeri petrol, doğalgaz arama ve üretim şirketi. Şirkette işçiler ham petrol ve doğalgaz faaliyetleri ile ilgili tüm operasyonlarda çalışılmaktadır.

İşyerimizde yürürlükte olan Toplu İş Sözleşmesi'nin 38/C maddesi gereği sendika üyesi olan tüm işçilere her ay 30 gün üzerinden 'Yıpranma Primi' ödenmektedir. İşyerimizde 10 tam yıl çalışan işçilerimiz mevcut. Bu nedenle 27.03.2007 tarihine kadar 10 tam yılı dolduran işçilerimiz de 90 günlük ilave sigortalılık süresinden yararlanabilir mi? Bundan sonra da bu işlerde çalışan işçilerin örneğin 10 tam yıldan daha az çalışan işçiler de 10 tam yılı dolduracakları tarihten itibaren yararlanma hakları doğar mı? Ayrıca aynı işyerimizde yukarıda belirtilen faaliyetler ile ilgili tüm birimlerin koruma görevini yapan, işçi ile aynı iş ortamında görev yapan aynı işkolunda ve aynı işverenin kadrolu işçisi olan (taşeron firmaya bağlı değil asıl işverenin işçileri) özel güvenlik görevlileri de bu haktan yararlanabilir mi? (Mehmet Han Öney)

Toplu İş Sözleşmesi gereği alınan yıpranma primi bir parayı ifade ediyor. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun ek 5. ve ek 6. maddeleri gereğince belli işi yapan işçilere verilen ilave sigortalılık süresi ile hiçbir ilgisi yoktur. 27.03.2007 gününden sonraki çalışmalara uygulanmak üzere, nerede olursa olsun bütün, fabrika, atölye, havuz ve depolarda, trafo binalarında çalışanların içinden sadece; 1- Çelik, demir ve tunç döküm işinde, 2- Zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü ve patlayıcı gaz, asit, boya işleriyle gaz maskesi ile çalışmayı gerektiren işlerde, 3- Patlayıcı maddeler yapılmasında, 4- Kaynak işlerinde çalışanlara her 360 günlerine karşılık 90 gün sigortalılık süresi eklenmesi gerekmekte. Yukarıda sayılan işlerden başka bu işyerlerindeki güvenlik görevlilerine, temizlik görevlilerine bunun için işverenler bu kişileri diğer işçilerinden ayrı olarak ve yüzde 2 daha fazla prim ödeyerek SGK'ya devredilen Sosyal Sigortalar Kurumu'na her ay bildirge etmek zorundadır. Bu bildirimler www.ssk.gov.tr/wps/portal web adresinden bakacağınız sigortalı hizmet dökümlerinde 2A veya 3A veya 2E veya 3E olarak görünür. İşte bu görünen bildirimlerin toplamı 3 bin 600 günden (10 yıldan) az ise hiçbir işe yaramaz. Ne zaman 3 bin 600 gün olursa o günden itibaren hem sigortalılık sürelerine eklenir yani işe girişi geriye götürür hem de emeklilik yaşından düşülür. Bu arada aynı işyerinde yukarıda listelenen işler dışında iş yapan, güvenlik, temizlik, yemek üretim işçileri bu ilave sigortalılık süresinden yararlanamaz.

Şirkete ortak olmayan yönetim kurulu üyesi Bağ-Kur'lu sayılmaz

1962 doğumluyum. 1980'de SSK girişim var. Daha sonra işyeri açtım ve Bağ-Kur'a geçtim. 1990'da ilave iş olarak bir anonim şirkete kurucu üye olarak hem ortak oldum hem de yönetime girdim. 1999'da şirketten hisselerimi devrederek ayrıldım pay defterine de işlettirdim. Bağ-Kur'lu olarak yaptığım işleri de aynı tarihte kapattım. Ticaret odasından bir belge alarak Bağ-Kur'dan ayrıldım. Fakat şirketten ayrıldığımı ticaret sicil gazetesinde yayınlatıp onaylatmadım. Bu arada şirketin genel kurulu en son 1999'da toplanmıştı ve ben 2 yıl için seçilmiştim. 1999 sonunda görevden ayrılınca şirketteki üyeler 2002'de kadar genel kurul yapmadı. 2000'de Denizli ilinde sigortalı olarak işe başladım. 05.03.2002 yılında ayrılmış olduğum şirket genel kurul zamanını geçirdiği için mahkeme kararı alarak genel kurul yaptı ve ortak olmadığım halde beni yönetime seçtiler. Bu nedenle hem Denizli'de sigortalı çalıştım hem de şirkette yönetimde bulundum. Fakat şirkette sigorta yapılmadı, ben 08.08.2002 günü Denizli'deki sigortalı çalıştığım işten ayrıldım. 36 gün boşta gezdikten sonra 14.09.2002 günü sigortalı başka bir işe girdim. 17.04.2007 tarihine kadar çalıştım ve emeklilik için başvuracağım. Fakat 36 günlük boşta gezmemin bir sakıncası olur mu? (Mustafa Şengül)

1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu'nun 24. maddesine göre, anonim şirketlerin kurucu ortakları ile yönetim kurulu üyesi ortakları Bağ-Kur'lu olmak zorundadır. Siz ise 1999 yılında şirketteki hisselerinizi devretmiş yani ortaklıktan ayrılmışsınız. Bu nedenle ortaklıktan ayrıldığınız dönemden sonra Bağ-Kur'lu olmamanız gerekir. Zaten siz de Bağ-Kur'u o yıl kapattırdığınızı ifade ediyorsunuz. Şirkete ortak olmadığınız dönemde sadece yönetim kurulu üyesi olmanız ise Bağ-Kur'lu olmanızı gerektirmez. Aradaki 36 günlük boşluğun da bu nedenle önemi yoktur.

Aylığın kesilmesi için vefatı Bağ-Kur'a bildirmelisiniz

Babam 1996'da, annem ise 18 Eylül 2007 tarihinde vefat etti. Babam, zamanında Bağ-Kur'a tarım emeklisi olmak için belli miktar para yatırmış, kendisi rahmetli olunca annem, 18 yaşını henüz dolduramamış ben ve iki kız kardeşim tarım emeklisi olarak maaş almaya başladık. Paraları annem çekiyordu, ailede 18 yaşını dolduran ben ve evlenerek nüfusumuzdan ayrılan kız kardeşlerimin (abim ve ablamın yaşları büyük olduklarından yazma gereği duymuyorum) maaşları kesildi ve sadece annem maaş alıyordu. Maaşı, yanlış hatırlamıyorsam en son 120 yeni lira civarındaydı. Annem vefat edince bu aylık ne olacak? Para yatmaya devam eder mi? Nüfus, bankaya haber verir mi? Yoksa biz bir yere haber mi vermeliyiz? (Fatih Taş)

Tarım Bağ-Kur'lu babanızın vefatından sonra annenize ve çocuklarına dul-yetim aylığı bağlanmış. Yetimler sırayla aylıktan düşmüş ve en son anneniz de vefat edince dul-yetim aylığı alacak kişi kalmamış. Artık, babanızdan dolayı aylık alan kişi kalmayınca Bağ-Kur'un bankaya aylık göndermemesi gerekir; ama annenizin öldüğünü bilmeleri gerekir, O halde durumu, SGK'ya devredilen Bağ-Kur Genel Müdürlüğü'ne bildirmelisiniz. Yapmazsanız bir süre daha aylık ödemeye devam ederler sonra çekilmediğini görünce keserler. Bu arada kız kardeşleriniz veya ablalarınızdan birisi ileride boşanır veya dul kalırsa babası üzerinden yeniden yetim aylığı alma hakkı başlar.

http://www.zaman.com.tr/webapp-tr/yazar.do?yazino=606012